Những năm gần đây tình hình tai nạn thương tích (TNTT) đặc biệt là ở trẻ em tại Gia Lai có chiều hướng gia tăng. Theo thống kê của Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh, từ năm 2006 trở lại đây đã có gần 30.000 ca bị TNTT, trong đó có trên 200 ca tử vong; 50% số mắc và tử vong nằm trong lứa tuổi học đường.
Thống kê riêng trong năm 2010, toàn tỉnh đã có trên 7.500 ca TNTT và 47 ca tử vong. Các ca mắc và tử vong tập trung nhiều nhất là do tai nạn giao thông. Tuy vậy, các chương trình hành động phòng-chống TNTT tại cộng đồng vẫn chưa được quan tâm đầu tư. Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh cho biết, hàng năm Trung tâm chỉ có thể thống kê số liệu các vụ TNTT từ địa phương gởi lên và báo cáo lên tỉnh chứ chưa có chương trình hành động cụ thể nào vì không có kinh phí.
 |
| Cần chú ý quan sát khi cho trẻ chơi các trò chơi như chèo thuyền, đạp vịt vì rất dễ xảy ra tai nạn đuối nước. Ảnh: N.N |
Từ thực tế trên, tình hình TNTT tại tỉnh trong 5 năm qua ngày càng gia tăng và diễn biến phức tạp. Số người mắc và chết năm sau cao hơn năm trước. Năm 2010, số ca mắc cao hơn 2.000 ca và số tử vong cao hơn 25 ca so với năm 2009. Vấn đề TNTT tại Gia Lai chủ yếu tập trung nhiều vào nhóm trẻ trong lứa tuổi học đường. Với những trẻ em nghèo, trẻ em có hoàn cảnh gia đình khó khăn, nguy cơ bị TNTT còn lớn hơn vì các em thiếu sự quan tâm chăm sóc từ gia đình và thiếu những sân chơi an toàn, lành mạnh. TNTT thường gặp nhất là đuối nước, bỏng, tai nạn giao thông, ngã, ngộ độc…
| Mỗi năm trên thế giới có khoảng 83.000 trẻ em tử vong do tai nạn thương tích, khoảng gần 2.000 trẻ tử vong mỗi ngày. Tại Việt Nam, chỉ riêng trong năm 2009 có khoảng 75.000 trường hợp trẻ bị TNTT. |
Bên cạnh đó, sự kết hợp lỏng lẻo giữa gia đình-nhà trường- xã hội trong việc quản lý con em. Ngoài ra, do công tác tuyên truyền về phòng-chống TNTT trong cộng đồng chưa được triển khai thường xuyên nên chưa đủ mạnh để có thể chuyển đổi hành vi ứng xử trong cộng đồng, nhất là gia đình và trường học trong việc phòng-chống TNTT trẻ em.
TNTT ở trẻ sẽ gây ra những hệ lụy lâu dài. Nặng thì tử vong còn nhẹ thì cũng bị những di chứng, ảnh hưởng đến tầm vóc và sự phát triển của trẻ nhất là những tai nạn do té ngã, tai nạn giao thông, bỏng... để lại những di chứng hết sức nặng nề. Đến bây giờ chị N.T.T.T. (phường Hội Thương-TP. Pleiku) vẫn chưa quên cú sốc năm ngoái khi đứa con gái 3 tuổi của chị bị nguyên một ấm nước sôi đổ lên người. Chị cho biết: Lúc đó tôi rất lúng túng, thấy cháu khóc tôi càng quýnh lên. May có chị hàng xóm là y tá sơ cứu và đưa đi bệnh viện kịp thời. Đã một năm qua nhưng cháu vẫn chưa bình phục hẳn và một bên tay bị teo cơ.
Nhiều trường hợp bị TNTT nhưng không được sơ cấp cứu kịp thời đã gây nên những hậu quả nghiêm trọng thậm chí tử vong. Bà A Thị Hải Vân- Phó Trưởng khoa Vệ sinh (Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh) cho biết: Chính vì vậy để phòng-chống TNTT đối với trẻ, các bậc cha mẹ cần chấp hành đúng Luật Giao thông-Đường bộ để làm gương cho trẻ.
Để tránh tai nạn bỏng thì phụ huynh cần nắm vững những phương pháp phòng-chống cho gia đình và trẻ, không để trẻ tiếp xúc với những vật gây cháy như diêm, bật lửa, không để đồ vật nóng trong tầm tay của trẻ. Đồ ăn, thức uống khi đun nấu xong phải cất cẩn thận, ngoài tầm với của trẻ… Đối với những tai nạn khác như điện giật, ngộ độc… các bậc cha mẹ cần tự trang bị cách sơ cấp cứu cơ bản để có thể ứng phó với những tình huống bất trắc có thể xảy ra. Đối với những gia đình gần vùng sông nước thì có thể dạy cho trẻ tập bơi để có thể tự vệ khi cần thiết. Bên cạnh đó các bậc phụ huynh cần hết sức quan tâm, nhắc nhở các em tham gia sinh hoạt, giải trí lành mạnh, an toàn.
Làm thế nào để giảm thiểu và hạn chế TNTT trong cộng đồng đang là bài toán khó hiện nay nhưng không phải là không có cách tháo gỡ nếu có sự quan tâm đầu tư từ các cấp ngành, địa phương. Ngoài sự quan tâm của gia đình, nhà trường và cộng đồng thì việc phòng-chống TNTT cần được tỉnh quan tâm đầu tư và cấp kinh phí hàng năm. Cần thành lập Ban chỉ đạo, xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, đẩy mạnh tuyên truyền… Có như vậy công tác phòng-chống TNTT mới khả thi và hiệu quả.
Như Nguyện
