Phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý giữa Trung ương và địa phương

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Chiều 12/2, tiếp tục Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày trước Quốc hội Tờ trình về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi).

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc xây dựng Luật này nhằm sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các quy định về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Chính phủ; nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các thành viên Chính phủ, tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính nhà nước hiệu lực, hiệu quả. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, thúc đẩy Chính phủ kiến tạo phát triển, đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Dự thảo Luật gồm 5 chương, 32 điều (so với Luật hiện hành giảm 2 chương, giảm 18 điều), bảo đảm tính kế thừa và khái quát cao theo yêu cầu đổi mới xây dựng pháp luật của Tổng Bí thư và Quốc hội, bảo đảm ổn định và tuổi thọ lâu dài trong hệ thống pháp luật.

Theo đó, dự thảo Luật thiết kế nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ thực hiện theo quy định của Hiến pháp; đồng thời, làm rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ theo hướng: Trình Quốc hội quyết định các nội dung cơ bản, quan trọng; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định các nội dung thuộc thẩm quyền; trình Chủ tịch nước quyết định đặc xá theo quy định của pháp luật; thực hiện các nhiệm vụ theo thẩm quyền của Chính phủ.

“Việc xác định nguyên tắc phân định thẩm quyền giữa Chính phủ với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao gắn với hoàn thiện các nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ với vai trò là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất sẽ bảo đảm nâng cao hiệu quả mối quan hệ giữa cơ quan thực hiện quyền hành pháp với cơ quan thực hiện quyền lập pháp và cơ quan thực hiện quyền tư pháp”, Bộ trưởng Nội vụ nói.

Điểm mới trong quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ (Điều 10 dự thảo Luật) đó là Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về các ngành, lĩnh vực. Chính phủ phân công phạm vi quản lý nhà nước cho các bộ, cơ quan ngang bộ; phân cấp thẩm quyền cho Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ theo phạm vi quản lý, bảo đảm phân định rõ trách nhiệm của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ với tư cách thành viên Chính phủ và người đứng đầu bộ, cơ quan ngang bộ.

Chính phủ quyết định các chính sách phát triển ngành, vùng, địa phương, trừ những chính sách thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội và chính quyền địa phương, bảo đảm phù hợp với chủ trương của Đảng, chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng thời kỳ và các mục tiêu, chỉ tiêu, chính sách, nhiệm vụ cơ bản phát triển kinh tế - xã hội đã được Quốc hội thông qua.

Đối với những vấn đề đã phân quyền cho chính quyền địa phương, thì chính quyền địa phương chủ động quyết định, tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện nhiệm vụ được phân quyền.

Liên quan đến hoàn thiện các nội dung mang tính nguyên tắc về phân quyền, phân cấp, ủy quyền giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ với chính quyền địa phương (Điều 7, Điều 8, Điều 9 dự thảo Luật), Bộ trưởng Nội vụ cho hay, về phân quyền, dự thảo Luật đã xác định nguyên tắc phân quyền; trách nhiệm của cơ quan nhà nước ở Trung ương và chính quyền địa phương trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền.

Về phân cấp, thực hiện theo nguyên tắc cơ quan, tổ chức, đơn vị, người được phân cấp chịu trách nhiệm hoàn toàn về kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp. Dự thảo Luật đã làm rõ về chủ thể phân cấp; nguyên tắc phân cấp; thẩm quyền và trách nhiệm của các chủ thể khi thực hiện phân cấp.

Đồng thời, dự thảo Luật làm rõ chủ thể, cách thức, nội dung, phạm vi, thời hạn ủy quyền và các điều kiện mang tính nguyên tắc trong việc thực hiện ủy quyền.

Đây là điểm mới nổi bật, mang tính nguyên tắc căn bản, cốt lõi để các Luật khác trong hệ thống pháp luật, làm căn cứ quy định về phân cấp và lần đầu tiên được quy định tại Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ và chính quyền địa phương.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN

Thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban này tán thành với việc bổ sung quy định tại các Điều 7, 8 và 9 về phân quyền, phân cấp, ủy quyền nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng về thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý giữa Trung ương và địa phương. Bên cạnh đó, những nội dung về phân quyền, phân cấp, ủy quyền được thể hiện ở dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, cần tiếp tục rà soát để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất.

Cụ thể, về chủ thể nhận phân cấp, khoản 1 Điều 8 của dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) xác định các chủ thể nhận phân cấp ở địa phương bao gồm: HĐND, UBND, Chủ tịch UBND; trong khi đó, khoản 5 Điều 14 của dự thảo Luật Tổ chức Chính quyền địa phương (sửa đổi) quy định: “UBND cấp tỉnh được đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ phân cấp cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở địa phương thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn phù hợp với khả năng và điều kiện thực tiễn của địa phương”, có thể dẫn đến mở rộng phạm vi các chủ thể ở địa phương nhận phân cấp từ trung ương. Đồng thời, Điều 50 của Luật Thủ đô quy định trách nhiệm của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ trong việc xem xét, quyết định việc phân cấp, ủy quyền cho UBND thành phố, cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND thành phố.

Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) quy định một số nội dung về phân cấp, ủy quyền khác với dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi). Do đó, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát để quy định thống nhất chủ thể nhận phân cấp ở địa phương và các nguyên tắc chung về phân cấp, ủy quyền, bảo đảm thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý giữa trung ương và địa phương. Các vấn đề cụ thể thuộc phạm vi điều chỉnh của luật khác hoặc những vấn đề cần phải linh hoạt để phù hợp với thực tiễn thì không nên quy định cứng trong 2 luật này mà để pháp luật chuyên ngành và các văn bản dưới luật điều chỉnh.

Theo Chu Thanh Vân (TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Kiểm tra “3 tiếng nổ”: Dấu mốc trưởng thành của chiến sĩ mới

Kiểm tra “3 tiếng nổ”: Dấu mốc trưởng thành của chiến sĩ mới

(GLO)- Với chiến sĩ mới, thời điểm hoàn thành bài kiểm tra “3 tiếng nổ” là hồi hộp nhất, phản ánh kết quả huấn luyện trong 3 tháng đầu quân ngũ. Đây cũng là dấu mốc thể hiện sự trưởng thành của các chiến sĩ. Và sau lễ tuyên thệ chiến sĩ mới, họ sẽ được trang bị vũ khí để sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc.

Tổng Bí thư: Khẩn trương chuẩn bị đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng

Tổng Bí thư: Khẩn trương chuẩn bị đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng

Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu Ban Tổ chức Trung ương phải tập trung cao độ vai trò tham mưu, triển khai thực hiện hiệu quả tổ chức bộ máy mới của hệ thống chính trị; và tham mưu chuẩn bị, tổ chức thật tốt đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

Kết luận của Bộ Chính trị về sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính

Kết luận của Bộ Chính trị về sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính

Ngày 25/5/2025, đồng chí Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Kết luận số 157-KL/TW của Bộ Chính trị về triển khai thực hiện các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính.

Cấp xã hoạt động từ ngày 1-7, sáp nhập tỉnh trước 15-8

Cấp xã hoạt động từ ngày 1-7, sáp nhập tỉnh trước 15-8

(GLO)- Theo Kết luận số 157-KL/TW, Bộ Chính trị yêu cầu đưa vào hoạt động cấp xã mới từ ngày 1-7, phấn đấu hoàn thành trước ngày 15-7. Riêng sáp nhập cấp tỉnh, phấn đấu hoàn thành trước ngày 15-8; đồng thời, nghiêm cấm việc tác động, can thiệp trong quá trình sắp xếp nhân sự.

Quân đội Đức tăng cường bảo vệ sườn phía đông NATO

Quân đội Đức tăng cường bảo vệ sườn phía đông NATO

(GLO)- Hôm 24/5, CNN đưa tin Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã triển khai một lữ đoàn thường trú tại Litva, có nhiệm vụ giúp bảo vệ sườn phía đông của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và tuyên bố rằng "an ninh của các đồng minh Baltic cũng là an ninh của chúng tôi”.

Đồng chí Hồ Văn Niên-Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh tặng quà lưu niệm cho Ngài Sor Soputra-Tỉnh trưởng tỉnh Stung Treng (Vương quốc Campuchia). Ảnh Hà Duy

Lãnh đạo tỉnh Gia Lai tiếp xã giao đoàn đại biểu cấp cao tỉnh Stung Treng

(GLO)- Chiều 23-5, tại Trụ sở Tỉnh ủy, đồng chí Hồ Văn Niên-Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đã tiếp Ngài Sor Soputra-Tỉnh trưởng tỉnh Stung Treng (Vương quốc Campuchia) cùng đoàn đại biểu cấp cao tỉnh Stung Treng đến thăm, chào xã giao lãnh đạo tỉnh.