Ya Ma bảo tồn văn hóa truyền thống

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Để góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, người Bahnar ở xã Ya Ma (huyện Kông Chro, tỉnh Gia Lai) quyết tâm lưu giữ những bộ chiêng quý, nhạc cụ dân tộc, đồng thời tích cực trao truyền vốn văn hóa của dân tộc mình cho thế hệ trẻ.
Theo lịch, đúng 8 giờ sáng ngày cuối tuần, các thành viên trong đội cồng chiêng “nhí” của làng Tnung-Măng (xã Ya Ma) có mặt tại nhà nghệ nhân Đinh Hlich. Trong trang phục truyền thống, mỗi người phụ trách từng nhạc cụ khác nhau cùng hòa tấu các bài dân ca Bahnar. Ông nói: “Hồi còn sống, cha tôi là nghệ nhân chỉnh chiêng, chơi chiêng nổi tiếng trong vùng và sớm truyền cảm hứng, niềm đam mê cho tôi. Sau này, được cha và các già làng hướng dẫn, tôi đã sớm bộc lộ năng khiếu. Năm 18 tuổi, tôi đã thành thục từ diễn tấu, chế tác nhạc cụ cho đến chỉnh chiêng”.
Sau khi lập gia đình, ông Đinh Hlich dành thời gian cho việc chỉnh chiêng, chế tác nhạc cụ và mở lớp truyền dạy cho các cháu nhỏ trong làng. Ông cho biết: Trước đây, gia đình cũng có 1 bộ chiêng do cha mẹ để lại nhưng vì lâu ngày nên đã hư hỏng, việc truyền dạy gặp không ít khó khăn. Để phục vụ cho công việc này, từ số tiền dành dụm được, cách đây vài tháng, ông mua 1 bộ chiêng 16 chiếc trị giá 35 triệu đồng.
Ông Đinh Hlich truyền dạy cách chơi nhạc cụ cho đội chiêng nhí làng Tnung-Măng (xã Ya Ma, huyện Kông Chro). Ảnh: R’Ô HOK
Ông Đinh Hlich truyền dạy cách chơi nhạc cụ cho đội chiêng nhí làng Tnung-Măng (xã Ya Ma, huyện Kông Chro). Ảnh: R’Ô HOK
Ngoài cồng chiêng, ông còn chế tác các loại nhạc cụ truyền thống khác như: đàn đá, đàn t’rưng, đàn goong, klông put, trống... Từ năm 2015 đến nay, ông tổ chức truyền dạy cồng chiêng cho thanh-thiếu niên trong làng. Năm 2019, ông được Trường THPT Dân tộc Nội trú Đông Gia Lai (thị xã An Khê) mời dạy đánh cồng chiêng cho học sinh. Hiện nay, ông đang hướng dẫn, truyền dạy 1 lớp học đánh cồng chiêng, diễn tấu nhạc cụ cho 15 học viên lứa tuổi 10-13 ở trong làng. Em Đinh Thị Phai (13 tuổi) cho biết: “Em rất thích nhạc cụ dân tộc. Được bố mẹ ủng hộ, từ năm 2021 đến nay, tranh thủ thời gian rảnh rỗi, em cùng các bạn tham gia lớp học do ông Hlich tổ chức. Nhờ ông tận tình dạy bảo, đến nay, em đã chơi được một số nhạc cụ, trong đó đã chơi thành thục đàn đá”.
Ông Đinh Uơng (SN 1957, làng Tnung 1, xã Ya Ma) cũng là người đam mê và có ý thức giữ gìn cồng chiêng. Ông cho rằng: Người Bahnar rất coi trọng cồng chiêng. Vì vậy, thời gian qua, ông thường xuyên nhắc nhở, khuyên bảo bà con trong làng gìn giữ, bảo tồn cồng chiêng cũng như truyền dạy cho lớp trẻ. “Gia đình, buôn làng phải có cồng chiêng để phục vụ lễ hội cộng đồng, không có chiêng thì khi làng có lễ hội sẽ không thể tổ chức và sum họp được. Năm 2005, mình bán 2 con bò được 20 triệu đồng để mua 1 bộ chiêng. Từ khi có bộ chiêng này, các lễ hội thêm phần nhộn nhịp”-ông Uơng bộc bạch.
Ông Đinh Uơng (làng Tnung 1, xã Ya Ma) bên bộ chiêng của mình. Ảnh: R'Ô HOK
Ông Đinh Uơng (làng Tnung 1, xã Ya Ma) bên bộ chiêng của mình. Ảnh: R'Ô HOK
Anh Đinh Vek-Bí thư Chi Đoàn làng Tnung 1-cho hay: Từ năm 2009 đến nay, anh phối hợp với ông Uơng tích cực vận động thanh-thiếu niên trong làng luyện tập cồng chiêng. Nhờ vậy, đến nay, làng đã có 3 đội chiêng gồm: thiếu nhi, thanh-thiếu niên và đội chiêng nữ. “Làng có 90 đoàn viên, thanh niên, trong đó có 30 người là thành viên đội cồng chiêng của xã. Hiện mình và già Uơng đang tiếp tục mở lớp truyền dạy cho 30 cháu với thời lượng tập luyện mỗi tháng 1 lần, học vào lúc 6-7 giờ tối”-anh Vek bày tỏ.
Nói về đội chiêng của xã nhà, ông Đinh Văn Poi-công chức Văn hóa-Xã hội xã Ya Ma-cho hay: “Năm 2015, đội cồng chiêng xã Ya Ma đại diện cho huyện tham gia Hội thi cồng chiêng, hát dân ca, hòa tấu thanh-thiếu niên tỉnh Gia Lai lần thứ II đạt giải nhất toàn đoàn và tham gia Ngày hội tuổi trẻ các dân tộc Tây Nguyên; năm 2017, tham gia Hội thi cồng chiêng, hát dân ca, hòa tấu thanh-thiếu niên tỉnh Gia Lai lần thứ III đạt giải ba toàn đoàn; năm 2019, tham gia Hội thi Văn hóa-Thể thao các dân tộc thiểu số toàn tỉnh lần thứ III, trong đó, cồng chiêng đạt giải nhì, dân vũ đạt giải ba, hòa tấu nhạc cụ đạt giải khuyến khích và nhận 2 huy chương đồng môn chạy cà kheo...”.
Trao đổi với P.V, ông Lê Hồng Tân-Chủ tịch UBND xã Ya Ma-thông tin: Toàn xã có 2.376 khẩu, người Bahnar chiếm hơn 96%. Hiện xã có 9 đội chiêng, 25 bộ chiêng, trong đó, 4 bộ chiêng là của chung, 21 bộ chiêng của các hộ gia đình. Thời gian qua, công tác quản lý, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc được cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm; các lễ hội truyền thống thường xuyên được tổ chức.
R’Ô HOK

Có thể bạn quan tâm

Ché quý của người Jrai

Ché quý của người Jrai

(GLO)- Người Jrai ở Krông Pa (tỉnh Gia Lai) còn lưu giữ nhiều loại ché (ghè) rất giá trị. Bước vào một ngôi nhà dài, quan sát vị trí, số lượng các loại ché, chúng ta có thể đánh giá mức độ giàu có của chủ nhân.
Người dành trọn tình yêu với văn hóa Jrai

Người dành trọn tình yêu với văn hóa Jrai

(GLO)- Bằng tình yêu và niềm tự hào về nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc mình, ông Ak (80 tuổi, làng Chuét 2, phường Thắng Lợi, TP. Pleiku) đã dành trọn cuộc đời để bảo tồn văn hóa cồng chiêng, đan lát và chế tác nhạc cụ dân tộc với mong muốn lưu giữ cho thế hệ mai sau.
Về Hà Đông ngắm nhà sàn vách đất

Về Hà Đông ngắm nhà sàn vách đất

(GLO)- Trên địa bàn xã Hà Đông (huyện Đak Đoa, tỉnh Gia Lai) hiện còn 12 nếp nhà sàn vách đất, lợp mái ngói. Chẳng phải do đời sống khó khăn, mà kiểu nhà ấy phù hợp với điều kiện khí hậu nơi này, còn gia chủ thì luôn mong muốn bảo tồn giá trị truyền thống đặc sắc của dân tộc.
Kông Chro nâng cao hiệu quả kiểm kê di sản văn hóa

Kông Chro nâng cao hiệu quả kiểm kê di sản văn hóa

(GLO)- Những năm qua, huyện Kông Chro (tỉnh Gia Lai) đã chú trọng triển khai công tác kiểm kê di sản văn hóa (DSVH) phi vật thể trên địa bàn. Đây chính là tiền đề để huyện tiếp tục làm tốt công tác quản lý cũng như phát huy giá trị di sản nhằm thúc đẩy kinh tế-xã hội địa phương phát triển.
Những người “giữ lửa” dân ca Jrai

Những người “giữ lửa” dân ca Jrai

(GLO)- Với người Jrai, hát dân ca là món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt. Vì vậy, những người biết hát dân ca luôn quan tâm tới việc bảo tồn, lưu giữ và khơi gợi niềm đam mê cho thế hệ trẻ để góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc mình.
Lễ bỏ mả: Cuộc trình diễn nghệ thuật truyền thống đặc sắc của người Jrai

Lễ bỏ mả: Cuộc trình diễn nghệ thuật truyền thống đặc sắc của người Jrai

(GLO)- Trong các nghi lễ truyền thống của người Jrai thì lễ bỏ mả mang đậm nét văn hóa dân gian, là lễ hội nổi trội nhất, hấp dẫn nhất và được trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Theo quan niệm của người Jrai, lễ bỏ mả là ngày vui cộng cảm, ngày hội của cộng đồng.
Yêu t'rưng như yêu tâm hồn xứ sở

Yêu t'rưng như yêu tâm hồn xứ sở

(GLO)- 

Tròn 70 năm kể từ khi cố Nghệ sĩ Ưu tú Nay Pharr (làng Ơi H'Briu, xã Chư Mố, huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai) mang chiếc đàn t'rưng giới thiệu đến đông đảo công chúng trong và ngoài nước, loại nhạc cụ độc đáo ấy đã được quảng bá không ngừng.

Vang mãi tiếng chiêng làng Châu

Vang mãi tiếng chiêng làng Châu

(GLO)- Bao thế hệ người Bahnar ở làng Châu (xã Chư Krêy, huyện Kông Chro, tỉnh Gia Lai) vẫn gắn bó với cồng chiêng bởi đó là nguồn cội, là bản sắc văn hóa của dân tộc. Chính sự tiếp nối, trao truyền giữa các thế hệ đã đưa thanh âm cồng chiêng của ngôi làng này vang vọng mãi.