Bà Lục Thị Đương (59 tuổi, ở thôn 4, xã Ia Đal, H.Ia H'Drai) cho biết: Năm 2010, những người Thái đầu tiên từ Thanh Hóa di cư đến xã biên giới Ia Đal sinh sống. Dù xa quê cả ngàn cây số nhưng người Thái vẫn giữ phong tục, tập quán của cha ông ở vùng đất mới như một sự hoài vọng cố hương.
Trong những ngày tháng khó nhọc, vì điều kiện kinh tế chưa đảm bảo nên lễ hội truyền thống dường như đã dần xa vắng đối với cộng đồng người Thái ở xã Ia Dal. Từ năm 2023, khi kinh tế có nhiều đổi thay, đời sống được nâng cao, người dân thôn 4 đã tổ chức phục dựng lễ hội truyền thống Kìn chiêng bốc mạy, hay còn gọi là hát múa ăn mừng dưới cây bông.
Thông qua lễ hội, người dân mong ước có cuộc sống bình yên, khỏe mạnh, ấm no, hạnh phúc và biết ơn các đấng thần linh đã phù hộ, chở che cho bản làng. Các hình thức, tín ngưỡng trong lễ hội phản ánh nhiều mặt đời sống người Thái như: văn hóa sản xuất, phong tục, tập quán; các mối quan hệ về tự nhiên, con người…
Kìn chiêng bốc mạy là lễ hội tiêu biểu, đặc sắc nhất của dân tộc Thái, diễn ra vào thời điểm đất trời lập xuân, với không khí vui tươi, rộn rã, là sợi dây bền chặt gắn kết cộng đồng dân tộc Thái.
Anh Hà Văn Lưu (19 tuổi) cho biết gia đình anh đã chuyển đến huyện biên giới Ia H'Drai sinh sống hơn 10 năm nay. Trước đây, khi còn ở quê, anh Lưu thường xuyên được chứng kiến nghi lễ truyền thống Kìn chiêng bốc mạy. Tuy nhiên, sau khi chuyển đến sinh sống ở vùng đất mới, lễ hội Kìn chiêng bốc mạy như dần bị lãng quên.
"2 năm qua, được sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương, cộng đồng người Thái tại xã Ia Đal đã phục dựng lễ hội truyền thống này. Đây cũng là cơ hội để người dân, nhất là những người trẻ như chúng tôi, được học hỏi, phát huy văn hóa truyền thống của dân tộc mình", anh Lưu nói.
Theo anh Lưu, trong lễ hội lần này, người dân còn tổ chức "chơi bói hoa" và mô phỏng một số trò chơi dân gian trong lao động sản xuất, nhằm phản ánh và tái hiện một số trò chơi dân gian của cộng đồng người Thái thời xa xưa.
Theo Đức Nhật (TNO)
