Làng trống Bình An 170 năm vang vọng tiếng 'cắc, tùng'

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Hơn 170 năm 'thế cuộc đổi dời', nhưng tiếng 'cắc, tùng' từ làng trống Bình An - một ngôi làng nhỏ nằm nép mình bên sông Vàm Cỏ Tây thuộc xã Bình Lãng, huyện Tân Trụ (Long An) vẫn còn vang vọng mãi.
 
Xử lý phần khung gỗ cho trống. Ảnh: Bắc Bình
Khách tận Âu, Mỹ… đến đặt hàng
Nghệ nhân ưu tú Năm Mến (Nguyễn Văn Mến, 71 tuổi), thợ trống có tay nghề cao siêu bậc nhất của làng, kể nghề trống là nghề gia truyền của gia đình ông từ hơn 170 năm trước, do cụ tổ Nguyễn Văn Ty sáng lập, đến nay đã qua 5 đời con cháu.
Thuở xưa ấy, cụ Ty sống kiếp thương hồ, buôn nước mắm khắp sông rạch miền Tây. Có một lần, cụ tổ xuôi ghe trên sông Tiền qua khu vực Rạch Gầm - Xoài Mút (tỉnh Tiền Giang), chợt nghe tiếng trống có thanh âm rất độc đáo phát ra từ một ngôi nhà của vị thợ trống cao niên liền ghé vào xin bái sư học nghề.
 
Một chiếc trống đang được phủ da, căng dây
“Trống lân phải giòn giã mới thúc giục con lân múa nên mình làm mặt trống căng hơn bình thường. Còn trống dùng trong trường học, đình chùa cần vang xa, nên da phải chùng. Da dùng các loại trống này dứt dạt phải là da lưng trâu trên10 năm tuổi mới đạt sự ổn định lâu dài về thanh âm”, ông Năm Mến chia sẻ.
Hơn 10 năm trước, thời hoàng kim của làng trống có đến hơn 30 hộ gia đình, cũng là họ hàng gần với ông Năm Mến, nối tiếp nghề cha ông. Lúc ấy, tiếng trống Bình An đã vang dội ở khắp cả nước và vươn tầm quốc tế. “Nhiều đoàn lân từ Trung Quốc, Malaysia, Singapore, cả ở châu Âu, Canada… tìm đến tận nhà nói rằng họ nghe trống Bình An quá hay tại các buổi biểu diễn ở TP.HCM nên hỏi thăm đường tìm đến làng nghề để đặt hàng mang về nước biểu diễn”, ông Năm Mến tự hào.
 
Những chiếc trống hoàn thiện với nhiều kích thước, loại khác nhau
Hiện nay, việc tiêu thụ sản phẩm khá chậm, số gia đình làm nghề đã giảm phân nửa, đa số thợ làm trống phải làm “hàng chợ” vốn không đòi hỏi chất lượng cao, nhưng tại xưởng của ông Năm Mến vẫn trung thành với cách làm truyền thống. Hiện gia đình ông làm nhiều loại trống theo đơn đặt hàng, như trống sấm, trống chầu, trống lân, trống tiều, trống bóng, trống cái, trống cơm… Giá bán tùy theo kích cỡ, có chiếc trống giá chỉ khoảng vài triệu đồng, nhưng cũng có cái giá lên đến hàng trăm triệu đồng.
Sau 53 năm gắn bó với nghề, hiện ông Năm Mến chỉ giữ vai trò “cố vấn” cho 2 người con trai đặt theo tên làng trống: Bình và An. Thỉnh thoảng, ông tự nguyện bỏ kinh phí xây cầu giao thông nông thôn cho bà con nơi hẻo lánh.
Trống lân phải giòn giã mới thúc giục con lân múa nên mình làm mặt trống căng hơn bình thường. Còn trống dùng trong trường học, đình chùa cần vang xa, nên da phải chùng. Da dùng các loại trống này dứt dạt phải là da lưng trâu trên 10 năm tuổi mới đạt sự ổn định lâu dài về thanh âm

Nghệ nhân ưu tú Năm Mến

“Báu vật” của địa phương
Giữa trưa một ngày cuối năm, tiếng thử trống “cắc cắc, tùng tùng” vang dội cả xóm nhỏ Bình An. Gió chướng hây hẩy thổi từng cơn từ sông Vàm Cỏ Tây nhưng ông Tư An (Nguyễn Văn An, 41 tuổi) vẫn cởi trần cầm cây búa tạ to đùng nện những nhát chuẩn xác vào chiếc khung bằng gỗ để căng da một cái trống lân vừa bịt xong.
Độ mười phút sau, ông đổi búa nhỏ, vừa đi xung quanh trống, vừa cẩn thận dùng thanh gỗ tròn ngắn đóng quanh viền trống, vừa gõ vào mặt da kiểm tra âm thanh. Xem chừng đã ưng ý, ông Tư An bèn khiêng chiếc trống mới ra sân phơi nắng.
Dù trông chiếc trống gần như hoàn thiện, nhưng ông bảo phải mất gần 10 công đoạn nữa mới an tâm giao cho khách. “Tính từ lúc chọn mua gỗ, da trâu đến khi hoàn thành một cái trống phải mất khoảng một tuần lễ, trải qua hơn 20 công đoạn lớn nhỏ”, ông Tư An cho biết.
Theo ông, tùy theo trống, khung sẽ có độ mỏng, dày khác nhau. Khung gỗ làm trống phải là gỗ sao do ít bị cong vênh, nứt nẻ; còn da căng phải là da trâu phần lưng, vai. Thân trống được chia làm hai loại, gỗ ghép và gỗ nguyên khối. Tuy nhiên, cây rừng hiện rất khan hiếm, đắt đỏ, nên chủ yếu sử dụng gỗ ghép để làm trống. Hiện tại ở xưởng ông Tư An có trên 10 khung trống bằng gỗ nguyên khối, có cái cao 3 m.
Ông Trương Thanh Liêm, Chủ tịch UBND huyện Tân Trụ, cho biết làng trống Bình An như một “báu vật” nhỏ của địa phương vì có uy tín về chất lượng, tiếng tăm đã vang khắp cả nước. Trong kế hoạch thực hiện chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) của tỉnh, H.Tân Trụ xác định trống Bình An sẽ là sản phẩm tiêu biểu của xã Bình Lãng.
Bắc Bình (Thanh Niên)

Có thể bạn quan tâm

Ông Ksor Yung có lối sống trách nhiệm, gần gũi nên được mọi người quý mến. Ảnh: R’Ô Hok

Ksor Yung: Từ lối rẽ sai lầm đến con đường sáng

(GLO)- Từ một người từng lầm lỡ, ông Ksor Yung (SN 1967, ở xã Ia Rbol, tỉnh Gia Lai) đã nỗ lực vươn lên trở thành người có uy tín trong cộng đồng. Ông tích cực tham gia vận động, cảm hóa những người sa ngã, góp phần giữ gìn an ninh trật tự và củng cố khối đại đoàn kết dân tộc.

Thôn Lao Đu giữa bát ngát núi rừng Trường Sơn

Lao Đu đã hết lao đao

Nằm bên đường Hồ Chí Minh huyền thoại, cuộc sống của hơn 150 hộ dân thôn Lao Đu, xã Khâm Đức, TP Đà Nẵng nay đã đổi thay, ngôi làng trở thành điểm du lịch cộng đồng giữa bát ngát núi rừng. 

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

(GLO)- Giữa bao thiếu thốn của vùng đất Pờ Tó, có một người thầy lặng lẽ, bền bỉ gieo yêu thương cho học trò nghèo. Thầy không chỉ dạy chữ mà còn khởi xướng nhiều mô hình sẻ chia đầy ý nghĩa như: “Tủ bánh mì 0 đồng”, “Mái ấm cho em”, “Trao sinh kế cho học trò nghèo”.

Trung tá Cao Tấn Vân (thứ 2 từ phải sang)-Phó Đội trưởng Phòng An ninh đối ngoại (Công an tỉnh Gia Lai) chụp ảnh cùng đồng đội. Ảnh: NVCC

Cống hiến thầm lặng vì sứ mệnh cao cả

(GLO)- Hành trình "gieo hạt" hòa bình bắt đầu từ những con người bình dị. Những cống hiến thầm lặng của họ vì sứ mệnh cao cả, góp phần tích cực đưa hình ảnh đất nước và con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình đến bạn bè quốc tế.

Giới trẻ hào hứng tham gia các khóa học làm đèn lồng Trung thu thủ công

Hồi sinh Trung thu xưa

Giữa phố phường rực rỡ ánh đèn led, đèn ông sao và mặt nạ giấy bồi bất ngờ “tái xuất”, gợi lại ký ức những mùa trăng rằm xưa. Sự trở về của Trung thu truyền thống đã manh nha trong những năm gần đây, được nhiều người trẻ hào hứng đón nhận.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

(GLO)- Trong kháng chiến chống Mỹ, xã Ia Dơk (tỉnh Gia Lai) là căn cứ cách mạng quan trọng, đồng thời cũng là nơi hứng chịu nhiều đau thương, mất mát. Những cánh đồng từng bị bom cày xới, những mái nhà bình yên hóa tro tàn, bao số phận người dân vô tội bị giặc sát hại.

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

(GLO)- Gần 40 năm gắn bó với rừng, ông Nguyễn Văn Chín-Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hà Ra (xã Hra, tỉnh Gia Lai) được biết đến như vị “thủ lĩnh giữ rừng” đặc biệt: từ việc biến lâm tặc thành người giữ rừng đến phủ xanh vùng đất cằn cỗi nơi “cổng trời” Mang Yang.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

null