'Huyền thoại bay' thầm lặng: Người bay thử nghiệm

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Lịch sử ngành hàng không trên thế giới từ trước tới nay, phi công bay thử nghiệm luôn là những người giỏi nhất, dày dạn kinh nghiệm nhất và dũng cảm nhất, để điều khiển những máy bay mới.
Máy bay VNS-41 do phi công Nguyễn Duy Lê điều khiển trên hồ Trị An TƯ LIỆU
Máy bay VNS-41 do phi công Nguyễn Duy Lê điều khiển trên hồ Trị An. Ảnh: TƯ LIỆU
Đại tá Nguyễn Duy Lê cũng trải qua cả chục năm thử nghiệm như vậy trên những chiếc máy bay do Không quân VN tự chế tạo…
Thoát chết ở hồ Lâm Du
Đầu năm 1980, phi công Nguyễn Duy Lê nhận quyết định về Viện Kỹ thuật không quân làm trưởng ban bay thử. Lúc này, ông đã được phong quân hàm đại úy nhưng sư đoàn giữ lại, gần 1 năm sau mới trao. Về Viện, ông mới biết: Từ năm 1976, Không quân VN đã lần mò tự chế tạo máy bay TL-1, HL-1, HL-2 từ những động cơ, thiết bị không đồng bộ. Máy bay hoàn thành, phải có những phi công kinh nghiệm, dũng cảm đảm nhận việc điều khiển bởi loại máy bay “không giống ai” này không ai dạy trong nhà trường. Lăn lóc hết Bạch Mai, Hòa Lạc, Nội Bài với những chuyến bay thử nghiệm không biết có bay lên hạ xuống được hay không, kỷ niệm mà ông nhớ nhất là vụ rơi máy bay HL-1 ngày 8.4.1985.
 
Ông kể: “Chúng tôi cất cánh từ Gia Lâm, thực hiện các động tác vòng gấp, bổ nhào vọt lên gấp. Hết thời gian bay, máy bay lượn vòng về gần sân bay, thực hiện nội dung bay thấp thông qua sân bay ở độ cao 5 - 10 m. Qua nửa đường băng, chúng tôi đẩy nhẹ ga để máy bay vọt lên, chiếm lĩnh độ cao và nghiêng cánh chào mặt đất. Thời điểm đáng ra động cơ máy bay phải nổ rền và gồng sức để kéo cả máy bay vọt lên ấy, thì có vài tiếng nổ lục bục và sau đó là im lặng, cánh quạt chậm dần. Tôi chỉ kịp bấm máy nói với anh Nguyễn Đức Lâm ngồi sau: “Động cơ chết máy rồi” và dùng tốc độ đỡ cho máy bay vọt lên để lấy độ cao, kịp làm những động tác tiếp theo.
Lúc đó, tốc độ giảm nhanh, máy bay nhẹ bẫng gần tới giới hạn của tốc độ nhỏ nhất cho phép, nếu cố nữa có thể sẽ rơi. Chúng tôi quyết định hạ xuống phía đầm nước của hồ Lâm Du bên trái đường lăn phía nam sân bay. Sau khi thả cánh tà, đạp ép cần lái, máy bay khựng lại, giảm độ cao, gần như rơi vào mất tốc độ và đập mạnh bụng xuống nước. Tôi ngất đi, mấy giây sau mới tỉnh và quay lại thấy anh Lâm nghiêng đầu, mắt nhắm nghiền. Tôi cuống cuồng: “Anh sao không?”, mấy giây sau anh mới chớp mắt, giọng thảng thốt “Mình không sao”. Ngay sau đó, 2 chúng tôi giúp nhau mở cửa, tháo dây bảo hiểm, cởi dây đeo dù và bước ra cánh máy bay đang nổi trên mặt hồ, chờ các anh thợ máy đưa lên bờ”.
Phi công Nguyễn Duy Lê (phải) và đại tá Nguyễn Thanh Lâm (nguyên Giám đốc Nhà máy A-41) sau chuyến bay thử máy bay VNS-41 tại hồ Trị An, năm 2006 ẢNH: TƯ LIỆU
Phi công Nguyễn Duy Lê (phải) và đại tá Nguyễn Thanh Lâm (nguyên Giám đốc Nhà máy A-41) sau chuyến bay thử máy bay VNS-41 tại hồ Trị An, năm 2006. ẢNH: TƯ LIỆU
Bay “Việt Nam sung sướng”
“Năm 2004, tôi là đại tá - Trưởng phòng Quản lý điều hành bay của Quân chủng phòng không - không quân và trưởng ban bay thử nghiệm của quân chủng. Mình đi suốt, có khi đến mấy tháng, mọi việc ở nhà đều do cậu phó phòng làm hết. Tôi đề nghị với trên: Cho tôi nghỉ chức trưởng phòng để cậu phó lên thay. Ban đầu các anh không đồng ý, nói chưa bao giờ có tiền lệ xin nghỉ như vậy cả. Tôi nói: Thì giờ tôi tạo tiền lệ đây”, đại tá Nguyễn Duy Lê cười mãi khi nhắc đến chuyện xin nghỉ và nhớ: “Cũng năm 2004, Nhà máy A41 và Viện Kỹ thuật quân chủng thiết kế, chế tạo “Thủy phi cơ VNS-41”. Tôi lại chuyển sang bay thử nghiệm”.
Ngày 22.10.2004, chiếc máy bay VNS-41 được Hội đồng Kỹ thuật quân chủng nghiệm thu. Đúng 8 giờ ngày 9.12.2004, phi công Nguyễn Duy Lê trực tiếp lên buồng lái nổ máy thực hiện bài bay thử đầu tiên. Chiếc máy bay lướt trên mặt hồ Trị An, được gần trăm mét thì rời mặt nước bay cao khoảng 10 m mới hạ xuống nước và “bơi” về bờ. Từ thành công này, cuối tháng 12.2004, đại tá Lê lại được giao bay biểu diễn máy bay VNS-41 trước lãnh đạo Bộ Quốc phòng.
Phi công Nguyễn Duy Lê (thứ 2 từ phải qua) chụp hình với chỉ huy bay sau chuyến bay thử nghiệm máy bay TL1 tại sân bay Hòa Lạc, năm 1984 ẢNH: TƯ LIỆU
Phi công Nguyễn Duy Lê (thứ 2 từ phải qua) chụp hình với chỉ huy bay sau chuyến bay thử nghiệm máy bay TL1 tại sân bay Hòa Lạc, năm 1984. ẢNH: TƯ LIỆU

Ông Nguyễn Duy Lê với cuộc sống đời thường ẢNH: MTH
Ông Nguyễn Duy Lê với cuộc sống đời thường. ẢNH: MTH

Gắn bó với VNS-41 hơn 2 năm trời, mãi đến cuối 2006, khi máy bay đã được Nhà máy A-41 đưa vào sử dụng rộng rãi, đại tá Nguyễn Duy Lê mới chính thức nghỉ hưu. Ngồi nói chuyện với tôi, ông bảo: “Trước khi về, tôi phải bay đi bay lại 5 chiếc thủy phi cơ VNS-41 xem nó có thể cất cánh, hạ cánh trên cạn hoặc dưới nước được như bình thường mình bay không, rồi mới yên tâm cho anh em sản xuất, đưa vào hoạt động đại trà”.

Ít ai biết, thời gian cuối đời binh nghiệp với vai trò phi công thử nghiệm, đại tá Nguyễn Duy Lê một mình phụ trách các hoạt động bay và đảm bảo bay. Ông không chỉ làm thay nhiệm vụ của trợ lý tác chiến, quân huấn, tuyên huấn mà còn phải trực tiếp viết các báo cáo ngày, lập kế hoạch tuần - tháng… Chính vì vậy, ông xin giữ lại tiêu chuẩn tiền điện thoại di động vốn là chế độ dành cho chức vụ ông đã xin nghỉ (trưởng phòng quản lý điều hành bay) với lý do rất đơn giản: “Để còn có tiền gọi điện thoại báo cáo với cấp trên. Thân tôi, thì đã dành hết cho Tổ quốc từ lâu rồi”. Ông bảo: “Chúng tôi tếu táo gọi máy bay thử nghiệm VNS là Việt Nam sung sướng. Lính bay chỉ thực sự sung sướng khi bay phục vụ Tổ quốc, cho dù có thể hy sinh” và tôi tin điều đó, bởi ông và phi công lứa các ông đã thực sự bay lên, vì Tổ quốc.
 
Mai Thanh Hải (Thanh Niên)

Có thể bạn quan tâm

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

(GLO)- Giữa bao thiếu thốn của vùng đất Pờ Tó, có một người thầy lặng lẽ, bền bỉ gieo yêu thương cho học trò nghèo. Thầy không chỉ dạy chữ mà còn khởi xướng nhiều mô hình sẻ chia đầy ý nghĩa như: “Tủ bánh mì 0 đồng”, “Mái ấm cho em”, “Trao sinh kế cho học trò nghèo”.

Trung tá Cao Tấn Vân (thứ 2 từ phải sang)-Phó Đội trưởng Phòng An ninh đối ngoại (Công an tỉnh Gia Lai) chụp ảnh cùng đồng đội. Ảnh: NVCC

Cống hiến thầm lặng vì sứ mệnh cao cả

(GLO)- Hành trình "gieo hạt" hòa bình bắt đầu từ những con người bình dị. Những cống hiến thầm lặng của họ vì sứ mệnh cao cả, góp phần tích cực đưa hình ảnh đất nước và con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình đến bạn bè quốc tế.

Giới trẻ hào hứng tham gia các khóa học làm đèn lồng Trung thu thủ công

Hồi sinh Trung thu xưa

Giữa phố phường rực rỡ ánh đèn led, đèn ông sao và mặt nạ giấy bồi bất ngờ “tái xuất”, gợi lại ký ức những mùa trăng rằm xưa. Sự trở về của Trung thu truyền thống đã manh nha trong những năm gần đây, được nhiều người trẻ hào hứng đón nhận.

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

(GLO)- Trở về từ cuộc chiến khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị, cựu chiến binh Hồ Anh Hòa ít khi nhắc lại kỷ niệm chiến đấu với gia đình, con cháu. Bởi ông cho rằng, việc cầm súng lao vào cuộc chiến thời điểm ấy là trách nhiệm của một người con yêu Tổ quốc, “không nên công thần”.

Các cổ vật gốm sứ chén, bát, đĩa... được ngư dân nhặt được.

Làng cổ vật

Nép mình bên eo biển Vũng Tàu, thôn Châu Thuận Biển (xã Đông Sơn, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) không chỉ nổi tiếng là “làng lặn Hoàng Sa” với truyền thống bám biển, giữ chủ quyền, mà còn được ví như “kho báu” lưu giữ hàng loạt cổ vật từ những con tàu đắm hàng thế kỷ dưới đáy đại dương.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

(GLO)- Cuộc trò chuyện với hai nhân chứng sống - ông Hoàng Văn Tuyển và bà Huỳnh Thị Kim Xuyên đã đưa chúng ta trở lại những năm tháng kháng chiến đầy gian khổ, nơi tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến đã viết nên những trang đời đáng nhớ.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

null