Người Xê Đăng lên núi hái 'ngọc trời'

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Quả ngũ vị tử được người Xê Đăng ví như những hạt "ngọc trời" khi vừa mang lại cho họ sức khoẻ, nguồn thu nhập tốt.

Ngũ vị tử là cây dược liệu, thuộc họ dây leo, sống bám trên cây gỗ. Sở dĩ loại quả này được gọi với tên "ngũ vị tử" vì có hương vị đặc trưng, pha trộn giữa năm vị: chua, ngọt, đắng, cay và mặn. Khi còn xanh, quả ngũ vị tử có màu vàng nhẹ, chuyển thành màu đỏ hồng mọng khi đã chín.

Tại tỉnh Kon Tum, quả ngũ vị tử thường mọc nhiều ở những cánh rừng dưới chân dãy núi Ngọc Linh (thuộc huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum). Cứ vào mùa mưa, người đồng bào dân tộc Xê Đăng nơi đây lại lặn lội lên núi Ngọc Linh hái quả ngũ vị tử về ngâm rượu, chế biến thành trà, nước giải khát hoặc mang bán kiếm thêm thu nhập. Người dân Xê Đăng xem ngũ vị tử như là "ngọc trời" được thiên nhiên ban tặng.

Người dân lặn lội lên những cánh rừng ở dãy núi Ngọc Linh tìm hái ngũ vị tử
Người dân lặn lội lên những cánh rừng ở dãy núi Ngọc Linh tìm hái ngũ vị tử

Anh A Thiên (thôn Đắk Xia, xã Ngọc Lây, huyện Tư Mơ Rông) cho biết hàng năm, vào mùa mưa quả ngũ vị tử chín thì anh đều lên cánh rừng cách nhà hàng chục km để tìm hái.

Từ sáng sớm, anh A Thiên đã chuẩn bị thức ăn, nước uống và vật dụng là dao, gùi tiến vào rừng tìm ngũ vị tử hái. Có nhiều chùm ngũ vị tử mọc leo lên cành cao, anh A Thiên cũng phải tìm cách hái cho bằng được. Đến chiều, khi quả ngũ vị tử đã đầy gùi thì anh A Thiên mới trở về nhà.

"Năm nay tôi hái được hơn 1 tạ quả ngũ vị tử, bán cho thương lái với giá 20.000 đồng/kg cũng kiếm được thêm tiền mua quần áo mới cho con vào dịp tết. Số ít còn lại thì để ngâm rượu, phơi khô làm trà đãi khách vào những ngày Tết" - anh A Thiên nói.

Quả ngũ vị tử khi chưa chín có màu xanh, chuyển thành màu đỏ mọng khi chín
Quả ngũ vị tử khi chưa chín có màu xanh, chuyển thành màu đỏ mọng khi chín

Theo UBND xã Ngọc Lây, đến mùa, có khoảng 300 hộ dân của xã đi thu hái ngũ vị tử về bán cho thương lái, doanh nghiệp. Thậm chí, các thương lái còn ứng trước tiền cho người dân tìm hái nên loại quả này luôn "cháy" hàng. Mỗi năm, ước tính người dân thu được từ 10-20 tấn. Loại quả này cũng được các hợp tác xã thu mua, sơ chế thành các sản phẩm xuất bán đi các tỉnh, thành.

Tương tự, từ nhiều năm nay người dân xã Đăk Na, huyện Tu Mơ Rông cũng vào rừng để hái quả ngũ vị tử khi vào mùa. Ông A Dũng, Phó Chủ tịch UBND xã Đắk Na, cho biết trên địa bàn có 6/12 thôn có cây ngũ vị tử. Loài cây này đã gắn bó với người đồng bào Xê Đăng từ xưa tới nay. Từ khoảng 10 năm trước, đến mùa là thương lái tới địa phương tìm mua nhiều nên bà con đi hái về bán, mang lại nguồn thu nhập tốt.

Người dân Xê Đăng ở huyện Tu Mơ Rông ví ngũ vị tử như những hạt "ngọc trời" vì có nhiều tác dụng đối với sức khoẻ
Người dân Xê Đăng ở huyện Tu Mơ Rông ví ngũ vị tử như những hạt "ngọc trời" vì có nhiều tác dụng đối với sức khoẻ

Theo ông Dũng, quả ngũ vị tử chín vào mùa mưa nên thu hái rất khó khăn. Tuy nhiên, người dân không muốn bỏ lỡ sản vật quý nên sẵn sàng lặn lội để đi hái. Ngay cả gia đình ông A Dũng, đến cuối tuần hết công việc ở cơ quan lại mang gùi cùng vợ lên rừng tìm hái quả ngũ vị tử để về ngâm rượu, phơi làm trà đãi khách vào dịp Tết. Trong căn nhà của ông A Dũng, những bình rượu ngâm bằng quả ngũ vị tử được xếp hàng trong góc nhà.

"Các già làng còn bảo rằng quả ngũ vị tử do ông trời ban tặng vì mỗi năm chỉ có một mùa, có lợi cho sức khoẻ, tốt cho tinh thần. Do đó, người đồng bào Xơ Đăng chúng tôi xem ngũ vị tử là hạt "ngọc trời" nên rất trân quý" - ông Dũng nói.

Mùa ngũ vị tử chín mọng cũng là lúc các loại dược liệu đến kỳ thu hoạch khiến người dân càng thêm háo hức
Mùa ngũ vị tử chín mọng cũng là lúc các loại dược liệu đến kỳ thu hoạch khiến người dân càng thêm háo hức

Đặc biệt, mùa quả ngũ vị tử chín cũng báo hiệu đã đến mùa thu hoạch các loại dược liệu chủ lực của địa phương như: sơn tra, nấm linh chi, sâm dây... khiến cho bà con người Xê Đăng dưới chân núi Ngọc Linh càng thêm phấn khởi.

Nhân rộng môi trường sống cho "ngọc trời"

Ông Võ Trung Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông, cho biết trên địa bàn, diện tích rừng có ngũ vị tử là khoảng 30 ha. Sản phẩm ngũ vị tử có lợi cho sức khoẻ, nhất là về gan, dạ dày nên được nhiều người ưa chuộng. Xác định đây là dược liệu quý, huyện đã lấy mẫu kiểm nghiệm dược tính để kêu gọi các đơn vị vào địa bàn sản xuất các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng.

Huyện cũng kêu gọi người dân bảo vệ rừng để nhân rộng môi trường sống cho loài dây này. Người dân ý thức được giá trị của ngũ vị tử nên ra sức giữ gìn. Nhờ đó, rừng trên địa bàn ít bị tác động. Hiện huyện đang có chủ trương khoanh nuôi, phát triển cũng như xây dựng ngũ vị tử thành sản phẩm đặc trưng của địa phương.

Theo Hoàng Thanh (NLĐO)

Có thể bạn quan tâm

Tỉnh Đắk Lắk kiến nghị Trung ương bàn giao cho tỉnh quản lý Quốc lộ 14, đoạn qua địa bàn TP. Buôn Ma Thuột

Tỉnh Đắk Lắk kiến nghị Trung ương bàn giao cho tỉnh quản lý Quốc lộ 14, đoạn qua địa bàn TP. Buôn Ma Thuột

Tại buổi làm việc với Đoàn công tác của Bộ Xây dựng mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trương Công Thái kiến nghị Bộ Xây dựng xem xét, bàn giao cho tỉnh Đắk Lắk quản lý tuyến đường Hồ Chí Minh (Quốc lộ 14) đoạn qua địa bàn TP. Buôn Ma Thuột.

Toàn cảnh giao thông kết nối của tỉnh Lâm Đồng sau sáp nhập

E-magazine Toàn cảnh giao thông kết nối của tỉnh Lâm Đồng sau sáp nhập

Khi sáp nhập, tỉnh Lâm Đồng mới sẽ có không gian phát triển với nhiều tiềm năng. Để có thể phát huy tối đa những lợi thế thì hạ tầng giao thông đóng vai trò vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, hạ tầng giao thông vẫn còn nhiều hạn chế cần được đầu tư để đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình mới.

Nghề trồng nấm ở Krông Ana

Nghề trồng nấm ở Krông Ana

Toàn huyện Krông Ana có khoảng 200 hộ trồng nấm thường xuyên, một số hộ dân, hợp tác xã đầu tư hàng trăm triệu đồng để xây dựng mô hình trồng nấm. Nghề sản xuất nấm đã và đang đem lại thu nhập ổn định cho lao động tại địa phương, nhiều gia đình “sống khỏe” với nghề.

Đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi

(GLO)- Người Tây Nguyên làm du lịch không chỉ bằng khu nghỉ dưỡng, mà còn bằng lòng hiếu khách và nghệ thuật kể chuyện. Vậy nên, đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi mà hãy đánh thức nó bằng chính giọng nói của rừng, bằng bàn tay của bà con và bằng tình yêu với buôn làng của mình.

Hợp tác Đắk Lắk – Sê Kông: Động lực mới thúc đẩy phát triển toàn diện

Hợp tác Đắk Lắk – Sê Kông: Động lực mới thúc đẩy phát triển toàn diện

Trên nền tảng tình hữu nghị truyền thống và tiềm năng rộng mở, Đắk Lắk và Sê Kông (Lào) đã và đang đẩy mạnh hợp tác toàn diện, từ giáo dục, văn hóa đến kinh tế, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của cả hai địa phương và củng cố mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam – Lào.

null