Pokrovsk và Zaporizhzhia bị uy hiếp
Theo tờ Moskovsky Komsomolets (Nga) ngày 28-9 đưa tin, quân đội Nga bất ngờ phát động chiến dịch tiến công quy mô lớn tại tỉnh Dnipropetrovsk khiến tâm lý hoang mang lan rộng trong quân đội Ukraine. Moscow đã điều động lực lượng dự bị không chỉ về hướng Dobropillia mà còn cả Pokrovsk, nơi được xem là cửa ngõ chiến lược ở vùng Donbass.
Một số kênh quân sự Nga khẳng định, Moscow đã tích lũy đủ sức mạnh trên hướng này từ lâu nhưng cố tình “giam quân” để chờ thời điểm tung đòn. Mục tiêu trước mắt là bao vây cụm đô thị Pokrovsk-Myronohrad, đồng thời uy hiếp hậu phương Ukraine ở Zaporizhzhia.
Nhà báo quân sự Yuriy Podolyaka cho biết, tại Stepnohorosk và Primorsk, quân Nga liên tục phá vỡ phòng ngự, trong khi các đợt phản công Ukraine đều thất bại. Ông cảnh báo, nếu mũi tiến công thành công, toàn bộ hệ thống hậu cần của Kiev tại Zaporizhzhia sẽ rơi vào tình trạng tê liệt.
Đặc biệt căng thẳng là khu vực Huliaipole. Nga đang mở hướng tiến công dọc các vành đai rừng từ Novohryhorivka về phía Verbove, Rybne và Pryvolne. Podolyaka nhận định, khu vực rộng 20-30 km này có thể trở thành chiến trường ác liệt trong thời gian tới, bởi nơi đây kiểm soát trục đường hậu cần quan trọng nối Zaporizhzhia với Donetsk.
Shandryholovo trở thành “vùng xám”, Kiev mất chốt then chốt
Tại Donetsk, quân đội Ukraine đã rút chạy khỏi làng Shandryholovo ở phía bắc, biến khu vực này thành “vùng xám” chưa thuộc quyền kiểm soát tuyệt đối của bên nào. Nhà phân tích quân sự Andrey Marochko cho biết, hiện không còn binh sĩ Ukraine tại đây, song quân Nga cũng chưa thể tuyên bố giải phóng hoàn toàn vì các cụm phòng thủ quanh Aleksandrovka và vùng tây bắc Shandryholovo vẫn tồn tại.
Theo cựu sĩ quan hải quân Vasiliy Dandykin, diễn biến này cho thấy mặt trận không hề bế tắc như Kiev khẳng định. Nga đã giành lại hơn hai phần ba thành phố Kupyansk, loại bỏ lực lượng Ukraine khỏi tỉnh Kursk và mở thêm mũi tấn công tại Sumy.
Điều khiến Ukraine lo ngại nhất, theo ông Dandykin là hướng Zaporizhzhia. Tại đây, hai tập đoàn quân Nga đang phối hợp để vượt tuyến phòng thủ Huliaipole, có khả năng áp sát ngoại ô Zaporizhzhia bên tả ngạn sông Dnipro. Nếu thành phố này thất thủ, Kiev không chỉ mất một trung tâm công nghiệp trọng yếu mà còn để Nga nắm lợi thế chiến lược kiểm soát bờ trái sông.
Trong bối cảnh này, Shandryholovo được xem là điểm tựa để Nga mở rộng mũi tiến công, đồng thời đẩy Ukraine vào thế bị động trên cả hai hướng Donetsk và Zaporizhzhia.
NATO trong cơn “sốc công nghệ” vì cuộc chiến UAV
Trong khi Moscow mở rộng các mũi tấn công, NATO và phương Tây lại rơi vào tình thế bị động. Giáo sư Yuri Zhdanov, Đại học Xã hội Nga nhận định, phương Tây đang trải qua một “cú sốc văn hóa” khi kịch bản quen thuộc về chiến tranh với Nga dựa vào xe tăng, oanh tạc cơ và hải quân đã sụp đổ.
Thực tế chiến trường Ukraine hiện nay cho thấy: UAV giá rẻ, các nhóm tác chiến nhỏ, chiến tranh tín hiệu và đòn tấn công phi đối xứng mới là yếu tố quyết định. NATO, dù được coi là liên minh quân sự mạnh nhất thế giới, lại thiếu số lượng drone, thiếu hệ thống huấn luyện và hậu cần phù hợp. “Đến mức có người mỉa mai rằng NATO sẽ phải tuyển game thủ để lái UAV”-ông Zhdanov bình luận.
Những sự cố UAV không rõ nguồn gốc xâm nhập không phận một số nước thành viên đã khiến khối này thêm lúng túng. CNN đặt câu hỏi: NATO có thể kịp thời đổi mới để đối phó “chiến tranh UAV” hay không?
Bất cân xứng chi phí cũng là thách thức lớn. Tại Ba Lan, việc triển khai tiêm kích F-16 và F-35 trị giá hàng triệu USD để đánh chặn UAV “bằng gỗ và xốp” khiến chi phí đội lên hàng chục nghìn USD mỗi lần cất cánh. Robert Tollast, Viện RUSI (Anh), cảnh báo: “Đây là sự mất cân bằng không thể duy trì lâu dài”.
Trong khi đó, châu Âu thúc đẩy ý tưởng “bức tường UAV”-hệ thống lưới nhiều tầng phát hiện và đánh chặn UAV được các nước Baltic ủng hộ. Tuy nhiên, thủ tục mua sắm rườm rà của NATO khiến công nghệ sẵn có vẫn chưa được triển khai.
Nga đã chứng minh khả năng chủ động mở chiến dịch mới, phá vỡ ý niệm “bế tắc” trên chiến trường. Ukraine đối diện áp lực lớn tại Donetsk và Zaporizhzhia, trong khi NATO choáng váng trước một mô hình chiến tranh mới-nơi UAV và công nghệ phi đối xứng đang làm thay đổi luật chơi.
Trong bức tranh ấy, câu hỏi lớn nhất không chỉ là ai kiểm soát Pokrovsk hay Zaporizhzhia, mà còn là liệu phương Tây có thể thích ứng kịp thời với “cuộc chiến UAV” trước khi quá muộn.