"Bàn tay sắt" cho thị trường trái phiếu

Theo dõi Báo Gia Lai trênGoogle News

Về bản chất, trái phiếu doanh nghiệp (DN) không chỉ có lợi cho người nắm giữ mà còn trở thành kênh dẫn vốn cho DN phát triển sản xuất - kinh doanh, giúp nền kinh tế vận hành tối ưu; song nếu có sự lợi dụng, không chặt chẽ thì tiềm ẩn nguy cơ lớn.

Thị trường trái phiếu thời gian qua chưa được kiểm soát chặt. Nhiều DN phát hành trái phiếu (bên vay) mà nhà đầu tư (bên cho vay) không biết chủ DN là ai, tình hình làm ăn ra sao, chỉ tin tưởng bên bán (ngân hàng, công ty chứng khoán). Nếu DN phát hành trái phiếu không có tài sản bảo đảm thì có nguy cơ thành trái phiếu "rác" khi DN đó lợi dụng lòng tin bán giấy - lấy tiền.

DN huy động cả trăm, ngàn tỉ đồng qua trái phiếu nhưng ai giám sát tiền này về đâu, đầu tư thế nào, có sử dụng đúng mục đích? Trong hồ sơ phát hành, DN nói huy động tiền từ trái phiếu để đầu tư dự án nhưng có thật vậy hay đem tiền đổ vào địa chỉ khác, thậm chí có khả năng tất cả dự án đều là ảo? Chưa kể, có khi khoản tiền đi vay từ trái phiếu còn lớn hơn nhiều so với tài sản công ty.

Vấn đề là tại sao khi cho người dân vay tiền, ngân hàng yêu cầu thế chấp tài sản, trong khi họ lại dễ dàng mua trái phiếu DN có rủi ro cao? Liệu có phải khi nhận thấy DN nào đó không đáp ứng đủ điều kiện để cho vay, ngân hàng đã "lách" bằng cách làm giúp hồ sơ phát hành và mua lại trái phiếu của DN - đi một vòng thì tiền vẫn đổ về túi DN? Vậy DN phát hành trái phiếu có phải "bà con" của ngân hàng? Các ông chủ ngân hàng là ai và có quan hệ gì với DN chào bán trái phiếu?

Để mang đến sự tin cậy cho nhà đầu tư, thông thường, DN sẽ thuê ngân hàng hoặc công ty chứng khoán đứng ra phát hành trái phiếu. Nhà đầu tư có thể chưa từng biết tên DN phát hành trái phiếu nhưng biết tới ngân hàng hoặc thấy công ty chứng khoán là "phe" của ngân hàng nên cũng tin tưởng mua.

Thực tế cho thấy các tổ chức này chỉ là bên cung cấp dịch vụ, hưởng phí, hoa hồng, chứ không chịu trách nhiệm về việc thẩm định, đánh giá năng lực tài chính và khả năng trả nợ của DN phát hành trái phiếu. Do đó, toàn bộ trách nhiệm hoàn trả gốc và lãi trái phiếu khi đến hạn đều thuộc về DN phát hành. Nếu DN phá sản thì bên mua cắn răng chịu, không thể đòi tiền từ ngân hàng hay công ty chứng khoán.

Làm thế nào để việc phát hành trái phiếu đi vào lề lối? Trên thị trường trái phiếu ở các nước phát triển, DN muốn phát hành phải có tài sản bảo đảm, được xếp hạng mức độ uy tín, có quy trình để kiểm soát, giám sát việc đi vay. Vì thế, nhà nước cần thanh tra, kiểm tra, giám sát để thị trường trái phiếu minh bạch, tránh việc ngân hàng thương mại bắt tay DN "sân sau" để rồi phát sinh nợ xấu. Những trái phiếu do công ty chứng khoán đứng ra phát hành cũng phải có báo cáo rõ ràng để người mua an tâm.

Khi thường xuyên được DN báo cáo tình hình tài chính, bên mua trái phiếu sẽ mạnh dạn cho vay tiền mà không cần biết mặt mũi "con nợ" vì đã có cơ quan nhà nước giám sát DN sử dụng tiền có đúng mục đích hay không. Do vậy, phải hành động để đưa trái phiếu DN trở nên thân thiện, an toàn hơn; để người dân có thêm kênh đầu tư, bên cạnh gửi tiết kiệm.

TS Lê Đạt Chí (Trường Đại học Kinh tế TP HCM)
(Dẫn nguồn NLĐO)

Có thể bạn quan tâm

Khi nghệ sỹ vượt qua lằn ranh tối kị

Khi nghệ sỹ vượt qua lằn ranh tối kị

Khi thông tin Công an Thành phố Hồ Chí Minh khởi tố trên 1.000 bị can liên quan đường dây vận chuyển trái phép chất ma túy từ Pháp về Việt Nam, trong đó có cả người mẫu, diễn viên, ca sĩ và những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội (KOL), dư luận đã giật mình.

Đưa lao động phi chính thức trở thành 'tài nguyên'

Đưa lao động phi chính thức trở thành 'tài nguyên'

Theo Công văn 1127 năm 2019 của Tổng cục Thống kê, khu vực phi chính thức bao gồm các cơ sở sản xuất kinh doanh phi nông, lâm nghiệp và thủy sản sản xuất ra sản phẩm (vật chất, dịch vụ) để bán, trao đổi và không phải đăng ký kinh doanh. Tuy nhiên, khái niệm này đã phần nào không còn sát với thực tế.

Giá trị của liên hoan

Giá trị của liên hoan

Liên hoan Cải lương toàn quốc năm 2024 tổ chức tại TP Cần Thơ vừa khép lại. Bên cạnh những hồ hởi, vui vẻ, nhiều nỗi niềm của sân khấu cải lương truyền thống cũng đã bộc lộ trong mùa liên hoan năm nay.

'Lớp học đảo ngược' với ChatGPT

'Lớp học đảo ngược' với ChatGPT

Chẳng còn gì ngạc nhiên khi nghe chuyện học trò sử dụng ChatGPT và có thể là nhiều hỗ trợ AI khác nữa để "xử đẹp" các bài tập môn này môn kia. Nhưng cũng chẳng có lý do gì để đặt ra chuyện cấm dùng những hỗ trợ đó.

Cái gì mới mà hay thì phải làm!

Cái gì mới mà hay thì phải làm!

Trong báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8, Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh: đổi mới mạnh mẽ tư duy, cách nghĩ, cách làm như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn Cái gì cũ mà xấu thì phải bỏ. Cái gì cũ mà không xấu, nhưng phiền phức thì phải sửa đổi cho hợp lý.

Dứt khoát khi làm luật

Dứt khoát khi làm luật

Trong chuyến đi mới đây, trước khi máy bay hạ cánh để quá cảnh Đài Loan, người viết được nghe phi hành đoàn chuyến bay nhắc nhở hành khách không được mang thuốc lá điện tử vào vùng lãnh thổ này, vì chính quyền sở tại cấm thuốc lá điện tử.

Lan tỏa Không gian văn hóa Hồ Chí Minh

Lan tỏa Không gian văn hóa Hồ Chí Minh

Buổi sinh hoạt ngoại khóa của khối lớp 4 Trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng (TP Thủ Đức, TPHCM) mới đây trong Không gian văn hóa Hồ Chí Minh được xây dựng theo mô hình không gian mở tại khu phố 8 (phường Hiệp Phú, TP Thủ Đức) diễn ra sôi nổi.