Ngành thủy sản Việt Nam đã có hơn 30 năm kinh nghiệm xuất khẩu, tiếp cận hơn 160 thị trường với doanh số 10 tỉ USD vào năm 2024, trong đó xuất khẩu sang EU đạt hơn 1 tỉ USD, trở thành thị trường lớn thứ 4 của ngành. Để duy trì và tăng trưởng xuất khẩu, ngành thủy sản luôn xác định bảo đảm chất lượng và an toàn thực phẩm là yếu tố cốt lõi.
Khi nhận thông tin từ Văn phòng SPS Việt Nam về việc EU tăng cảnh báo đối với nông, thủy sản và thực phẩm Việt Nam, chúng tôi đã liên hệ với Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (NAFIQPM) thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (hợp nhất thành Bộ Nông nghiệp và Môi trường từ ngày 1-3-2025) nhưng không có thông báo chính thức từ cơ quan thẩm quyền EU gửi đến cơ quan chuyên môn về vấn đề này.
Chúng tôi cũng đã trực tiếp tra cứu Hệ thống Cảnh báo nhanh về an toàn thực phẩm và thức ăn chăn nuôi của EU (RASFF), một hệ thống công khai và nhận thấy không có cảnh báo nghiêm trọng nào dành cho thủy sản hay thực phẩm Việt Nam.
Đánh giá số liệu cảnh báo và tỉ lệ của Việt Nam trong tổng thể: Năm 2024, RASFF đưa ra 5.364 cảnh báo, bao gồm nhiều mức độ rủi ro khác nhau. Trong số này, 141 thông báo được xếp vào nhóm "không có rủi ro". Về nguồn gốc sản phẩm bị cảnh báo, các nước có số lượng cao nhất là: Thổ Nhĩ Kỳ: 490 cảnh báo; Trung Quốc: 343 cảnh báo; Ấn Độ: 339 cảnh báo; Ba Lan: 286 cảnh báo và Hà Lan: 273 cảnh báo.
Việt Nam có 114 cảnh báo, chiếm 2,1% tổng số, một tỉ lệ không lớn so với tổng xuất khẩu sang EU. Đáng chú ý, nhóm mặt hàng bị cảnh báo nhiều nhất gồm: rau quả, hạt và sản phẩm từ hạt; gia cầm và sản phẩm từ gia cầm; ngũ cốc và sản phẩm bánh; thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường.
Thủy sản và các mặt hàng chủ lực của Việt Nam không nằm trong nhóm này, cho thấy mức độ tuân thủ quy định thị trường của Việt Nam vẫn ở mức tốt.
Cần cung cấp thông tin rõ ràng để thông tin cảnh báo không bị diễn giải sai lệch. Trong ngành thực phẩm, luôn tồn tại rủi ro về một số lô hàng không đáp ứng tiêu chuẩn. Quan trọng là nhìn vào tỉ lệ vi phạm trên tổng thể, vì xuất khẩu hàng triệu lô hàng chắc chắn có nguy cơ xảy ra một số lỗi nhất định.
Thực tế, cách đây 10 năm, đã có trường hợp tương tự xảy ra, dẫn đến việc khách hàng nước ngoài lợi dụng tình hình để ép giá doanh nghiệp Việt Nam dù chất lượng sản phẩm vẫn bảo đảm.
Là một ngành hàng xuất khẩu thực phẩm với doanh số 10 tỉ USD, chúng tôi mong muốn các thông tin liên quan đến cảnh báo từ nước ngoài phải được cung cấp đầy đủ, rõ ràng và khách quan, tránh gây hiểu lầm và tạo cơ hội cho đối thủ cạnh tranh lợi dụng.
Không phải cảnh báo nào cũng nghiêm trọng. Một số lỗi có thể đơn giản như sai trọng lượng hoặc ghi nhãn không đúng. Vì vậy, khi đưa tin về các cảnh báo, cần làm rõ mặt hàng bị cảnh báo, nguyên nhân, cách khắc phục và có hướng xử lý cụ thể đối với nhà xuất khẩu vi phạm. Tránh đưa thông tin chung chung gây hiểu nhầm, ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp và khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Nguyễn Hoài Nam, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến
và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam
(Dẫn nguồn NLĐO)
Việt Nam chi 312,28 tỷ USD để nhập khẩu hàng hóa, nguyên liệu trong 10 tháng
