Từ năm 2016, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 38 quy định một số biện pháp thúc đẩy việc nuôi con bằng sữa mẹ tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
Trên thực tế rất ít bệnh viện (BV) thực hiện được điều này. Tại TPHCM, BV Hùng Vương là đơn vị tiên phong trong việc triển khai thường quy các hoạt động tư vấn, hỗ trợ thay đổi nhận thức của bà mẹ về lợi ích của nuôi con bằng sữa mẹ.
Cần cho trẻ bú mẹ ngay khi chào đời
Khá hài lòng sau ca vượt cạn đầu tiên trong đời, chị Đỗ Thị Diệu Thúy (28 tuổi, ngụ quận Gò Vấp) cho biết, ngay khi được sinh ra, bé được đặt “da kề da” với mẹ. Cảm giác ấm áp, vui mừng khi nhìn thấy hình hài bé, cảm xúc người mẹ trẻ trào dâng nghẹn ngào.
Còn đối với chị Nguyễn Thị Trang Nhung (32 tuổi, ngụ quận 5), mặc dù đã sinh bé thứ 2, nhưng trải nghiệm về nuôi con bằng sữa mẹ tại BV Hùng Vương trở nên rất mới mẻ.
“Khi khám thai và được các bác sĩ tư vấn, tôi mới biết cho con bú sớm sau sinh là một trong 9 bước bản năng đầu đời của con và sẽ tăng khả năng nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn lên 50%. Con vừa sinh ra, nằm trên ngực mình, đẩy chân, tự trườn bò tìm bú mẹ, làm tôi quá hạnh phúc”, chị Thủy cho biết cảm nhận.
 |
| Bé được da kề da với mẹ và bú sữa mẹ ngay trong giờ đầu đời |
Theo bác sĩ Phan Thị Hằng, Phó Giám đốc BV Hùng Vương, mỗi ngày có hơn 100 em bé chào đời tại BV và đều được da kề da với mẹ ít nhất 90 phút đầu, kể cả trẻ sinh non, nhẹ cân. Vì vậy, các bé đều được hưởng những giọt sữa non quý giá của mẹ ngay trong giờ phút đầu đời. Tuy nhiên, việc tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn không dễ, nhất là khi thông tin sai lệch về lợi ích của các sản phẩm thay thế sữa mẹ, như sữa công thức rất phổ biến trên các phương tiện truyền thông.
Để giải quyết thách thức đó, các bác sĩ tại BV Hùng Vương không cung cấp thông tin một chiều hay áp đặt, mà luôn trao đổi tìm hiểu mức độ nhận thức, thực hành và hoàn cảnh hiện tại của mỗi sản phụ, từ đó có cách tiếp cận và hình thức hướng dẫn phù hợp.
“Nếu như tư vấn kiến thức nuôi con bằng sữa mẹ là điều kiện cần, thì thực hiện đúng quy trình chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm là điều kiện đủ để bà mẹ có thể nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ. Trẻ được sinh ra thực hiện da kề da sẽ tăng khả năng bú mẹ thành công trong 90 phút đầu sau sinh gấp ba lần so với trẻ không được da kề da”, bác sĩ Phan Thị Hằng cho hay.
Tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ còn thấp
Theo TS-BS Hoàng Thị Diễm Tuyết, Giám đốc BV Hùng Vương, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của trẻ trong 6 tháng đầu đời. Sữa mẹ thay đổi trong từng giai đoạn để thích ứng với nhu cầu dinh dưỡng và phát triển của trẻ sơ sinh. Trong 1-5 ngày đầu, mẹ tiết sữa non bao gồm nhiều kháng thể và các chất protein. Sữa non đặc sánh, màu vàng nhạt, trong đó chứa nhiều chất chống nhiễm khuẩn để bảo vệ cơ thể, đặc biệt là kháng thể chống mắc bệnh tiêu chảy và viêm đường hô hấp (2 bệnh hay gặp ở trẻ nhỏ).
Bên cạnh đó, sữa non chứa nhiều vitamin A làm giảm nhiễm khuẩn nặng và phòng các bệnh về mắt, giúp cho hệ thống tiêu hóa của trẻ phát triển nhanh sau khi sinh, đề phòng chống dị ứng và không dung nạp với các thức ăn khác. Việc cho trẻ bú sữa mẹ cũng giúp mẹ giảm chảy máu sau sinh, giúp co hồi tử cung, bảo vệ chống lại ung thư vú và buồng trứng...
Hiện tại, cả nước có 5 BV được công nhận danh hiệu BV thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc, đó là BV Phụ sản Cần Thơ, BV Đa khoa Trần Văn Thời (Cà Mau), BV Phụ sản - Nhi Đà Nẵng, BV Đa khoa Quảng Nam và BV Hùng Vương (TPHCM). |
Mặc dù nuôi con bằng sữa mẹ là tự nhiên nhưng lại không phải là điều tất nhiên đối với nhiều bà mẹ, đặc biệt là các bà mẹ ở khu vực thành thị như TPHCM. Thực tế, tỷ lệ sản phụ nuôi con bằng sữa mẹ vẫn còn thấp do suy nghĩ không có đủ sữa cho con hoặc sữa công thức có thể thay thế sữa mẹ. Trước tình hình đó, BV Hùng Vương là một trong những đơn vị tại TPHCM tiên phong triển khai các hoạt động tư vấn thay đổi nhận thức của bà mẹ về lợi ích của nuôi con bằng sữa mẹ và hỗ trợ sản phụ cho con bú hoàn toàn tại BV.
“Kết quả khảo sát trong 3 quý đầu của năm 2019 tại BV Hùng Vương cho thấy, 92% sản phụ đánh giá tích cực hiệu quả tư vấn kiến thức, kỹ năng và hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ của cán bộ y tế trong thời gian làm hồ sơ sinh, thăm khám, và sinh con tại BV. Hơn 70% các bà mẹ cho con bú hoàn toàn (không nước, không sữa công thức) trong thời gian lưu viện”, TS-BS Hoàng Thị Diễm Tuyết cho biết.
Theo ông Nguyễn Đức Vinh, Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế), tại Việt Nam, 95% sản phụ sinh con tại các cơ sở y tế. Đây chính là yếu tố thuận lợi để các cơ sở y tế thúc đẩy việc hướng dẫn nuôi con bằng sữa mẹ thành công.
Cũng theo ông Vinh, nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ là nhiệm vụ của một mình bà mẹ, mà đòi hỏi sự chia sẻ trách nhiệm và hỗ trợ của gia đình, cộng đồng, đặc biệt là các cơ sở y tế. Tư vấn và hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ chính là thực hiện đúng vai trò chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh của tất cả các BV có dịch vụ sản khoa trên cả nước.
Theo THÀNH AN (sggp)
