Hai năm trở lại đây, hàng trăm hộ dân ở các thôn Khánh Trạch, Xuân Khánh, An Nghiệp, Mỹ Thọ, Mỹ Khánh (xã Hoài Mỹ, huyện Hoài Nhơn) gặp khó khăn trong việc canh tác, sản xuất lúa vì nhiều diện tích đất nông nghiệp bị xâm nhập mặn. Người dân mong các cấp chính quyền, các ngành chức năng sớm có biện pháp xử lý, khắc phục để ổn định sản xuất.
Lúa chết do nhiễm mặn
Gần 1 tháng trở lại đây, bà con nông dân ở thôn Khánh Trạch bất lực nhìn hàng chục hec ta lúa hơn 1 tháng tuổi bị khô héo, lụi dần. Những cánh đồng lúa non xanh mơn mởn chuyển dần qua màu vàng úa, cháy khô; mặt ruộng nứt nẻ, khô khốc. Không chỉ thôn Khánh Trạch, ruộng lúa tại nhiều cánh đồng ở các thôn Xuân Khánh, An Nghiệp, Mỹ Thọ, Mỹ Khánh cũng trong tình trạng tương tự.
 |
| Ruộng lúa tại xã Hoài Mỹ cháy khô do hiện tượng xâm nhập mặn và nắng hạn kéo dài. |
Ông Nguyễn Văn Dương, trú thôn Khánh Trạch, cho rằng: Diện tích lúa tại thôn Khánh Trạch hưởng nước tưới từ trạm bơm Mỹ Thọ (xã Hoài Mỹ). Khu vực trạm bơm Mỹ Thọ có các mỏ cát và hoạt động khai thác cát đã khiến nguồn nước tưới bị xâm nhập mặn. Khi bơm nước tưới cho đồng ruộng làm đất bị nhiễm mặn, lại thêm thời tiết nắng hạn kéo dài nên cây lúa “trụ” không nổi.
Được biết, vào vụ Hè Thu 2018, khoảng 200 ha lúa tại các địa phương này cũng bị nhiễm mặn, nên năng suất chỉ còn khoảng 30% so với bình thường, khiến hàng trăm hộ gia đình thất thu, gặp rất nhiều khó khăn.Vụ năm nay, tình trạng xâm nhập mặn lại tái diễn, bà con nông dân vô cùng lo lắng, bức xúc. “Vụ Hè Thu 2018 tôi bị mất trắng hơn 5 sào ruộng, năm nay lại phải chứng kiến ruộng lúa mới sạ hơn 1 tháng chết khô dần cũng do nhiễm mặn. Ai phải chịu trách nhiệm cho việc này?”, ông Hùng, trú thôn Xuân Khánh, đặt câu hỏi.
Cần có giải pháp
Theo thống kê của UBND xã Hoài Mỹ, hiện tại địa phương có khoảng 145 ha lúa bị thiệt hại do nhiễm mặn, trong đó có khoảng 45 ha bị ảnh hưởng nặng, tập trung tại các thôn Khánh Trạch, Xuân Khánh, An Nghiệp và Mỹ Khánh. Những nơi này đều sử dụng nguồn nước tưới từ trạm bơm Mỹ Thọ. Nắng hạn kéo dài, cộng với tình trạng khai thác cát đã làm cho vùng nước quanh trạm bơm Mỹ Thọ bị mặn xâm nhập.
 |
| Bờ cản ngăn mặn tại khu vực trạm bơm Mỹ Thọ. |
Ông Trần Thanh Tuấn, Giám đốc HTXNN Hoài Mỹ, cho biết: Các cấp, các ngành ở tỉnh, huyện đã phối hợp với địa phương kiểm tra thực tế tình hình này. Trong số 45 ha bị ảnh hưởng nặng thì có khoảng 5 - 7 ha lúa bị héo khô, chết cháy nên đành bỏ. Diện tích còn lại, HTX sẽ điều tiết nước, bơm vào ruộng chống hạn, rửa mặn để cứu lúa.
| Bà Hà Thị Liễu, một người dân ở thôn Mỹ Thọ, bức xúc: “Cách đây hơn 5 năm, đoạn sông chạy qua địa phận thôn Mỹ Thọ có nhiều bãi bồi. Vào mùa nắng hạn, HTXNN Hoài Mỹ lấy cát dưới lòng sông để đắp bờ ngăn nạn xâm nhập mặn. Thế nhưng hiện nay, các bãi bồi đã bị các DN khai thác, lấy cát xuống tận đáy sông. Lòng sông trở nên sâu hoắm, kéo dài từ bờ bên này qua bờ bên kia, việc đắp bờ ngăn mặn không thể thực hiện như trước đây. Hiện tượng xâm ngập mặn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp như thế này, nông dân lấy gì sinh sống”. |
Còn theo ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Hoài Mỹ, địa phương sẽ có biện pháp hỗ trợ cho các hộ dân có lúa bị chết, không thể tiếp tục sản xuất. Ngoài ra, UBND xã chỉ đạo HTXNN Hoài Mỹ cố gắng điều tiết nước, bơm tưới hợp lý để cứu diện tích lúa còn khả năng cứu vãn.
“Tình trạng xâm nhập mặn xảy ra 2 năm gần đây có một phần nguyên nhân do hoạt động khai thác cát. Hiện các mỏ cát trên địa bàn xã Hoài Mỹ đã hết hạn khai thác, các DN đang thực hiện thủ tục gia hạn giấy phép. Địa phương đang kiến nghị với các ngành chức năng không tiếp tục cấp phép khai thác cát để chống nạn xâm nhập mặn, đảm bảo việc sản xuất nông nghiệp của người dân”, ông Dũng cho biết thêm.
Tại đợt kiểm tra tình hình xâm nhập mặn trên cây lúa ở xã Hoài Mỹ mới đây, lãnh đạo huyện Hoài Nhơn đã yêu cầu địa phương gia cố bờ cản ngăn mặn; rà soát lại các vùng có khả năng thiếu nước tưới để vận động nhân dân chuyển đổi cây trồng, tránh tái diễn tình trạng xâm nhập mặn ở các vụ sau. Ngoài ra, rà soát lại hệ thống kênh mương thủy lợi, chủ động trong việc bơm tưới phục vụ sản xuất, canh tác; đề ra giải pháp chống hạn, chống xâm nhập mặn hiệu quả.
VĂN LỰC
