Nhờ đó, bệnh viện (BV) tiết kiệm kinh phí bởi nguồn lực đầu tư tập trung và đặc biệt có ý nghĩa cho việc đồng bộ, chuẩn hóa chất lượng xét nghiệm.
Với mạng lưới các BV và đơn vị điều trị, Viện xét nghiệm sẽ là trung tâm trong mạng lưới xét nghiệm quốc gia, phục vụ xét nghiệm cơ bản chuyên sâu cho tất cả các chuyên ngành, đồng thời phát triển các xét nghiệm mới, các test mới, đặc biệt sẽ tham gia xét nghiệm sàng lọc cơ bản hồ sơ sức khỏe điện tử cho người dân, được triển khai từ 2026. Đồng thời, Viện sẽ là trung tâm huấn luyện xét nghiệm cho các tuyến y tế, phục vụ liên thông dữ liệu xét nghiệm trên cả nước, vì để liên thông dữ liệu xét nghiệm giữa các tuyến, trước tiên cần phải đồng bộ về chất lượng dữ liệu.
Liên thông xét nghiệm thực chất là cơ sở khám chữa bệnh (KCB) này công nhận và có thể sử dụng kết quả xét nghiệm của cơ sở KCB khác (công nhận kết quả xét nghiệm của nhau) trong trường hợp xét nghiệm đó có giá trị sử dụng trong một thời gian, và trên cơ sở tình trạng người bệnh. Thực hiện được điều này có nghĩa là một số xét nghiệm sau khi đã có kết quả có thể được cơ sở KCB khác sử dụng để chẩn đoán, điều trị, theo dõi bệnh, giúp tiết kiệm chi phí thực hiện xét nghiệm.
Liên thông xét nghiệm đã được Bộ Y tế đưa ra từ khoảng gần 10 năm trước và đã có lộ trình: chậm nhất đến năm 2018 liên thông kết quả xét nghiệm đối với các phòng xét nghiệm thuộc BV hạng đặc biệt, hạng 1 và tương đương; chậm nhất đến năm 2020 liên thông kết quả xét nghiệm đối với các phòng xét nghiệm có cùng mức chất lượng xét nghiệm trong phạm vi quản lý thuộc mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư; và đến 2025 liên thông kết quả xét nghiệm đối với các phòng xét nghiệm trên phạm vi toàn quốc. Y tế tư nhân cũng không thể đứng ngoài liên thông.
Nếu được triển khai, chỉ tính riêng các BV đã có khoảng 250 triệu lượt xét nghiệm hóa sinh, hơn 200 triệu lượt xét nghiệm huyết học và khoảng 25 triệu lượt xét nghiệm vi sinh (ước tính từ 2017). Liên thông xét nghiệm mang lại nhiều lợi ích về chất lượng, tài chính cũng như giảm chờ đợi phiền hà. Khi xét nghiệm có độ tin cậy cao hơn, sự chấp nhận kết quả của nhau, một số xét nghiệm không phải làm lại sẽ tránh được lãng phí rất lớn. Trung bình mỗi năm chi phí xét nghiệm lên đến 30.000 tỉ đồng. Chỉ cần giảm được 1% số xét nghiệm thì mỗi năm chỉ tính riêng tại các BV số xét nghiệm không phải thực hiện đã khoảng 4,75 triệu lượt; nếu tính trung bình mỗi xét nghiệm có giá 50.000 đồng thì đã tiết kiệm được khoảng 237,5 tỉ đồng.
Hiện lộ trình liên thông xét nghiệm cũng chưa về đích. Nguyên nhân trước tiên là do chất lượng xét nghiệm giữa các cơ sở điều trị và giữa các tuyến điều trị nhìn chung chưa đồng đều. Chất lượng xét nghiệm thường tốt hơn ở các BV tuyến T.Ư, tuyến tỉnh; và y tế tư nhân chưa thấy tham gia liên thông. Trong khi thực tế, các quy định về kiểm chuẩn xét nghiệm (nội kiểm, ngoại kiểm) đã có, các trung tâm kiểm chuẩn đã vận hành nhiều năm, nhưng Bộ Y tế đã lâu chưa thấy công bố các đơn vị không đạt chuẩn hoặc có tỷ lệ "lệch chuẩn" xét nghiệm cần được chấn chỉnh.
Lợi ích đã rõ, quy định đã có, vấn đề đặt ra là với vai trò "tổng chỉ huy", Bộ Y tế cần rốt ráo và có chế tài cụ thể với các đơn vị không chuẩn hóa, không thực hiện liên thông kết quả xét nghiệm.
Theo Liên Châu (TNO)
