Ðồng chí Hoàng Quốc Việt tên khai sinh là Hạ Bá Cang, sinh ngày 28.5.1905 ở làng Ðáp Cầu, tổng Ðỗ Xá, huyện Võ Giàng (nay là phường Ðáp Cầu, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh). Ðồng chí Hoàng Quốc Việt đã thể hiện đầy đủ phẩm chất cao đẹp của người cộng sản chân chính, luôn nêu cao phẩm chất đạo đức cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư.
Người chiến sĩ cách mạng bất khuất, trung kiên
Năm 1925, khi đang học ở Trường Kỹ nghệ thực hành Hải Phòng, đồng chí Hoàng Quốc Việt bị đuổi học vì tham gia phong trào đấu tranh đòi thả nhà yêu nước Phan Bội Châu và để tang cụ Phan Chu Trinh. Trở về quê, đồng chí tiếp tục hoạt động cách mạng, được kết nạp vào Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên - tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam.
![]() |
Đồng chí Hoàng Quốc Việt đọc diễn văn khai mạc Đại hội Công đoàn toàn quốc lần thứ II, Hà Nội tháng 2.1961. Ảnh tư liệu |
Sau khi Đông Dương Cộng sản Đảng được thành lập, đồng chí Hoàng Quốc Việt được kết nạp vào Đảng và được cử vào Nam Kỳ hoạt động bí mật, sau đó sang Paris để bắt liên lạc với Đảng Cộng sản Pháp. Đầu năm 1930, trong một chuyến công tác, đồng chí bị địch bắt ở Hải Phòng, kẻ thù tra tấn dã man nhưng đồng chí quyết giữ trọn khí tiết của người chiến sĩ cách mạng. Sau khi bị bắt, đồng chí bị địch đưa về giam giữ ở nhà tù Hỏa Lò (Hà Nội) rồi bị đày ra Côn Đảo.
Cuối năm 1936, Hoàng Quốc Việt cùng một số đồng chí khác được trả tự do; cùng các đồng chí Trường Chinh, Lương Khánh Thiện, Võ Nguyên Giáp, Phạm Văn Đồng, Trần Huy Liệu phát triển hệ thống tổ chức của đảng, cơ sở cách mạng tại Bắc Bộ và hoạt động báo chí công khai. Năm 1937, đồng chí được cử làm Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ.
Đầu năm 1938, đồng chí bị thực dân Pháp trục xuất khỏi Hà Nội, sau đó về hoạt động ở Bắc Ninh và Bắc Giang. Trong những năm tháng cực kỳ khó khăn của cách mạng, đồng chí đã đi nhiều nơi từ Nam ra Bắc, chắp nối, khôi phục, củng cố và phát triển nhiều cơ sở đảng và lực lượng quần chúng, chuyển hướng các hình thức, phương thức hoạt động, đấu tranh cho phù hợp với tình hình nhiệm vụ.
Tại Hội nghị Trung ương 8 khóa I của Ðảng (tháng 5.1941), đồng chí được cử vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Tháng 8.1945, đồng chí được bầu là Ủy viên Thường vụ Trung ương, cùng Trung ương Đảng lãnh đạo cuộc tổng khởi nghĩa Tháng Tám; sau đó được Trung ương Đảng cử vào Nam Bộ giúp Xứ ủy củng cố chính quyền cách mạng, mở rộng Mặt trận Dân tộc Thống nhất.
Tháng 2.1946, đồng chí Hoàng Quốc Việt trở ra Pác Bó; từ tháng 7.1947 là Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Đảng trực tiếp phụ trách Tổng bộ Việt Minh. Từ tháng 3.1951 - 1957, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Bộ Chính trị, phụ trách công tác dân vận, Mặt trận và làm Chủ tịch Tổng Công đoàn Việt Nam. Năm 1960, đồng chí được bầu vào làm Viện trưởng Viện KSND tối cao.
Tháng 12.1976, tại Đại hội IV Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và tiếp tục giữ nhiều chức vụ: Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Chủ tịch danh dự Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; là đại biểu Quốc hội vào các khóa V, VI, VII, VIII.
Tấm gương mẫu mực về đạo đức, phẩm chất cách mạng
Đồng chí Hoàng Quốc Việt đã thể hiện đầy đủ phẩm chất cao đẹp của người cộng sản chân chính, suốt đời vào sinh ra tử để phục vụ sự nghiệp cao cả của giai cấp công nhân và của dân tộc là giải phóng dân tộc, giành độc lập tự do cho đất nước. Đồng chí đã sớm hòa mình vào dòng thác đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, sớm giác ngộ cách mạng và trở thành một trong những đồng chí lãnh đạo có uy tín của Đảng. Chính những năm tháng lăn lộn hoạt động trong phong trào công nhân, công đoàn đã hình thành trong đồng chí tác phong sâu sát quần chúng, thói quen và bản lĩnh vận động công nhân tham gia cách mạng.
Đồng chí Hoàng Quốc Việt cũng luôn cống hiến hết sức lực, trí tuệ cho Đảng, cho dân. Đồng chí để lại cho chúng ta tấm gương sáng về một chiến sĩ cách mạng bất khuất, trung kiên, liêm khiết, giản dị, chân thành và cởi mở với đồng chí, đồng bào, đặc biệt quan tâm đến người lao động, tính nguyên tắc kết hợp với tính linh hoạt, rất nghiêm khắc nhưng rất khoan dung, được toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta yêu mến và kính trọng.
TRỌNG NGHĨA