Thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp: Vẫn còn hạn chế, vướng mắc

(GLO)- Chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) có hiệu lực từ ngày 1-1-2009. Từ đó đến nay, sau hơn 6 năm triển khai, BHTN đã được người sử dụng lao động và người lao động đón nhận một cách tích cực. Bảo hiểm thất nghiệp không chỉ giúp người lao động khi tham gia được nhận trợ cấp thất nghiệp mà còn được tư vấn giới thiệu việc làm, hỗ trợ bảo hiểm y tế và học nghề. Và khi người lao động bị thất nghiệp sẽ được Trung tâm Dịch vụ Việc làm và Bảo hiểm Xã hội tiếp nhận, giải quyết, chi trả chế độ theo phương châm “Đúng đối tượng, đúng chế độ và đúng thời hạn”...

Trên 67.000 lao động tham gia BHTN
 

Ảnh: Đ.Y

Theo số liệu thống kê của Bảo hiểm Xã hội (BHXH) tỉnh, năm 2009, toàn tỉnh có hơn 40.000 người lao động tham gia, đến 9 tháng năm 2015, số lao động tham gia BHTN đạt hơn 67.000 người. Việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ, ra quyết định hưởng chi trả chế độ BHTN được giao cho Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh (thuộc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội), còn ngành BHXH là đơn vị nhận quyết định chi trả và chi trợ cấp thất nghiệp cho người lao động bị thất nghiệp.
 

Đánh giá sau hơn 6 năm triển khai thực hiện chế độ trợ cấp BHTN cho người lao động, ông Lê Hạnh-Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh, cho biết: Trong năm 2010 đã thực hiện chi cho 274 người hưởng trợ cấp hàng tháng với số tiền hơn 855 triệu đồng. Còn tính từ đầu năm đến tháng 11-2015 thì toàn tỉnh đã thực hiện chi trả trợ cấp thất nghiệp lên đến 10.548 người, trong đó người hưởng trợ cấp cao nhất là 13,8 triệu đồng/tháng/người, còn thấp nhất là 355.000 đồng/tháng/người; mức trung bình của người hưởng trợ cấp thất nghiệp là hơn 1,8 triệu đồng/tháng/người.

Người hưởng trợ cấp thất nghiệp còn được hỗ trợ học nghề và tư vấn, giới thiệu việc làm. Theo đó, 100% người hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp được tư vấn giới thiệu việc làm miễn phí và tính riêng từ đầu năm đến tháng 11-2015, trong tổng số 2.748 hưởng trợ cấp thất nghiệp thì có 311 người được giới thiệu việc làm mới có mức thu nhập ổn định. Cùng với đó trong thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp còn được hưởng chế độ bảo hiểm y tế do BHXH đóng cho người lao động và được Trung tâm Dịch vụ Việc làm tư vấn hỗ trợ học nghề nếu người lao động có nhu cầu.

Để đạt được kết quả trên, từ đầu năm 2010 đến nay, Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh đã thường xuyên phối hợp với BHXH làm tốt công tác tuyên truyền phổ biến chính sách BHTN, thống nhất thời gian, cách thức trao đổi, tiếp nhận, chuyển giao hồ sơ, chứng từ chi trả trợ cấp thất nghiệp để đảm bảo thuận tiện, kịp thời cho đối tượng hưởng và tích cực giải quyết những vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện. Hơn nữa, cơ quan BHXH cũng nghiêm túc thực hiện chi trả trợ cấp thất nghiệp cho người lao động theo phương châm “Đúng đối tượng, đúng chế độ và đúng thời hạn”.

Vẫn còn hạn chế, vướng mắc
 

Lao động ngành gỗ có nguy cơ mất việc làm cao. Ảnh: Đ.Y

Theo cơ quan chức năng, khó khăn lớn nhất trong việc thực hiện chính sách BHTN hiện nay là nhận thức của một số người lao động, người sử dụng lao động về chính sách BHTN còn hạn chế, nhiều người chưa hiểu rõ quyền và trách nhiệm của mình trong việc tham gia và hưởng BHTN. Tình trạng nợ đọng BHTN ở các doanh nghiệp có xu hướng tăng. Việc chuyển kinh phí từ ngân sách địa phương hỗ trợ đóng BHTN còn chậm; quy định xử lý vi phạm về đóng BHXH nói chung và BHTN nói riêng còn chưa đủ sức răn đe. Việc chốt sổ BHXH cho người lao động nghỉ việc còn khó khăn, do đơn vị sử dụng lao động nợ đóng BHXH. Việc chi trả trợ cấp thất nghiệp cho người lao động được tính theo ngày, do vậy, người lao động thường nhận trợ cấp chậm hơn nhiều so với thời gian quy định. Chưa triển khai kết nối phần mềm quản lý BHTN giữa Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh với ngành BHXH dẫn đến còn nhiều khó khăn trong việc kiểm tra, kiểm soát kịp thời khi thực hiện chính sách BHTN nhằm tránh gian lận, trục lợi quỹ BHTN.

Quy định về khai báo tình trạng việc làm hàng tháng đối với người lao động đang hưởng chế độ trợ cấp BHTN còn phụ thuộc vào sự trung thực của người khai báo, chưa có cơ chế kiểm tra, kiểm soát thông tin khai báo của người lao động; có trường hợp tìm được việc làm mới nhưng vẫn hưởng trợ cấp thất nghiệp. Còn với người lao động khi mất việc thường có đến 90% không có nhu cầu học nghề và tìm việc làm mới.

Để việc thực hiện chính sách BHTN có hiệu quả hơn nữa, Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh đang triển khai xây dựng mô hình dịch vụ công một cửa, tiếp tục hoàn thiện quy trình tiếp nhận và giải quyết chế độ BHTN; tăng cường các giải pháp tích cực để tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề cho người thất nghiệp ngay từ khi người lao động đến nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, chú trọng cung cấp thông tin thị trường lao động, thông báo chỗ việc làm trống để hỗ trợ cho người thất nghiệp tìm việc làm, tổ chức có hiệu quả hoạt động sàn giao dịch việc làm nhằm giúp người lao động thất nghiệp tham gia lựa chọn việc làm phù hợp.

Để khắc phục những hạn chế, vướng mắc nêu trên, ông Lê Hạnh-Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh, cho biết: Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục chủ động phối hợp với BHXH tỉnh thường xuyên trao đổi thông tin, đối chiếu số liệu, tổ chức tuyên truyền, phổ biến chính sách BHTN và kịp thời giải quyết những khó khăn, bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách BHTN trên địa bàn tỉnh. Nhất là việc chi trả và quản lý người hưởng trợ cấp thất nghiệp chặt chẽ, đúng quy định, đảm bảo quỹ BHTN được chi trả cho người thật sự bị thất nghiệp, tránh tình trạng lạm dụng, thất thoát quỹ BHTN. Tăng cường công tác thanh-kiểm tra, xử phạt cơ quan, đơn vị không thực hiện đúng chính sách BHTN nhằm bảo vệ quyền lợi cho người lao động.

Đinh Yến