Nẻo về nguồn cội

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Với 74 lễ hội được duy trì tổ chức, đời sống văn hóa tinh thần của người dân ở các buôn làng trên cao nguyên Đắk Lắk càng thêm thắm thiết, nồng nàn.

Cộng đồng các dân tộc nơi đây có được không gian kết nối, trao truyền các giá trị văn hóa. Miên man với các sinh hoạt cộng đồng tưng bừng, độc đáo trong lễ hội cũng là lối để tìm về nguồn cội.

49 dân tộc chọn Đắk Lắk làm nơi sinh cơ, lập nghiệp. Cuộc sống đủ đầy, mỗi lễ hội truyền thống của dân tộc được tổ chức quy mô hơn nhưng vẫn giữ nét nguyên bản, như một nẻo tìm về với nguồn cội, tỏ lòng tôn kính với tổ tiên. Còn với thế hệ trẻ được sinh ra, lớn lên trên mảnh đất này, lễ hội như một miền ký ức đẹp đẽ, nguồn cảm hứng bất tận để hình thành nên tinh thần tích cực, hướng về những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Mỗi người tìm về lễ hội với những cách cảm khác nhau, song vẫn gắn bó đậm sâu thông qua hoạt động chung của cộng đồng, cộng cảm và cố kết trong không gian thấm đượm ân tình.

neo-ve-nguon-coidd.jpg
Biểu diễn văn nghệ truyền thống tại Lễ hội mừng cơm mới ở xã Ea Hồ (huyện Krông Năng).

Như ở buôn M’Ngoan (xã Ea Hồ, huyện Krông Năng), lễ hội mừng cơm mới của người Êđê là một điểm nhấn khắc họa đời sống tinh thần, đưa họ trở về với truyền thống, giá trị đặc trưng riêng có trong bản sắc tộc người. Sau mùa thu hoạch lúa cuối cùng trong năm, dân làng mở hội để vui mừng chung hưởng thành quả của một chu kỳ sản xuất chính của năm.

Có tham dự lễ hội mới cảm nhận rõ sự tinh tế như “trật tự” đã có sẵn mà không cần thỏa thuận từ trước của dân làng, họ cùng nhau góp công, góp “của” để mở hội. Lễ vật dâng cúng, mở hội là những sản vật sẵn có của nhà nông, đơn giản nhưng chứa đựng lòng thành và sự tôn kính với các vị thần linh, tổ tiên. Đàn ông trong buôn đảm nhận công việc nặng nhọc: chặt tre, đốn củi, dựng cây nêu; phụ nữ lo dọn dẹp ngõ xóm buôn làng sạch sẽ, chuẩn bị những bộ trang phục, nấu món ăn truyền thống của dân tộc mình; lớp trẻ trong buôn tất bật chuẩn bị các tiết mục văn nghệ… Để có “vật chất” chung vui ngày hội, dân làng ai có gì góp nấy, nhà chung vui bằng ché rượu cần, người mang đến lễ hội con gà, gùi gạo mới vừa gặt trên nương, có nhà thì góp bó rau rừng, quả bí…

Nếu phần lễ thiêng liêng, huyền bí với các nghi thức “tế lễ”, thì phần hội lại có sức hấp dẫn riêng khi hòa vào không khí náo nhiệt của các trò chơi dân gian, các hội thi kéo co, thi ẩm thực, dân vũ… bao trùm lên đó là không khí vui tươi, phấn khởi. Bà H’Rô Ma Mlô, Bí thư Đảng ủy xã Ea Hồ cho biết, địa phương có 19 dân tộc cùng chung sống, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm gần 68% dân số. Trước dòng chảy của thời gian nhưng nhiều sinh hoạt văn hóa truyền thống vẫn được bà con các dân tộc nơi đây lưu giữ như: lễ mừng cơm mới, cúng bến nước, cúng sức khỏe. Xã cũng nỗ lực hỗ trợ, định hướng để người dân tổ chức lễ hội gắn với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, tạo nên không khí sôi nổi, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân và bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống, tri thức dân gian trong cộng đồng.

2neove.jpg
Người dân hào hứng tham gia phần hội tại lễ mừng cơm mới của đồng bào Thái ở xã Ea Kuếh (huyện Cư M'gar).

Còn buôn H’ring (xã Ea H’đing, huyện Cư M’gar), lễ hội mừng lúa mới diễn ra vào ngày 1/1 hằng năm không khác gì ngày tết đúng nghĩa với đồng bào Xê Đăng như một phần tất yếu không thể thiếu trong cuộc sống người dân. Đây là một trong 14 lễ hội dân gian truyền thống được khôi phục tổ chức trên địa bàn huyện. Trong đó, có nhiều lễ hội được duy trì thường xuyên như: lễ cầu mưa, cúng lúa mới, lễ hội lồng tồng...

Qua nhiều năm tổ chức, các lễ hội đã đi vào miền ký ức đẹp đẽ của người dân, để họ hiểu hơn về bản sắc văn hóa, thỏa sức sáng tạo nghệ thuật và gia tăng ý thức trách nhiệm của cá nhân với cộng đồng, dân tộc. Mỗi năm, việc tổ chức lễ hội lớn hay nhỏ tùy thuộc vào kết quả thu hoạch mùa màng của dân làng. Nhưng đặc biệt, tiếng cồng chiêng, điệu múa, vòng xoang thì không thể thiếu. Cồng chiêng như phương tiện đặc biệt để con người giao tế với thần linh, giao hòa với đất trời và cộng đồng. Người Tây Nguyên rất yêu âm nhạc, thích hát ca. Vì thế, trong không gian huyền bí của lễ hội, âm thanh của cồng chiêng nhịp nhàng hòa lẫn tiếng cười rộn rã, dân làng, du khách cùng tổ chức lễ tạ ơn, rồi vui hội, ăn uống, hát hò, nhảy múa, xoay theo vòng xoang cho đến khi tàn cuộc. Năm nào có đông khách cùng dự hội, cùng ăn chung lễ được xem là niềm vinh dự. Đây cũng là dịp để khắc sâu thêm tình yêu với buôn làng, quê hương.

Các tộc người Tây Nguyên có lối sống cố kết cộng đồng rất bền vững. Nét đẹp mang đậm tính truyền thống và giá trị nhân văn sâu sắc của lễ hội càng có dịp lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng, tạo nên sức mạnh đoàn kết của dòng tộc và buôn làng.

Theo Đỗ Lan (baodaklak.vn)

Có thể bạn quan tâm

Lửa và Chiêng

Lửa và Chiêng

Đêm ấy, trong buôn làng người Mạ, nằm giữa sàn nứa trong ngôi nhà dài của vợ chồng người già K’Noi - Ka Lý, tôi hiu hiu giấc trong âm hưởng đại ngàn. Bên ngoài vách nứa là tiếng gió vờn qua những trảng cỏ tranh, là tiếng thú đi hoang khắc khoải gọi bầy. Giữa khuya, tôi bất chợt tỉnh giấc.

Người Ba Na và ước mơ sung túc

Người Ba Na và ước mơ sung túc

Dưới tiết trời se lạnh, gió đẩy từng hơi rừng mát lạnh, người dân làng Kon Ktonh tập trung lại dưới mái nhà Rông để mừng Tết ăn thịt dúi. Lâu lắm rồi, bà con mới có dịp tụ họp đông đủ, chúc nhau sức khỏe, mùa màng bội thu, cuộc sống may mắn, hạnh phúc.

Chị Nguyễn Thị Mỹ Lợi (thứ 2 từ phải sang)-Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Tân Điệp 1 (xã Ia Ake, huyện Phú Thiện) trao đổi với người dân về kinh nghiệm phát triển kinh tế gia đình. Ảnh: N.M

Những đảng viên “miệng nói, tay làm”

(GLO)- Dù đảm nhận vị trí công việc khác nhau song điểm chung ở những đảng viên tiêu biểu chính là sự tận tụy, hết lòng với công việc được giao. “Miệng nói, tay làm”, họ trực tiếp vun bồi niềm tin của người dân với Đảng, chung sức xây dựng địa phương ngày một phát triển.

Thác ghềnh muôn nỗi sơn khê

Thác ghềnh muôn nỗi sơn khê

Từ bé tôi đã thuộc lòng câu ru của mẹ rằng: “Cái cò lặn lội bờ sông/ Gánh gạo đưa chồng, tiếng khóc nỉ non/ Nàng về nuôi cái cùng con/ Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng”. Nghe chả hiểu gì nhưng tôi vẫn chìm trong giấc ngủ với những giọt nước mắt ngày ấy.

Tết về trên đảo Đá Tây A

Tết về trên đảo Đá Tây A

Với đầy đủ các nhu yếu phẩm thiết yếu, đặc trưng như trên đất liền, cộng với các hoạt động văn hóa, văn nghệ sôi nổi đã làm nên một cái Tết đầm ấm, sum vầy, ấm áp tình quân dân trên đảo Đá Tây A.

Xuân thêm vẹn tròn

Xuân thêm vẹn tròn

Khi sắc xuân sắp chạm ngõ mọi hiên nhà, bước chân mưu sinh của những người lao động dường như càng thêm hối hả, vội vã trên khắp phố phường. Bởi để đón mùa Tết đầm ấm hơn, họ phải vun vén, dành dụm trong ngoài để có thể đong đầy lu gạo, chắt tràn lọ mắm, thêm củ dưa hành…

Lệ Mật - làng 'cầm tinh' con rắn

Lệ Mật - làng 'cầm tinh' con rắn

Ở nước ta, không ít làng quê nuôi rắn hay chế biến thịt rắn. Nhưng với sự tích gắn với con rắn và cách chế biến các món ăn từ loài rắn thì làng Lệ Mật có nét độc đáo riêng không lẫn với bất kỳ đâu.

Bồi hồi mâm cỗ Tết xưa

Bồi hồi mâm cỗ Tết xưa

Món ăn trên mâm cỗ Tết bao giờ cũng hết sức cầu kỳ, tinh tế và chứa nhiều nội hàm sâu sắc. Nhưng cái ngon thật sự của cỗ Tết nằm ở hương vị của ký ức. Nếu chỉ cảm nhận bằng vị giác thôi thì chưa đủ…

Cho đi là còn mãi

“Cho đi là còn mãi”

(GLO)- Dù bận rộn với công việc kinh doanh song ông Nguyễn Tương Minh-Tổng Giám đốc Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn-TNHH một thành viên, Trưởng đoàn công tác xã hội TP. Hồ Chí Minh vẫn dành thời gian kết nối những tấm lòng nhân ái để trợ giúp những hoàn cảnh khó khăn ở Gia Lai.