Trước tình hình trên, ngành NH đang đẩy mạnh các giải pháp làm sạch tài khoản như bắt buộc xác thực sinh trắc học, đối chiếu giấy tờ... Sau khi triển khai làm sạch dữ liệu, đã có hơn 113 triệu tài khoản NH được đối chiếu sinh trắc học trong tổng số hơn 200 triệu tài khoản mở trước đó. Những tài khoản không cung cấp thông tin sinh trắc học phần lớn là tài khoản "rác", tài khoản "ngủ đông", thậm chí là tài khoản lừa đảo, gian lận, không thể hợp thức hóa.
Tuy nhiên, xác thực sinh trắc học không phải là biện pháp duy nhất và cũng không bảo đảm 100% khách hàng sẽ không còn bị lừa đảo, mất tiền. Khi NH mạnh tay làm sạch dữ liệu, tài khoản "rác" sẽ giảm nhưng vẫn khó có thể chấm dứt tình trạng lừa đảo bởi tội phạm mạng ngày càng tinh vi, liên tục cập nhật công nghệ mới để đánh lừa người dùng. Hiện tượng giả danh người thân, giả danh cán bộ công an, lập cả "trường quay" để lừa đảo... không hiếm. Đáng lo ngại, phần lớn đối tượng đứng sau những đường dây này lại hoạt động từ nước ngoài.
Để giảm tình trạng trên, cần tăng cường cảnh báo để người dân nhận diện những thủ đoạn lừa đảo. Thực tế, thông tin cảnh báo hiện nay không thiếu nhưng lại thiếu những ví dụ, tình huống cụ thể để người dùng phân biệt tốt hơn. Về mặt kỹ thuật, các NH cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để phát hiện giao dịch bất thường vì với hàng triệu giao dịch mỗi ngày, không thể chỉ trông cậy vào con người. Một số NH đã bắt đầu triển khai AI để kiểm tra, sàng lọc giao dịch khả nghi, đưa vào danh sách "đen".
Việc một người có tới hàng chục tài khoản tại nhiều chi nhánh NH khác nhau cũng đang gây khó khăn trong kiểm soát. Do đó, bên cạnh bắt buộc định danh tài khoản bằng sinh trắc học, cần quy định mỗi người chỉ có 1-2 tài khoản tại cùng 1 NH để dễ quản lý và kiểm soát.
"Cuộc chiến" với tội phạm công nghệ là "cuộc chiến" dài hơi bởi khi xây được bức tường phòng vệ mới, kẻ xấu sẽ tìm cách phá vỡ hoặc luồn lách qua lỗ hổng khác. Ở nhiều nước, các tổ chức tài chính không chỉ liên tục cập nhật công nghệ, tăng cường an ninh mạng mà còn chủ động thực hiện các cuộc tấn công giả lập vào chính hệ thống của mình để tìm ra lỗ hổng, từ đó chủ động khắc phục sớm.
NH Nhà nước đang dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 88/2019 về xử phạt vi phạm hành chính đối với lĩnh vực tiền tệ. Theo đó, đề xuất xử phạt nặng đối với hành vi vi phạm về tài khoản thanh toán, bao gồm việc mua, bán, thuê, cho thuê, cho mượn tài khoản NH. Tăng mức phạt có thể giúp giảm một phần tình trạng mua bán trái phép tài khoản NH.
Đây là lúc cần chuyển từ "chống lừa đảo" sang "phòng lừa đảo", trong đó quan trọng nhất là nâng cao sự cảnh giác bởi công nghệ dù tiên tiến đến đâu cũng không thể thay thế được nhận thức của con người.
Theo Thái Phương ghi (NLĐO)
Triệt phá đường dây dụ dỗ học sinh, sinh viên mua bán hàng nghìn tài khoản ngân hàng
