Quy định này được nêu trong Nghị định 168/2024/NĐ-CP hướng dẫn Luật Trật tự, An toàn giao thông đường bộ. Đây được xem là bước tiến lớn trong việc bảo vệ nhóm hành khách dễ tổn thương nhất.
Những điểm mới quan trọng
- Áp dụng cho tất cả xe chở trẻ dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35 m.
- Trẻ phải được trang bị và sử dụng thiết bị an toàn phù hợp: nôi, ghế trẻ em, ghế nâng hoặc đệm nâng.
- Không được cho trẻ ngồi cùng hàng ghế với người lái, trừ trường hợp xe chỉ có một hàng ghế.
- Người điều khiển vi phạm sẽ bị phạt 800.000 - 1.000.000 đồng. Mức phạt mang tính răn đe, mục tiêu chính vẫn là nâng cao ý thức của phụ huynh trong việc bảo vệ trẻ.
Nhiều nghiên cứu quốc tế cho thấy sử dụng ghế an toàn đúng chuẩn có thể giảm tới 90% nguy cơ tử vong và chấn thương nghiêm trọng. Khi được cố định bằng thiết bị phù hợp, lực va đập sẽ được phân tán hiệu quả, hạn chế tối đa ảnh hưởng lên cơ thể trẻ còn non yếu.
5 loại thiết bị an toàn phổ biến cho trẻ em trên ô tô
Theo hướng dẫn của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, thiết bị an toàn cho trẻ được chia thành 4 nhóm theo tuổi - chiều cao - cân nặng. Hiện trên thị trường có 5 loại phổ biến:
1. Nôi trẻ sơ sinh (Infant Carrier / Infant Car Seat)
- Dành cho trẻ từ sơ sinh đến khoảng 12-24 tháng.
- Luôn lắp quay về phía sau, giúp phân tán lực lên toàn bộ lưng và cổ - vùng dễ tổn thương nhất.
- Hiệu quả bảo vệ cao, giảm tới 90% nguy cơ chấn thương nặng.
- Một số mẫu có thể tháo rời dùng như nôi xách.
2. Ghế trẻ em quay về phía trước (Forward-facing Child Seat)
- Phù hợp cho trẻ khoảng 2-6 tuổi hoặc nặng 9-18 kg.
- Cố định bằng ISOFIX hoặc dây an toàn 3 điểm.
- Tích hợp đệm bảo vệ đầu, cổ và vai.
- Là loại ghế được sử dụng phổ biến nhất trong các gia đình.
3. Ghế nâng có tựa lưng (High-back Booster Seat)
- Dành cho trẻ 6-8 tuổi hoặc 15-25 kg.
- Nâng chiều cao của trẻ để dây an toàn đặt đúng vị trí.
- Tựa lưng giúp bảo vệ đầu và cổ khi xảy ra va chạm bên hông.
- Thích hợp cho trẻ đã lớn nhưng chưa đủ kích thước để dùng dây an toàn của xe.
4. Đệm nâng (Backless Booster / Booster Cushion)
- Phù hợp cho trẻ 8-10 tuổi, nặng 22-36 kg.
- Thiết kế gọn nhẹ, không có tựa lưng.
- Giúp trẻ đạt chiều cao chuẩn để dây an toàn không siết vào cổ.
- Hợp với xe nhỏ hoặc các chuyến đi ngắn trong đô thị.
5. Ghế đa năng 3-trong-1 hoặc 4-trong-1 (Multi-stage / Convertible Car Seat)
- Có thể điều chỉnh từ nôi sơ sinh → ghế quay trước → ghế nâng → đệm nâng.
- Dùng cho trẻ từ 1-10 tuổi tùy mẫu.
- Giá cao nhưng dùng lâu dài và đảm bảo đồng bộ tiêu chuẩn.
Hiện nay, nhiều mẫu ghế đa năng đạt chuẩn ECE R44/04 hoặc i-Size (R129) được khuyến nghị vì đáp ứng tốt các tiêu chí an toàn.
Kỳ vọng từ quy định mới
Việc bắt buộc sử dụng thiết bị an toàn được kỳ vọng sẽ hình thành thói quen dùng ghế trẻ em khi đi ô tô ở Việt Nam, tiệm cận chuẩn mực quốc tế và góp phần giảm đáng kể thương vong trong các vụ tai nạn liên quan đến trẻ nhỏ.