Tháo gỡ rào cản, tìm hướng đi mới

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Đờn ca tài tử (ĐCTT) có mặt ở Nam bộ từ hơn 100 năm nay, nó như mạch nguồn nuôi sống tâm hồn con người nơi đây. Đó là món ăn tinh thần gắn bó máu thịt với người dân phương Nam ở tính hào sảng, phóng khoáng, chân chất của người lao động nông thôn chịu thương chịu khó, nhưng cũng đầy máu “nghệ sĩ”.

ĐCTT đã tạo ra sức sống nội tại nhưng cũng đang đứng trước những thách thức không nhỏ trong điều kiện hiện nay. Thị hiếu thẩm mỹ của thời đại có nhiều thay đổi, nghệ thuật truyền thống nói chung đang dần mai một, khó tìm ra chỗ đứng như ngày xưa.

Nghệ thuật ĐCTT đang tìm hướng đi mới nhưng vẫn loay hoay. Một số điểm du lịch như cù lao Thới Sơn (Tiền Giang), nhà cổ Cái Bè (Tiền Giang)… duy trì biểu diễn trong các tour du lịch như một cách làm hấp dẫn, tạo ra sản phẩm du lịch đặc thù của vùng đất phương Nam. Vài năm gần đây, đường hoa bến Bình Đông (quận 8) vào dịp gần tết thường tổ chức những thuyền ĐCTT nhằm phục vụ nhân dân khi đến mua sắm hoa kiểng. Hay liên hoan các loại hình nghệ thuật truyền thống Việt Nam ở phố đi bộ Nguyễn Huệ cách đây mấy năm đều thu hút sự thưởng lãm của công chúng, nhưng những hoạt động đó vẫn còn quá ít ỏi.

Việc bảo tồn di sản ĐCTT hay các loại hình nghệ thuật truyền thống về cơ bản phải đến từ chính sách của Nhà nước. Đó là sự hỗ trợ kinh phí, đào tạo về chuyên môn, tổ chức các liên hoan, vinh danh nghệ nhân… Hoạt động biểu diễn các loại hình này hiện chỉ được xem như nghề tay trái, nghệ sĩ không sống được bằng chính nghề, nên rất khó có sự đầu tư thích đáng, dù họ rất tâm huyết. Các nghệ nhân rất tâm tư khi phải đi biểu diễn ở các quán nhậu, mà khán giả thường chỉ thích nghe vọng cổ, nhạc bolero, tân nhạc.

Nơi nào được quan tâm thì nơi đó, các loại hình nghệ thuật truyền thống có điều kiện phát triển hơn. Nhạc viện TPHCM vẫn chưa có chuyên ngành riêng trong việc đào tạo loại hình này. Việc đưa ĐCTT vào biểu diễn hoặc dạy trong giờ học ngoại khóa ở trường phổ thông là hướng đi thích hợp, góp phần tạo ra thế hệ công chúng mới nhưng nội dung cần phù hợp theo lứa tuổi. Tổ chức thí điểm mở lớp tìm hiểu và dạy ca tài tử cho học sinh một số trường tiểu học hay mở lớp dạy ca tài tử tại các huyện của Bạc Liêu là những thể nghiệm đáng quý trong việc tạo ra công chúng mộ điệu loại hình nghệ thuật này.

Các liên hoan ĐCTT cần duy trì thường xuyên như dịp tôn vinh giá trị nghệ thuật này và cũng nên có hội thảo khoa học trong dịp liên hoan để tổng kết, đánh giá, nhìn nhận lại sự phát triển và đưa ra những hướng đi của ĐCTT trong những điều kiện mới. Cũng cần thực hiện các đề tài nghiên cứu, biên soạn sách, lập trang web (tiếng Việt, tiếng Anh) phổ biến kiến thức về ĐCTT đến mọi tầng lớp công chúng, kể cả dành cho người nước ngoài, bởi nó đã là di sản của thế giới.

Đưa ĐCTT vào trong du lịch là hướng đi đúng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản này, tăng thêm thu nhập cho nghệ nhân và giới thiệu nghệ thuật này đến với rộng rãi công chúng. Tại sao chúng ta không tổ chức các buổi biểu diễn ĐCTT trên thuyền ở bến Bạch Đằng, kết hợp với việc phục vụ ẩm thực dân gian, bán hàng lưu niệm, tạo ra không gian hưởng thụ văn hóa đa dạng? Nhà hát thành phố hay phố đi bộ Nguyễn Huệ sẽ là những sân khấu ngoài trời thích hợp cho loại hình biểu diễn này vào dịp cuối tuần.

Chính sách cho nghệ nhân hiện nay vẫn là rào cản cho việc phát triển ĐCTT. Họ cần được quan tâm hơn nữa với chế độ đãi ngộ, vinh danh, được tạo điều kiện biểu diễn, có thu nhập đủ sống. Cả nghệ nhân đờn cũng cần được vinh danh xứng đáng, bởi chính họ là những nghệ sĩ bậc thầy trong việc gìn giữ các ngón đờn và bỏ công sức lao động không kém trong các buổi biển diễn.

ĐCTT cũng như các loại hình nghệ thuật truyền thống khác ở nước ta đang đứng trước những thách thức trên con đường hội nhập và phát triển, đòi hỏi sự thích ứng của nó với những giải pháp đồng bộ, mà Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong việc gìn giữ di sản này.

NGUYỄN THANH LỢI, Nhà nghiên cứu văn hóa Nam bộ

(Dẫn nguồn SGGPO)

Có thể bạn quan tâm

Ngẫm về những 'video rác' từ AI

Ngẫm về những 'video rác' từ AI

Bộ phim Lời nguyền dưới ánh trăng của đạo diễn Phạm Vĩnh Khương đang thu hút sự chú ý đặc biệt, không hẳn vì đây là tác phẩm khoa học viễn tưởng đầu tiên tại VN được tạo hoàn toàn từ AI mà còn bởi kinh phí khiêm tốn: chỉ hơn một chỉ vàng và thực hiện vỏn vẹn trong 72 giờ.

Diện mạo hành chính mới tạo động lực để đất nước phát triển

Diện mạo hành chính mới tạo động lực để đất nước phát triển

(GLO)- Sau một thời gian gấp rút chuẩn bị, chỉ còn vài ngày nữa, đất nước ta chính thức bước vào cuộc chuyển mình vĩ đại nhất kể từ ngày thống nhất non sông. Sự thay đổi về mô hình chính quyền địa phương lần này sẽ đem lại diện mạo hành chính mới, tinh gọn, năng động, hiệu lực, hiệu quả.

Vì một nền thương mại sạch

Vì một nền thương mại sạch

Lực lượng chức năng triệt phá các đường dây buôn lậu, kinh doanh hàng gian hàng giả với quy mô lớn; hàng loạt vụ vứt bỏ hàng hóa nghi hàng gian, hàng giả; nhiều người nổi tiếng, có ảnh hưởng trên mạng xã hội sa lưới luật pháp vì trốn thuế, kinh doanh hàng kém chất lượng…

Dân đồng tình ủng hộ, sao cán bộ lại tâm tư?

Dân đồng tình ủng hộ, sao cán bộ lại tâm tư?

(GLO)-Đó là câu hỏi mà Tổng Bí thư Tô Lâm đặt ra tại buổi làm việc với Đảng ủy MTTQ Việt Nam và các đoàn thể Trung ương vào sáng 23-6 khi có một bộ phận cán bộ băn khoăn, day dứt vì thực hiện sắp xếp các tổ chức Mặt trận, đoàn thể nói riêng và sắp xếp, sáp nhập bộ máy hệ thống chính trị nói chung.

Học kỹ, thi thật!

Học kỹ, thi thật!

Việc chuyển giao toàn bộ quy trình sát hạch, cấp, đổi bằng lái xe từ Bộ GTVT sang Bộ Công an, cụ thể là giao cho lực lượng CSGT đảm nhận, đánh dấu một bước ngoặt trong công tác quản lý người điều khiển phương tiện giao thông tại VN.

Nhìn mình đi

Nhìn mình đi

"Nếu như nói một ngày nào đó trong trường học không còn bạo lực, thì tôi có thể nói được, đó là ngày mà người lớn không còn đánh nhau nữa. Ngày đó, trẻ con sẽ nhìn nhau bằng ánh mắt yêu thương thuần túy mà thôi".

Phát huy sức mạnh văn hóa

Phát huy sức mạnh văn hóa

Khi các giá trị văn hóa, di sản và nghệ thuật tạo ra lợi nhuận nó không chỉ tự “nuôi sống” mình mà còn góp phần tạo thêm những nguồn lực mới, tác động tích cực đến các lĩnh vực khác của ngành công nghiệp văn hóa.

Thấy gì từ thu thuế đất tăng?

Thấy gì từ thu thuế đất tăng?

Số liệu của Bộ Tài chính cho biết, thu thuế từ nhà, đất đạt 198,3 nghìn tỉ đồng, tăng 105% so cùng kỳ 2024. Không chỉ bổ sung cho ngân sách một khoản quan trọng, đằng sau con số đột biến này còn rất nhiều vấn đề cần mổ xẻ thấu đáo để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát huy tối đa nội lực.

Trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong dòng chảy tròn một thế kỷ của nền báo chí cách mạng Việt Nam, cái tên Thanh Niên luôn mang trên mình một sứ mệnh thiêng liêng; luôn khát khao, ước vọng đồng hành cùng dân tộc trên mọi chặng đường phát triển.

null