Chuyện của xứ sở ong rừng

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Xung quanh những thác nước ở huyện Kbang (Gia Lai) có hàng nghìn bầy ong rừng trú ngụ. Người Ba Na nơi đây có cách thức cùng điều cấm kị khi lấy mật ong để không ảnh hưởng đến rừng và bầy ong.
 
Sáp ong có mật vừa được lấy trên cây cao xuống
Tôi vượt 130km từ thành phố Pleiku (Gia Lai) về làng Điện Biên thuộc xã Sơn Lang. Ở đây, hầu hết đàn ông dưới 40 tuổi đều có kinh nghiệm riêng trong việc tìm và lấy mật ong rừng. Có người thâm niên đã vài chục năm. Theo thống kê của anh Đinh Văn Xuân (35 tuổi, làng Hà Lâm, xã Sơn Lang) đến mùa ong làm mật, tất cả thanh niên trong làng đều đi lấy mật. Mỗi tốp từ 3 - 5 người. Mỗi lít mật ong có giá khoảng 500.000 đồng. Sau mùa mật từ tháng 4 đến hết tháng 7, mỗi thanh niên thu được trung bình khoảng 60 lít mật.
Anh Xuân nói, cây có dưới 5 tổ ong thì không sao, nhưng khi tìm được một cây cổ thụ khoảng 10 tổ ong trở lên thì mọi người sẽ phải nghiêm túc làm lễ xin “Thần rừng”. Việc lấy mật cũng phải diễn ra vào ban đêm, nếu không tất cả các bầy ong sẽ quây lại tấn công. Công việc hoàn thành, mọi người đều phải vứt hết đuốc khói xuống thác nước để tránh cháy rừng. Để bảo vệ rừng, những thợ săn ong phải chặt nhiều cây nhỏ bằng cổ chân nẹp (cột) vào thân cây to để bám trèo lên, không đóng đinh vì sẽ làm cây chết khô. Mọi người đi lấy mật đều ý thức bảo vệ rừng, vì nếu mất rừng thì ong sẽ không về làm tổ nữa.
 
 Anh Đinh Văn Xuân lấy mật ong từ rừng về
Gặp thợ săn ong nổi tiếng Đinh Văn Đại, người biết bắt ong từ năm 13 tuổi, giờ đây anh Đại nổi tiếng bởi sự khéo léo và kinh nghiệm ở tuổi 25.
Kbang có nhiều thác nước như thác Rêu, K50, Ba Tầng,... Sau gần 2 giờ vượt rừng, chúng tối đến thác Ba Tầng, nơi nổi tiếng số lượng ong làm tổ. Đó là khu rừng nguyên sinh, không khí mát lạnh. Đang đi, anh Đại bỗng ngồi thụp xuống và thì thầm “Ong kìa. Nó uống cái nước xong ong sẽ bay lên, lượn từ 1 - 3 vòng để định hướng rồi bay về tổ của mình. Nhìn ong bay về hướng nào thì đi theo hướng đó. Nếu ong uống nước xong rồi bay cao lên thì đây là dấu hiệu mừng vì chắc chắn tổ nó gần đây”.
Chú ong bay lên, anh Đại lao theo. May mắn, thợ săn phát hiện ra tổ ong “khủng” cách vị trí ban đầu chừng 3km. Ngay lập tức thợ ong bẻ những cành cây nhỏ kết thành một bó to bằng bắp đùi, sau đó lấy lá cây tươi bó quanh nhằm không cho lửa bốc cháy, tạo thành một đuốc khói.
 
Dùng đuốc khói để xua đuổi bầy ong
“Rất hiếm khi bầy ong làm tổ ở cây thấp thế này. Nếu ong bay xuống đốt thì anh chạy ra thác Ba Tầng ngụp xuống. Nếu không cả bầy ong đốt phải nhập viện. Em bị ong đốt nhiều giờ quen rồi. Chỉ sợ khi trèo cây gặp bọ cạp và rắn” - Anh Đại nói. 
Dứt lời, anh Đại trèo nửa phút đã lên đến tổ ong. Vắt vẻo trên cây, thợ ong cắt từng miếng sáp ong chứa đầy mật vàng óng bỏ vào bao ni lông. Từ trên cây anh Đại nói vọng xuống: “Người Ba Na lấy mật ong không cắt hết cả tổ, chỉ lấy phần có mật và để lại những sáp ong có con non. Khi lấy phải cắt khéo để không làm hỏng tổ thì bầy ong sẽ ở lại, sau này mình lại đến lấy tiếp. Chỉ lo người tỉnh khác đến đây lấy mật rồi cắt hết cả tổ, sáp và ong thợ cũng bắt để ngâm rượu”. Sau buổi sáng chúng tôi mang về là 3 lít mật rừng thơm ngon.
Lê Nhuận (Dân Sinh)

Có thể bạn quan tâm

Gặp lại ở chợ phiên

Gặp lại ở chợ phiên

Những phiên chợ ở vùng cao giống như “bảo tàng sống” về đất và người. Chợ phiên vùng cao A Lưới không chỉ là nơi mua bán hàng hóa, mà dường như còn chứa đựng cả một kho tàng văn hóa truyền thống của đồng bào Bru - Vân Kiều, Tà Ôi, Cơ Tu... ở miền Tây xứ Huế này.

Lập Trung tâm tài chính quốc tế để Việt Nam bứt phá - Bài 1: Mở lối thu hút dòng vốn mới

Lập Trung tâm tài chính quốc tế để Việt Nam bứt phá - Bài 1: Mở lối thu hút dòng vốn mới

Với việc hình thành Trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM và Đà Nẵng, một giai đoạn mới cho phát triển của các vùng kinh tế đặc thù, hình thành cầu nối hút vốn mới cho nền kinh tế. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết để tạo hành lang cho các trung tâm tài chính vận hành.

Làng tỉ phú... tái nghèo

Làng tỉ phú... tái nghèo

Hàng chục hộ dân trong một làng ở vùng cao Quảng Nam bỗng chốc trở thành "tỉ phú" nhờ nguồn tiền đền bù từ dự án thủy điện. Nhưng rồi chỉ sau mấy mùa rẫy, họ lại nhanh chóng nằm trong diện… hộ nghèo.

Mỹ vị miền trung du

Mỹ vị miền trung du

Không chỉ là một loại thực phẩm có bề dày lịch sử, mà ở xứ Quảng còn có một loại phở khác biệt được gọi là phở sắn khô với cách làm, nguyên liệu, hương vị hết sức độc đáo mà chẳng nơi nào có được.

Thì thầm từ gốm Yang Tao

Thì thầm từ gốm Yang Tao

Nhờ may mắn làm cái nghề viết lách nên tôi từng có dịp đến nhiều trung tâm gốm của cả nước. Nghề gốm mỗi nơi mỗi kiểu, sản phẩm đơn giản có, tinh xảo có; quy trình tạo tác thủ công lẫn công nghiệp hóa vài ba công đoạn cũng có.

Bà Tiên nơi rẻo cao

Bà Tiên nơi rẻo cao

Nhiều học sinh của Trường Trường Tiểu học và THCS Ba Lế, xã Ba Lế (huyện Ba Tơ, Quảng Ngãi) vẫn thường gọi bà Nguyễn Thị Thủy Tiên (58 tuổi) - nhân viên cấp dưỡng của trường, là bà ngoại.

“Nhà tâm lý” đặc biệt

“Nhà tâm lý” đặc biệt

(GLO)- Không chỉ truyền dạy kiến thức, giáo viên chủ nhiệm còn là những “nhà tâm lý học” đồng hành cùng học sinh trong suốt quãng thời gian học tập. Có người chỉ kiêm nhiệm một vài năm nhưng có người lại gắn bó với vai trò này suốt cả sự nghiệp “trồng người”.