Tuy nhiên, dù tiềm năng rõ ràng, khu vực này vẫn chưa thu hút được dòng vốn đầu tư tương xứng. Hạ tầng hạn chế, sản phẩm du lịch chưa phong phú và thiếu chính sách thu hút doanh nghiệp đang là những rào cản khiến du lịch sinh thái Tây Nguyên chưa thể cất cánh.
Tiềm năng lớn nhưng khai thác chưa hiệu quả
Tây Nguyên sở hữu những cánh rừng nguyên sinh rộng lớn, thác nước kỳ vĩ và khí hậu mát mẻ quanh năm, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển các loại hình du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng. Các vườn quốc gia như Yok Đôn (Đắk Lắk), Bidoup - Núi Bà (Lâm Đồng), Kon Ka Kinh (Gia Lai) không chỉ bảo tồn hệ sinh thái rừng mà còn là điểm đến lý tưởng cho các hoạt động trải nghiệm thiên nhiên và nghiên cứu sinh học.
Bên cạnh đó, Tây Nguyên còn có không gian văn hóa cồng chiêng được UNESCO công nhận là di sản phi vật thể của nhân loại, cùng hệ thống nhà rông, nhà dài và các lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc của các dân tộc bản địa. Nếu được khai thác đúng mức, sự kết hợp giữa thiên nhiên và văn hóa bản địa có thể tạo nên những sản phẩm du lịch đặc trưng, thu hút du khách trong và ngoài nước.
Thực tế, những năm gần đây, du lịch Tây Nguyên đã có sự tăng trưởng nhất định. Năm 2024, tỉnh Lâm Đồng đón khoảng 10 triệu lượt khách, tăng 15,6% so với năm 2023, với doanh thu từ du lịch ước đạt 18.000 tỷ đồng. Tỉnh Kon Tum cũng ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể, với tổng lượt khách ước đạt 2,3 triệu, trong đó có 8.500 lượt khách quốc tế. Tại Đắk Lắk, tổng lượt khách đến ước đạt 1,5 triệu, tăng 15,83% so với cùng kỳ năm 2023, với tổng thu từ du lịch ước đạt 1.255 tỷ đồng. Những con số này cho thấy tiềm năng du lịch Tây Nguyên là rất lớn, nhưng vẫn chưa được khai thác tối đa.
Những rào cản trong thu hút đầu tư
Dù sở hữu tài nguyên thiên nhiên phong phú, Tây Nguyên vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc thu hút đầu tư vào du lịch sinh thái. Một trong những nguyên nhân chính là hạ tầng giao thông còn hạn chế. Việc di chuyển giữa các tỉnh Tây Nguyên và từ khu vực này đến các trung tâm du lịch lớn như TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng vẫn chưa thực sự thuận lợi. Các tuyến đường quốc lộ dù đã được nâng cấp nhưng vẫn chưa đáp ứng tốt nhu cầu đi lại, đặc biệt là đến các điểm du lịch nằm sâu trong rừng.
Ngoài ra, sản phẩm du lịch còn đơn điệu, thiếu những khu nghỉ dưỡng cao cấp và dịch vụ trải nghiệm mang tính đặc thù. Hiện nay, du lịch Tây Nguyên vẫn chủ yếu tập trung vào tham quan thắng cảnh và lễ hội, chưa có nhiều loại hình du lịch sinh thái kết hợp nghỉ dưỡng cao cấp hay trải nghiệm khám phá thiên nhiên chuyên sâu để thu hút khách du lịch dài ngày và khách quốc tế.
Bên cạnh đó, chính sách thu hút đầu tư chưa thực sự hấp dẫn. Dù nhiều địa phương đã có những chương trình hỗ trợ doanh nghiệp, nhưng thủ tục hành chính còn phức tạp, quỹ đất dành cho du lịch chưa được quy hoạch rõ ràng, dẫn đến việc các nhà đầu tư e ngại khi triển khai dự án.
Cần chiến lược dài hạn để thu hút đầu tư
Để phát triển du lịch sinh thái Tây Nguyên một cách bền vững, chính quyền địa phương và các cơ quan quản lý cần có những giải pháp cụ thể nhằm thu hút đầu tư, đồng thời đảm bảo cân bằng giữa khai thác du lịch và bảo vệ môi trường.
Trước hết, cần đầu tư mạnh vào hạ tầng giao thông, đặc biệt là mở rộng và nâng cấp các tuyến đường kết nối giữa Tây Nguyên với các trung tâm du lịch lớn. Việc thúc đẩy các tuyến bay nội địa và quốc tế đến các sân bay như Buôn Ma Thuột, Liên Khương sẽ giúp tăng cường kết nối và thu hút khách du lịch.
Thứ hai, các tỉnh Tây Nguyên cần xây dựng chính sách ưu đãi đầu tư hấp dẫn hơn, tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục pháp lý, thuế và quỹ đất để thu hút doanh nghiệp phát triển các khu nghỉ dưỡng sinh thái và resort cao cấp gắn với trải nghiệm thiên nhiên.
Ngoài ra, phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng là yếu tố quan trọng. Tây Nguyên không chỉ có rừng và thác nước, mà còn có hệ sinh thái nông nghiệp đa dạng với cà phê, hồ tiêu và cây ăn trái. Việc kết hợp du lịch sinh thái với du lịch nông nghiệp, trải nghiệm sản xuất cà phê hữu cơ, tham gia vào cuộc sống của đồng bào dân tộc có thể tạo nên những sản phẩm độc đáo, hấp dẫn du khách.
Cuối cùng, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và văn hóa bản địa cần được đặt lên hàng đầu. Việc phát triển du lịch không thể đánh đổi bằng sự suy giảm của rừng nguyên sinh hay mai một bản sắc văn hóa. Chính quyền địa phương cần có những quy định nghiêm ngặt về bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và văn hóa bản địa.
Theo TRUNG KIÊN (NDO)
