Phát triển vùng nguyên liệu mía: Tạo đột phá từ khoa học kỹ thuật và nguồn giống

(GLO)- Mía là một trong những cây trồng chủ lực của các địa phương khu vực phía Đông và Đông Nam tỉnh Gia Lai gắn với 2 nhà máy chế biến tại thị xã An Khê và Ayun Pa. Với mục tiêu phát triển vùng nguyên liệu mía bền vững, nâng cao hiệu quả kinh tế cho người dân, những năm qua, chính quyền địa phương và các nhà máy chế biến đã triển khai nhiều giải pháp, chính sách đầu tư có trọng tâm, trọng điểm.

Cây mía trên đà hồi sinh

Những năm trước, do ảnh hưởng của nhiều yếu tố, giá mía nguyên liệu xuống thấp khiến đời sống người trồng mía gặp nhiều khó khăn. Trước tình trạng trên, nhiều hộ dân đã chuyển đổi sang trồng các loại cây khác như: mì, bắp, cây ăn quả… Điều này khiến vùng nguyên liệu của Nhà máy Đường An Khê và Công ty TNHH một thành viên Thành Thành Công Gia Lai giảm mạnh, gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, 2 năm trở lại đây, giá mía nguyên liệu liên tục tăng giúp nhiều hộ nông dân có lãi và bắt đầu quay lại trồng mía. Đặc biệt, vụ ép 2020-2021, giá mía nguyên liệu được các nhà máy thu mua hơn 1 triệu đồng/tấn, thu nhập bình quân 40-50 triệu đồng/ha, đem lại lợi nhuận cao cho người trồng mía.

Công ty TNHH một thành viên Thành Thành Công Gia Lai tổ chức cho nông dân tham quan mô hình tưới nước, bón phân qua hệ thống tưới nhỏ giọt. Ảnh: Nguyễn Diệp

Hơn 20 năm gắn bó với cây mía, ông Trương Ngọc Thọ (thôn Quyết Thắng, xã Ia Sao, thị xã Ayun Pa) trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm khác nhau. Tuy nhiên, ông vẫn xem mía là cây trồng chủ lực trong phát triển kinh tế gia đình. Ông cho biết: Với 5 ha mía lưu gốc, vụ ép vừa rồi, ông đã cung cấp cho Công ty TNHH một thành viên Thành Thành Công Gia Lai hơn 400 tấn mía cây. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận đạt hơn 200 triệu đồng. “Vụ này, được Công ty đầu tư vốn, hỗ trợ các khâu làm đất, trồng, bón phân nên tôi quyết định trồng thêm 1 ha. Nhờ thời tiết thuận lợi nên cây mía phát triển rất tốt, hứa hẹn cho năng suất cao. Với giá được Công ty bảo hiểm 850 ngàn đồng/tấn, tôi rất yên tâm. Nếu giá ổn định như vụ trước thì lợi nhuận sẽ tăng cao”-ông Thọ nói.

Còn ông Đinh Văn Bảo (làng Chiêu Liêu, xã An Trung, huyện Kông Chro) thì cho hay: “Giá mía năm vừa rồi tăng cao nên bà con rất phấn khởi. Vụ vừa rồi, gia đình tôi trồng 20 ha mía, sau khi trừ chi phí thì thu về gần 1 tỷ đồng. Do nhà máy có nhiều chính sách đầu tư và thu mua tốt nên vụ này, tôi đầu tư trồng thêm 10 ha. Hy vọng giá mía năm tiếp tục duy trì ở mức cao để người dân có thu nhập ổn định”.

Thời gian qua, cây mía cũng phát triển mạnh trên vùng đất khô cằn xã Hbông (huyện Chư Sê), góp phần mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân. Bà Lê Thị Gấm (thôn Ia Sa, xã Hbông) chia sẻ: “Tôi trồng mía đã gần 8 năm. Nhờ Công ty TNHH một thành viên Thành Thành Công Gia Lai đầu tư, hỗ trợ nhiều mặt nên cũng có nguồn thu nhập khá so với trồng bắp, mì. Hiện tôi có gần 40 ha mía, trong đó có 20 ha trồng mới. Cây mía chịu hạn tốt, lại rất thích hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng nên năng suất đạt cao, bình quân 80-100 tấn/ha. Đặc biệt, từ khi Công ty đưa giống K3 vào sản xuất, cây mía sinh trưởng nhanh, ít sâu bệnh hại, cho năng suất cao, những chân ruộng tốt có thể đạt 140 tấn/ha”.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Hbông Bùi Văn Cường: Hiện toàn xã có 1.358 ha mía, năng suất bình quân đạt khoảng 95 tấn/ha. Nhờ trồng mía, nhiều hộ dân đã có nguồn thu nhập ổn định. Để cây mía phát triển bền vững, UBND xã thường xuyên phối hợp với Công ty TNHH một thành viên Thành Thành Công Gia Lai theo dõi, hướng dẫn người dân mở rộng diện tích canh tác ở những khu vực phù hợp, đồng thời tăng cường cơ giới hóa các khâu, hướng đến phát triển vùng nguyên liệu bền vững.

Tập trung nâng cao năng suất

Ông Võ Văn Hưng-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Kông Chro-thông tin: Mía là một trong những cây trồng chủ lực của địa phương. Việc giá mía nguyên liệu được các nhà máy thu mua ở mức cao trong 2 năm trở lại đây đã mang lại niềm phấn khởi cho bà con nông dân. Vụ mía năm nay, người dân trên địa bàn bắt đầu mở rộng diện tích với khoảng 2.000 ha trồng mới, tập trung chủ yếu tại các xã: An Trung khoảng 450 ha, Chơ Long 550 ha… “Chúng tôi cũng tập trung tuyên truyền, hướng dẫn người dân đưa giống mới sạch bệnh vào sản xuất trên những diện tích phù hợp, tránh tình trạng mở rộng ồ ạt, không theo quy hoạch. Đồng thời, phối hợp với Nhà máy Đường An Khê tăng cường cơ giới hóa trong sản xuất, thu hoạch nhằm giảm chi phí, tăng năng suất, hiệu quả kinh tế”-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Kông Chro cho biết thêm.

Tại nhiều địa phương trong tỉnh, nông dân đã cơ giới hóa khâu xuống giống mía. Ảnh: Quang Tấn

Còn Phó Chủ tịch UBND thị xã Ayun Pa Đặng Xuân Toàn thì cho hay: Hiện diện tích mía trên địa bàn thị xã khoảng 600 ha. Để cây mía phát triển bền vững, thị xã đã định hướng người dân sản xuất theo quy hoạch khoảng 700 ha; khuyến cáo người dân không mở rộng diện tích ở những chân ruộng không phù hợp. Đồng thời, phối hợp với Công ty TNHH một thành viên Thành Thành Công Gia Lai tập trung đầu tư phân bón vi sinh, cơ giới hóa, tưới tiết kiệm nước… để nâng cao năng suất và chất lượng cây mía.
 

Bà Vũ Thị Lan-Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Thành Thành Công Gia Lai-chia sẻ: Những năm gần đây, Công ty đã có nhiều chính sách đầu tư, hỗ trợ cho nông dân phát triển vùng nguyên liệu theo hướng bền vững. Điển hình như niên vụ 2021-2022, Công ty đã hỗ trợ người dân cày ngầm, bón phân vi sinh cải tạo đất, cấp giống sạch bệnh, tưới tiết kiệm, nâng cấp giao thông nội đồng… với kinh phí hơn 10 tỷ đồng. “Năm nay, vùng nguyên liệu của Công ty đạt 11.500 ha, tăng khoảng 1.500 ha. Chúng tôi tiếp tục đầu tư và thu mua theo giá thị trường với giá bảo hiểm (thấp nhất 850 ngàn đồng/tấn) trong vụ ép sắp đến để đảm bảo hài hòa lợi ích đôi bên. Ngoài ra, Công ty đang triển khai nâng công suất ép của nhà máy lên 8.000 tấn mía cây/ngày, tương đương với việc mở rộng diện tích vùng nguyên liệu từ 11.500 ha lên 12.500 ha”-bà Lan cho biết.

Trong khi đó, Nhà máy Đường An Khê cũng đã triển khai nhiều giải pháp đầu tư hỗ trợ người trồng mía trong vùng nguyên liệu để đáp ứng công suất ép 18.000 tấn mía cây/ngày. Ông Lê Văn Dương-Phó Giám đốc Nhà máy-cho hay: Tổng diện tích mía vùng nguyên liệu của Nhà máy đang đầu tư khoảng 27.000 ha, riêng năm nay tăng thêm khoảng 5.000 ha. Để phát triển vùng nguyên liệu, chúng tôi đã đầu tư 350 tỷ đồng về giống, phân bón, làm đất, tưới tiết kiệm nước… Bên cạnh đó, Nhà máy triển khai một số chính sách hỗ trợ người dân nhằm giảm chi phí, tăng năng suất, hiệu quả kinh tế. Đặc biệt, Nhà máy cam kết thu mua mía theo giá bảo hiểm (thấp nhất 900 ngàn đồng/tấn) để người dân yên tâm đầu tư sản xuất.

Trao đổi với P.V, ông Đoàn Ngọc Có-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT-nhấn mạnh: “Định hướng trong những năm tới của tỉnh là giảm dần diện tích mía bị sâu bệnh, kém hiệu quả, năng suất dưới 60 tấn/ha để chuyển sang trồng các loại cây ăn quả và cây trồng khác mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Đối với những diện tích mía phát triển tốt thì tập trung đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Đồng thời, phối hợp với các nhà máy lựa chọn những giống mía mới cho năng suất, chất lượng cao, kháng sâu bệnh tốt đưa vào sản xuất với mục tiêu tăng năng suất từ 70 đến hơn 90 tấn/ha. Qua đó góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất trên một đơn vị diện tích đất cũng như đảm bảo vùng nguyên liệu phát triển ổn định  cho 2 nhà máy chế biến đứng chân trên địa bàn tỉnh”.
 

NHÓM PHÓNG VIÊN