Bài 1: Đô thị hay nông thôn chưa quy chuẩn

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Cùng một đơn vị hành chính cấp xã nhưng cơ cấu chuyên sâu, năng lực cán bộ, môi trường làm việc, chế độ phụ cấp… giữa xã và phường vẫn còn khoảng cách. Từ đó việc quản trị giữa chính quyền đô thị và nông thôn có độ “vênh” nên hiệu lực, hiệu quả quản lý chưa cao. Đây là bài toán cho cả công tác tinh giản 100.000 biên chế mà Bộ Nội vụ dự thảo đặt ra đối với các ngành, các cấp từ nay đến năm 2020.
 

Ngã ba Diệp Kính (TP. Pleiku). Ảnh: Nguyễn Giác
Ngã ba Diệp Kính (TP. Pleiku). Ảnh: Nguyễn Giác

Hiện nay chưa có một nghị định nào của Chính phủ phân biệt giữa chính quyền đô thị và chính quyền nông thôn. Nhưng trong một số văn bản quy phạm pháp luật về đất đai, nhà ở, thuế... đã có sự khác biệt giữa đô thị và nông thôn làm căn cứ tính thuế đất, nhà ở, giá trị sang nhượng tài sản. Theo quy định từ những văn bản này thì thành phố, thành phố thuộc tỉnh, quận, thị trấn, thị xã là đô thị; tỉnh, huyện, xã không phải là đô thị. Và như vậy, phường thuộc thị xã, quận, thành phố là đô thị. Hơn nữa, về mặt địa lý hành chính, cơ cấu tổ chức hoạt động, mật độ dân số, bố cục dân cư, mức thu nhập đầu người… chính là yếu tố để chính quyền phân cấp thành xã, phường, thị trấn. Với cách bố cục này cũng chỉ tương đối bởi vì nhiều vùng có thể điều kiện sinh hoạt, nhu cầu cuộc sống vẫn chưa thay đổi nhưng theo yêu cầu phát triển trong tương lai chỉ “sau một đêm” xã có thể nâng cấp lên thị trấn, xã có thể lên phường, huyện có thể lên thành phố…

Xét về cơ cấu hành chính thì xã, phường, thị trấn là một cấp tương đương. Nhưng trong thực tiễn và pháp lý thì giữa đô thị và nông thôn ít nhiều có khác nhau. Chẳng hạn, Chủ tịch UBND xã có quyền cho phép công dân xây dựng nhà ở riêng lẻ ở nông thôn trong vùng quy hoạch, Chủ tịch UBND phường không được phép (Nghị định 64/2012/NĐ-CP ngày 4-9-2012 của Chính phủ); xã có kiểm lâm viên địa bàn; phường có lực lượng Công an chính quy. Hơn nữa, xét về mặt cơ cấu xã hội thì nông thôn đơn giản hơn thành thị, điều đó đồng nghĩa ở đô thị mức độ phức tạp hơn nông thôn. Ví dụ, hệ thống và lưu lượng xe tham gia giao thông của xã Bờ Ngoong (huyện Chư Sê), Ia Nhin (huyện Chư Pah), Ia Sao (thị xã Ayun Pa)… khác nhiều với các phường Hoa Lư, Diên Hồng của TP. Pleiku. Ở nông thôn ít tình trạng lấn chiếm lòng lề đường giao thông, ít nhà hàng, khách sạn… Và như vậy, việc đăng ký tạm trú tạm vắng cũng đếm trên đầu ngón tay, trừ một số địa bàn gắn kết với các công trình xây dựng trọng điểm hoặc nơi đó đang là điểm khai thác tài nguyên khoáng sản. “Mật độ giao dịch của công dân tại UBND phường gấp hàng trăm lần tại UBND xã, chưa kể các nhiệm vụ khác liên quan đến an ninh trật tự, giao thông… nhưng định biên giữa phường, xã ngang nhau là bất hợp lý”-Chủ tịch UBND phường Hội Thương (TP. Pleiku) Hoàng Minh Nghĩa cho biết.

Theo KTS. Lê Văn Hà-Giám đốc Công ty cổ phần Kiến trúc và Đầu tư Xây dựng Diệu Hà (TP. Pleiku): “Đô thị hay nông thôn phụ thuộc vào bản chất cuộc sống của cộng đồng dân cư chứ chúng ta không thể hiểu đơn giản là thay đổi tên gọi hành chính mà được”. Thực tế cho thấy, việc thay đổi tên gọi hành chính hiện nay thường do chính quyền đi trước một bước bản chất của cuộc sống. Đôi khi là áp đặt nên chưa hợp lý.

 

Ngã ba vào thị xã Ayun Pa. Ảnh: Lê Văn Nhung
Ngã ba vào thị xã Ayun Pa. Ảnh: Lê Văn Nhung

Bởi vậy, nên cải cách và phân định thẩm quyền quản lý giữa đô thị và nông thôn để trách nhiệm hành chính đi vào cuộc sống thực sự có hiệu lực, hiệu quả thành một nguyên tắc luật lệ, chi phối bằng pháp luật.

Theo số liệu tổng hợp từ Phòng Nội vụ huyện Chư Pah, toàn huyện có 13 xã, 2 thị trấn; trong đó, cán bộ chuyên trách 158 người, công chức 149 người, những người làm việc không chuyên trách 265 người (cán bộ cấp phó ban ngành, đoàn thể…) và cán bộ thôn, làng, tổ dân phố 1.119 người. Về trình độ chuyên môn, công chức chuyên trách cấp xã: đại học có 75 người, cao đẳng 92 người, trung cấp 126 người và chưa qua đào tạo 14 người; đối với cán bộ không chuyên trách cấp xã: đại học có 36 người, cao đẳng 69 người, trung cấp 104 người và chưa qua đào tạo 56 người. Tương tự, toàn huyện Ia Grai có 12 xã và 1 thị trấn với 143 cán bộ chuyên trách, 124 công chức, 217 cán bộ không chuyên trách và 1.500 cán bộ thôn, làng, tổ dân phố.

Qua trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Như Thảo-Chủ tịch UBND huyện Chư Pah thừa nhận, nhiều năm qua huyện đã có nhiều nỗ lực chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức hai cấp, đặc biệt là cán bộ chuyên trách, công chức cấp xã nhưng vẫn chưa đạt. Hiện tại huyện Chư Pah có những xã chưa đạt chuẩn như: Đak Tơ Ve, Chư Đăng Ya, Hà Tây, Ia Phí, Ia Mơ Nông… “Nhiều cán bộ do hạn chế trình độ nên khả năng nghiên cứu văn bản hạn chế, từ đó gặp không ít khó khăn trong việc triển khai công tác tại địa phương. Huyện cũng đã nỗ lực tạo điều kiện cho cán bộ chuyên trách, công chức cấp xã được đi học và đào tạo dưới nhiều hình thức để chuẩn hóa”-ông Thảo chia sẻ.

Hầu hết lãnh đạo các xã, phường mà chúng tôi làm việc đều than thiếu biên chế hoặc không cần thiết tinh giản. Nhưng khi đề cập mật độ và số lượng giao dịch hàng ngày giữa công dân với chính quyền ai cũng thừa nhận UBND phường (hay tạm gọi chính quyền đô thị) vẫn lớn hơn nhiều so với UBND xã. Chủ tịch UBND phường Hoa Lư (TP. Pleiku) Trần Văn Phúc, cho biết: “Đơn vị có 11 cán bộ chuyên trách, 10 công chức và 12 bán chuyên trách. Hàng ngày, UBND phường giải quyết một khối lượng công việc khá nhiều, đặc biệt là bộ phận một cửa nên ít nhiều ảnh hưởng đến công tác chuyên môn khác. Hơn nữa, cán bộ Văn phòng UBND vừa đảm nhận công văn giấy tờ đi-đến vừa phụ trách công tác Văn phòng Đảng ủy là chưa hợp lý. Song, theo quy định hiện hành là đủ số lượng và đủ đáp ứng nhiệm vụ chuyên môn nên không nhất thiết tinh giản biên chế”. Tương tự, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Kong Dơng (huyện Mang Yang) Hoàng Bá Tuấn cũng cho rằng: “Bộ phận một cửa của UBND thị trấn trung bình mỗi ngày giao dịch 300-400 lượt người. Với số lượng này thì không thể tinh giản được và năng lực cán bộ ở đây đáp ứng 86-90% công việc”.

Hơn nữa, một điều ghi nhận chung là cán bộ lãnh đạo UBND cấp xã đều cho rằng hiện nay rất khó thu hút những người làm công tác bán chuyên trách. Nếu không có những người làm công tác bán chuyên trách thì rất khó cho một guồng máy chung của một cấp chính quyền.

Cho nên, đã đến lúc cần một cơ chế chính sách quản lý hành chính hợp lý, có chính sách đãi ngộ hợp lý giữa đô thị và nông thôn. Phải xem xét yếu tố địa lý, trình độ dân trí, điều kiện sống sinh hoạt khu vực để đặt ra thẩm quyền quản lý phù hợp chứ không thể áp dụng chung một kiểu quản lý tương đương.

Lê Văn Nhung

Có thể bạn quan tâm

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội trao quà Tết cho công nhân lao động khó khăn tỉnh Gia Lai

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội trao quà Tết cho công nhân lao động khó khăn tỉnh Gia Lai

(GLO)- Chiều 12-1, tại Hội trường 19-5 huyện Chư Prông (tỉnh Gia Lai), đồng chí Y Thanh Hà Niê Kđăm-Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đã về thăm và trao quà Tết cho 100 công nhân, lao động có hoàn cảnh khó khăn đang làm việc tại 2 huyện Chư Prông, Đức Cơ và Công ty Quang Đức.
Krông Pa tổ chức Xuân đoàn kết-Tết yêu thương

Krông Pa tổ chức Xuân đoàn kết-Tết yêu thương

(GLO)- Sáng 12-1, Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) huyện Krông Pa (tỉnh Gia Lai) tổ chức chương trình “Xuân đoàn kết-Tết yêu thương“ nhằm tạo khí thế vui tươi, đầm ấm nhân dịp Tết Quý Mão 2023 và chia sẻ khó khăn với hội viên phụ nữ nghèo trên địa bàn.
Làm giàu nhờ ý chí và nghị lực

Làm giàu nhờ ý chí và nghị lực

(GLO)- Đó là anh Cao Thanh Bình, dân tộc Chứt, ở làng Mơ Nú (xã Ia Kênh, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai). Từ người làm thuê, 20 năm sau, anh trở nên giàu có. Không chỉ nỗ lực làm giàu cho bản thân, anh còn góp phần lan tỏa hình ảnh sống tích cực, tham gia giải quyết việc làm tại địa phương.
Trao quà Tết của Thường trực Ban Bí thư cho công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn ở Gia Lai

Trao quà Tết của Thường trực Ban Bí thư cho công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn ở Gia Lai

(GLO)- Sáng 10-1, tại Nhà Văn hóa Lao động tỉnh Gia Lai, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh tổ chức Chương trình trao quà Tết Quý Mão 2023 của Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng, Tổng LĐLĐ Việt Nam đến 200 công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh và trao tặng kinh phí hỗ trợ 22 nhà “Mái ấm Công đoàn“ cho đoàn viên khó khăn về nhà ở.
SOS Gia Lai sẵn sàng hỗ trợ người dân

SOS Gia Lai sẵn sàng hỗ trợ người dân

(GLO)- Sau 2 năm hoạt động, Câu lạc bộ (CLB) Hỗ trợ giao thông SOS Gia Lai đã được công nhận là CLB trực thuộc Hội Chữ thập đỏ tỉnh. Đây là sự động viên, khích lệ kịp thời và tiếp thêm nguồn động lực để các thành viên tiếp tục chung tay hỗ trợ cộng đồng.
Phố núi ngày đầu năm

Phố núi ngày đầu năm

(GLO)- Phố núi Pleiku bước vào ngày đầu tiên của năm mới 2023 trong tiết trời trong lành, thoáng đãng. Không khí đông đúc, tất bật của những ngày thường dường như được thay bằng bức tranh yên bình với hình ảnh người người vui xuân và kỳ vọng vào những điều tốt đẹp. Phóng viên Báo Gia Lai điện tử đã ghi lại những khoảnh khắc này trong ngày đầu năm.
Liên đoàn Lao động tỉnh Gia Lai tổng kết, trao giải 2 cuộc thi "Đường về nhà" và tìm hiểu chính sách pháp luật

Liên đoàn Lao động tỉnh Gia Lai tổng kết, trao giải 2 cuộc thi "Đường về nhà" và tìm hiểu chính sách pháp luật

(GLO)- Sáng 28-12, Liên đoàn Lao động tỉnh Gia Lai tổ chức tổng kết và trao giải 2 cuộc thi sáng tác video, clip truyền thông “Đường về nhà“ và cuộc thi viết “Tìm hiểu chính sách pháp luật trong cán bộ, đoàn viên, công nhân viên chức-lao động (CNVC-LĐ) toàn tỉnh“ năm 2022.
Gia Lai tiến hành giám sát việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng-chống dịch Covid-19

Gia Lai tiến hành giám sát việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng-chống dịch Covid-19

(GLO)- Ngày 27-12, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai tiến hành giám sát việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng tại thị xã An Khê. Bà Siu Hương-Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh làm trưởng đoàn giám sát.
Tặng quà cho 100 học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại huyện Đức Cơ

Tặng quà cho 100 học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại huyện Đức Cơ

(GLO)- Chiều 22-12, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Gia Lai phối hợp cùng Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh tổ chức tặng quà cho các em học sinh người dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn tại trường Tiểu học Võ Văn Kiệt (xã Ia Dơk, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai).
Gia Lai quy định về quay vòng vốn hỗ trợ cộng đồng đối với các dự án thuộc chương trình mục tiêu quốc gia

Gia Lai quy định về quay vòng vốn hỗ trợ cộng đồng đối với các dự án thuộc chương trình mục tiêu quốc gia

Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai vừa có Quyết định số 42/2022/QĐ-UBND về cơ chế quay vòng một phần vốn hỗ trợ để luân chuyển trong cộng đồng thực hiện hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng thuộc các Chưong trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh.