 |
Ngày 19/8/1945, Thủ đô Hà Nội ngập tràn cờ đỏ sao vàng. Hàng chục vạn người dân theo các ngả đường kéo về quảng trường Nhà hát lớn Hà Nội dự cuộc mít tinh lớn chưa từng có của quần chúng cách mạng, hưởng ứng cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền. |
Đã gần trọn thế kỷ trôi qua, nhưng mùa thu tháng Tám năm 1945 vẫn để lại trong lòng mỗi người Việt Nam cảm xúc mạnh mẽ về sự diệu kỳ của lịch sử. Đó chính là thắng lợi thần thánh của cách mạng và sự ra đời của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Đã có nhiều nghiên cứu tổng thể, phân tích sâu sắc về nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945, nhưng vẫn khó hình dung thắng lợi đó nếu không dùng thuật ngữ "thần thánh" để diễn tả. Sức mạnh nào đã giúp đoàn người biểu tình tràn vào Bắc Bộ phủ giành chính quyền thành công? Và Cách mạng tháng Tám không chỉ thành công ở Hà Nội, mà đã diễn ra và thành công ở phạm vi toàn quốc!
Chớp thời cơ giành thắng lợi tháng Tám năm 1945 là một quyết định vô cùng sáng suốt của Đảng ta khi đặt niềm tin tuyệt đối vào sức mạnh của nhân dân. Từ chiến khu, lãnh đạo cách mạng, đứng đầu là Bác Hồ, về Hà Nội, càng thể hiện mạnh mẽ niềm tin ấy.
Câu hỏi đặt ra là: Về quân số và vũ khí không thể so với lực lượng vũ trang của Nhật (tuy đã đầu hàng đồng minh) và các lực lượng phản cách mạng vẫn hiện hữu ở Hà Nội, vậy sức mạnh của lực lượng cách mạng là gì? Đó chính là sức mạnh của lòng người!
Đảng và Bác Hồ tin vào dân, tin vào khát vọng độc lập của nhân dân ta sẽ tạo nên sức mạnh mà kẻ thù không thể ngăn cản. Ngày 2/9/1945, Người đã đọc Tuyên ngôn Độc lập thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngay giữa Ba Đình lịch sử trước hàng vạn quần chúng nhân dân tràn đầy khí thế. Chính niềm tin vào nhân dân đã làm nên lịch sử.
Hãy hình dung, nếu không chớp thời cơ, không vững vàng trong nhận định trên nền tảng sức mạnh nhân dân là vô địch, không Tuyên ngôn độc lập sớm, con đường cách mạng Việt Nam sẽ ra sao? Tương lai dân tộc sẽ như thế nào?
Năm 1945, Nhật đầu hàng đồng minh. Giải giáp quân đội Nhật là quân Tưởng và quân Anh đều là những đội quân không có lợi cho cách mạng Việt Nam. Quân Anh cho quân Pháp núp bóng trở lại Việt Nam. Quân Tưởng có những ý đồ nguy hiểm trước mắt và lâu dài.
Cách mạng Việt Nam đứng trước 3 loại giặc: Giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm! Hoàn cảnh thực sự là "ngàn cân treo sợi tóc". Nhưng lúc này vị thế cách mạng Việt Nam hoàn toàn khác. Việt Nam là nhà nước (dẫu chưa có nước nào công nhận), nhưng nhân dân và sự thật lịch sử, lẽ phải công nhận!
Kể từ đây, cuộc đấu tranh của chúng ta với thù trong, giặc ngoài là cuộc đấu tranh của "nước Việt Nam có quyền hưởng tự do độc lập. Và sự thật đã là một nước tự do, độc lập".
Người dân Việt Nam khi ấy là công dân của một nước tự do, độc lập, không còn là người dân nô lệ của chế độ phong kiến và thuộc địa Pháp. Niềm tin cách mạng, vị thế con người Việt Nam tham gia cách mạng đã ở tầm vóc mới. Nhà nước Dân chủ Cộng hòa non trẻ là ước nguyện của người dân Việt Nam nên sức mạnh cố kết cộng đồng không thể lay chuyển chính là sức mạnh của nhà nước ấy.
 |
Mùa thu Hà Nội năm 2023 |
Thể chế cộng hòa và nền dân chủ quả là còn quá mới với một dân tộc khi đó có tới hơn 90% mù chữ, lại đang đói kém, khốn khổ, nhưng tất cả không thể ngăn cản ý chí và nguyện vọng tự do, độc lập của đất nước và niềm tin vào một nhà nước của dân và vì dân.
Người dân đã quá hiểu và quá chán chế độ thực dân phong kiến, không thể tiếp tục cuộc sống dưới ách nô lệ "một cổ hai tròng", với những điều vô lý, vô đạo, trái lẽ phải đã tồn tại gần cả thế kỷ. "Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu nô lệ, không chịu mất nước!" không chỉ là khẩu hiệu, mà là ý chí, nguyện vọng của nhân dân ta. Bởi thế không có sức mạnh nào so sánh được, không thế lực nào ngăn cản được.
Cách mạng tháng Tám thành công, kháng chiến trường kỳ thắng lợi, rồi giải phóng miền Nam, thống nhất non sông, tiếp đến là đổi mới "mở cửa"… Tất cả đều từ tinh thần, ý chí, khát vọng độc lập, tự do không gì lay chuyển được của dân tộc Việt Nam trong những ngày tháng Tám năm 1945 lịch sử. Nói tinh thần Cách mạng tháng Tám còn mãi bởi đó là ý nguyện, là ý chí của cả dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Ngày nay, Việt Nam đã và đang phát triển mạnh mẽ trên con đường đổi mới và hội nhập. Việt Nam ngày càng có vị thế trên trường quốc tế, là đối tác tin cậy của cộng đồng thế giới. Việt Nam được cộng đồng thế giới tin tưởng và gần gũi bởi tinh thần trọng lẽ phải, tinh thần chia sẻ cùng cộng đồng vì độc lập, tự do, hòa bình và thịnh vượng của mỗi quốc gia và của toàn thế giới.
Tháng Tám niềm tin và hy vọng vẫn luôn thắp sáng tâm hồn người Việt Nam để vững vàng trên con đường tự do, độc lập, dân chủ và giàu mạnh.
TS. Nguyễn Viết Chức
Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn văn hóa-xã hội Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam
