Theo dấu chân voọc Cát Bà

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Tồn tại duy nhất trên quần đảo Cát Bà (H.Cát Hải, TP.Hải Phòng), đàn voọc Cát Bà có khoảng 60 con, là loài linh trưởng quý hiếm, nằm trong Sách đỏ Việt Nam.
Voọc Cát Bà trên vách đá ẢNH: LÊ TÂN
Voọc Cát Bà trên vách đá. Ảnh Lê Tân
Tồn tại duy nhất trên quần đảo Cát Bà (H.Cát Hải, TP.Hải Phòng), đàn voọc Cát Bà có khoảng 60 con, là loài linh trưởng quý hiếm, nằm trong Sách đỏ VN và Danh mục đỏ của Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN), có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất thế giới.
Hành trình theo dấu chân voọc của chúng tôi bắt đầu từ 4 giờ sáng tại bến Bèo (TT.Cát Bà, H.Cát Hải). Người đưa chúng tôi đi là ông Nguyễn Huy Cầm, Phó trạm trưởng Trạm kiểm lâm Cát Dứa (Hạt Kiểm lâm Cát Bà), người nhiều năm cộng tác cho Tổ chức Bảo tồn động thực vật quốc tế (Fauna & Flora International). Đi cùng chúng tôi còn có Đỗ Bảo Ngọc (22 tuổi, sinh viên Trường ĐH Lâm nghiệp), đang làm nghiên cứu về tiếng kêu của loài voọc.
Ông Nguyễn Huy Cầm, người gác voọc ở Cát Bà
Ông Nguyễn Huy Cầm, người gác voọc ở Cát Bà
Đánh nhau giành quyền làm chồng
Điểm đầu tiên chúng tôi tiếp cận là khu vực bán đảo Cửa Đông. Trời còn chưa sáng. Ông Cầm hướng ống nhòm lên vách núi dựng đứng, giải thích: “Cửa hang voọc thường có những vệt màu vàng ố là nước tiểu của voọc. Nếu vết này còn đậm, mới thì có thể đàn voọc đã ngủ ở đây”. Rồi ông bảo, kia rồi, 1 đàn 6 con trên đỉnh núi. Tôi hướng máy quay và màn hình hiện rõ 6 con voọc ngồi trên vách đá, cách khoảng 200 m. “Đàn này có cấu trúc đầy đủ với 1 con đực trưởng thành và 5 con cái. Trước còn có 2 con voọc non nhưng đã bị 1 con đực giết chết khi cướp đàn”, ông Cầm nói.
Rời đàn voọc 6 con, ông Cầm chỉ cho tôi 1 con voọc đực đi lẻ, nặng khoảng 10 kg, đang ngồi trên mỏm đá nhìn chúng tôi. Nó nhe răng như dọa dẫm rồi chổng mông, cắm mặt vào hốc đá. Ông Cầm giải thích: “Nó uống nước biển hắt lên đấy, chắc thiếu muối. Voọc ăn lá và quả cây, ăn được cả lá, quả độc như lá cây sơn mà nhiều người chỉ đứng gần đã bị dị ứng”. Đùi trái con voọc có một vết thương, ông Cầm bảo: “Thằng này bị thương khi đánh nhau với con voọc đực khác để cướp đàn, một việc thường xuyên xảy ra trong cộng đồng voọc. Với số lượng ít và tính sở hữu cao, mỗi đàn voọc thường chỉ có 1 con đực trưởng thành, làm chồng một dàn voọc cái”.
Những con đực khi trưởng thành sẽ bị đuổi đi để tự kiếm đàn, bằng cách đánh nhau với một con đực đầu đàn khác, ông Cầm gọi là “cướp đàn”. “Có một con đực lang thang khắp đảo để tìm gái. Đánh mãi không cướp được đàn nào, nhiều khi nó làm "phi công trẻ" cho một con voọc cái già nào đó, nhưng có lẽ nhanh chán, lại lang thang một mình”, ông Cầm kể.
“Để cướp đàn, chúng dùng răng cắn xé lẫn nhau, gây ra những vết thương nặng, chảy nhiều máu. Chiến thắng chỉ đến nếu một con đực chết hoặc bỏ chạy. Con đực mới còn tìm cách giết con non của con đực cũ như ở đàn voọc 6 con vừa nãy. Đây cũng là nguyên nhân khiến đàn voọc ở Cát Bà chậm phát triển. Rất khốc liệt nhưng con người không nên can thiệp, vì đó là sự chọn lọc tự nhiên”, ông Cầm kể và cho biết nhiều khi con đực quay lại giết bố và giao phối với mẹ, hoặc chị, em, khiến đàn voọc Cát Bà rơi vào tình trạng giao phối cận huyết, làm suy thoái nòi giống.
 
Voọc Cát Bà trên vách đá
Voọc Cát Bà trên vách đá
“Chia tay” con voọc đực, chúng tôi chạy ca nô về phía hòn Đầu Lợn khi nắng đã lên. Tại đây có một vịnh nhỏ bao quanh là núi đá, nước lặng như tờ, dưới bãi cát là 3 con voọc nhỏ đang nô đùa, trên vách đá là mấy con voọc trưởng thành đang ngồi xem. Voọc con khi mới sinh lông có màu vàng cam tuyệt đẹp. Sau khoảng 2 tháng, lông voọc con chuyển màu đen. Voọc trưởng thành khi 6 tuổi, voọc cái đẻ mỗi lần 1 con, sau 6 tháng mang thai. “Đến nay, tôi ghi nhận được một con voọc già nhất là khoảng hơn 20 tuổi”, ông Cầm nói.
Đàn voọc ở hòn Đầu Lợn có 11 con và khá dạn người, nhưng chúng tôi chỉ tiếp cận được khoảng 50 m thì chúng đã gọi nhau lên vách núi tránh nắng bằng cách quăng mình trên cành cây. Một con non mới sinh được mẹ bế trước ngực. Con đầu đàn luôn chiếm một vị trí cao nhất để quan sát và cảnh giới, nó liên tục phát ra tiếng gầm gừ lạ tai. “Hằng ngày đi làm tôi không phát ra tiếng động, hôm nay thấy mình nói chuyện nhiều quá nên nó ngứa mắt và cảnh báo đấy”, ông Cầm dí dỏm.
Một ngày của “người gác voọc”
Rời đảo Đầu Lợn, chúng tôi đến đảo Nam Cát và lại thấy 3 con voọc đực nhảy chồm chồm ngay trên đầu. Đây là 3 trong 5 con voọc đực lang thang. Ông Cầm bỗng bắt tay tôi, nói: “Anh quá may nhé! 20 năm qua, tôi chưa dẫn ai đi mà gặp được nhiều voọc như thế này”. Tính ra, trong một buổi sáng, chúng tôi đã gặp đến 23 con voọc trong số khoảng 60 con voọc Cát Bà cuối cùng của toàn thế giới.
Từ năm 2000, ông Cầm đã hợp tác với dự án Bảo tồn voọc Cát Bà, do một tổ chức quốc tế tài trợ. “Thời đó thiếu kinh nghiệm về loài này, chúng tôi phải đến từng hộ dân đăng ký “mua tin” để khi họ thấy voọc thì gọi điện thông báo. Rất nhiều lần người dân nhầm sóc với voọc. Khi đó, chúng tôi phải đi bộ vào rừng tìm voọc, rất vất vả. Mãi sau này mới biết dùng ca nô ra biển tìm thì mới gặp chúng nhiều hơn”.
Từ năm 2014, ông Cầm trở thành cộng tác viên cho Tổ chức Bảo tồn động thực vật quốc tế và được cấp ca nô, máy ảnh, ống nhòm, nhiên liệu để giám sát đàn voọc. Thông tin của ông Cầm sẽ được trao đổi với dự án bảo tồn voọc để phối hợp bảo vệ đàn voọc. Công việc này khiến ông Cầm ngày nào cũng chạy ca nô đi kiểm tra đàn voọc. “Nhiều lần mình bị mắc cạn, phải ngủ qua đêm trên vịnh, nên trên ca nô lúc nào cũng có nước, thức ăn, bếp gas”, ông Cầm kể.
Ngày nào cũng vậy, khi đã đi xong một vòng để ghi chép, cập nhật số liệu đàn voọc, ông Cầm lại dành chút thời gian ngắm nhìn, chụp ảnh, ghi hình những người bạn linh trưởng của mình. Sự say mê, tận tụy của ông với đàn voọc khiến nhiều người gọi ông là “người gác voọc”.

Theo dự án Bảo tồn voọc Cát Bà, những năm 1960, trên đảo Cát Bà có khoảng 2.500 - 2.700 cá thể voọc. Người dân địa phương cho biết, họ có thể nhìn thấy voọc ở khắp mọi nơi và bị săn bắn. Đến năm 1999, quần thể voọc Cát Bà suy giảm đến mức báo động và được một số tổ chức của Đức hỗ trợ và thành lập dự án Bảo tồn voọc Cát Bà năm 2000 nhằm ngăn chặn sự tuyệt chủng của loài voọc Cát Bà. Khi đó, chỉ còn 40 cá thể voọc Cát Bà. Hiện nay, có khoảng 60 cá thể voọc Cát Bà được ghi nhận tồn tại.

Lê Tân (Thanh Niên)

Có thể bạn quan tâm

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

(GLO)- Giữa bao thiếu thốn của vùng đất Pờ Tó, có một người thầy lặng lẽ, bền bỉ gieo yêu thương cho học trò nghèo. Thầy không chỉ dạy chữ mà còn khởi xướng nhiều mô hình sẻ chia đầy ý nghĩa như: “Tủ bánh mì 0 đồng”, “Mái ấm cho em”, “Trao sinh kế cho học trò nghèo”.

Trung tá Cao Tấn Vân (thứ 2 từ phải sang)-Phó Đội trưởng Phòng An ninh đối ngoại (Công an tỉnh Gia Lai) chụp ảnh cùng đồng đội. Ảnh: NVCC

Cống hiến thầm lặng vì sứ mệnh cao cả

(GLO)- Hành trình "gieo hạt" hòa bình bắt đầu từ những con người bình dị. Những cống hiến thầm lặng của họ vì sứ mệnh cao cả, góp phần tích cực đưa hình ảnh đất nước và con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình đến bạn bè quốc tế.

Giới trẻ hào hứng tham gia các khóa học làm đèn lồng Trung thu thủ công

Hồi sinh Trung thu xưa

Giữa phố phường rực rỡ ánh đèn led, đèn ông sao và mặt nạ giấy bồi bất ngờ “tái xuất”, gợi lại ký ức những mùa trăng rằm xưa. Sự trở về của Trung thu truyền thống đã manh nha trong những năm gần đây, được nhiều người trẻ hào hứng đón nhận.

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

(GLO)- Trở về từ cuộc chiến khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị, cựu chiến binh Hồ Anh Hòa ít khi nhắc lại kỷ niệm chiến đấu với gia đình, con cháu. Bởi ông cho rằng, việc cầm súng lao vào cuộc chiến thời điểm ấy là trách nhiệm của một người con yêu Tổ quốc, “không nên công thần”.

Các cổ vật gốm sứ chén, bát, đĩa... được ngư dân nhặt được.

Làng cổ vật

Nép mình bên eo biển Vũng Tàu, thôn Châu Thuận Biển (xã Đông Sơn, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) không chỉ nổi tiếng là “làng lặn Hoàng Sa” với truyền thống bám biển, giữ chủ quyền, mà còn được ví như “kho báu” lưu giữ hàng loạt cổ vật từ những con tàu đắm hàng thế kỷ dưới đáy đại dương.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

(GLO)- Cuộc trò chuyện với hai nhân chứng sống - ông Hoàng Văn Tuyển và bà Huỳnh Thị Kim Xuyên đã đưa chúng ta trở lại những năm tháng kháng chiến đầy gian khổ, nơi tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến đã viết nên những trang đời đáng nhớ.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

null