Ngày của người tự kỷ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

“Ở đây có một thằng thần kinh”, người đàn bà to béo đấm cửa nhà tôi bùm bụp, “ở đây có một thằng thần kinh”.

Đó là năm con tôi 5 tuổi, chúng tôi sống tại khu đô thị Văn Quán, Hà Nội. Bà hàng xóm lao vào nhà để tìm "thằng thần kinh" vì "nó cướp đồ chơi của cháu tôi, nó còn mở tủ lạnh bốc bánh gấu ăn".

Hôm đó, con trai tôi mất một mẩu thịt ở ngón chân giữa vì cánh cửa sắt, khi bà hàng xóm xô nó ra còn thằng nhỏ thì cố xông vào. Bà về, tôi lần theo mấy giọt máu để tìm ra con mình trốn trong góc buồng ngủ. Thằng bé không khóc, mở to mắt như chưa từng bị đuổi đánh hàng chục lần. Rồi nó lại nằm im, xoay mãi cái bánh xe ôtô màu xanh để mẹ băng vết thương.

Lần gần đây nhất bạn có một ngày an ngơi là khi nào? Với tôi, đó là một ngày hè bức bối của Hà Nội hơn 13 năm trước. Cuộc đời tôi vẫn đang cảm thấy yên ổn cho tới khi vị bác sỹ đeo đầy vàng hỏi: "Anh chị làm nghề gì?" - "Tôi, thực ra là làm phóng viên ạ", tôi luống cuống.

Bà ngắt lời: "Tự kỷ nặng. Những đứa này lớn lên toàn làm tội phạm; hoặc đem vào can thiệp theo giờ tại viện Nhi, hoặc đến trung tâm này, địa chỉ đây". Đó là trung tâm của bà ta.

Tôi không thể ngẩng mặt lên, nhìn chằm chằm vào sàn nhà, nhớ ra rằng mình đã đọc đến hai lần cuốn sách "Em phải đến Harvard học kinh tế" hồi có bầu, tự hỏi mình đã làm gì sai. Trong một tuần gần như không ăn uống sau đó, tôi thấy cuộc đời hoàn toàn đen tối. Mọi an ủi chỉ khơi thêm sự trống rỗng mênh mông. Tiếp sau khoảng thời gian gục ngã và oán trách bản thân, lại là sự lạc quan phi thực tế gồng lên để tạo ra. Tôi hăm hở thuê hai giáo viên, mỗi người dạy con tiếng rưỡi mỗi ngày, đưa con đến hết trung tâm này đến trung tâm khác, đi khám các loại bác sỹ, từ châm cứu, massage, đi cầu khẩn các thầy bói và mất cả chục triệu cho lễ giải hạn với những người sau đó tôi không thể nhớ tên và địa chỉ.

Rồi tôi mau chóng nhận ra, buổi chiều viện Nhi ấy chỉ là một cuộc khủng hoảng nhỏ trong đời.

Năm 3 tuổi, con tôi tè vào bát canh trong mâm cơm cả nhà đang ăn, bóp hết số trứng trong tủ lạnh, không ngủ trên giường, chúng tôi cứ bước vào rồi lại bước ra qua hàng chục cổng trường mẫu giáo.

Năm tuổi, cậu nhổ nước bọt vào cốc café người ta đang uống bên lề đường. Tôi không nhớ bao nhiêu lần mua đền cho họ, hay xin lỗi vì "con em nó dại", hay bị mắng "trông thế kia mà không biết dạy con"; hoặc bạn bè, người quen nhìn tôi bằng ánh mắt sửng sốt khi tôi ngăn họ đưa cho cháu một thanh kẹo ngọt, một cây kem, thậm chí tiền với lý lẽ "mấy khi, trẻ con mà", rồi họ cũng thưa đến nhà tôi hơn.

Sáu tuổi, con tôi trộn 2kg xà phòng bột vào thùng gạo. Bảy tuổi, trường tiểu học thứ nhất chỉ nhận con tôi làm học viên dự thính. Trường thứ hai, ở Nam Trung Yên, cô hiệu trưởng gọi tôi lên phòng: "Mỗi tháng gia đình phải đưa cho cô chủ nhiệm thêm 500 nghìn bồi dưỡng vì cháu hay vặn vẹo trong lớp". Tôi cũng quen với việc nghe một bà mẹ khác gay gắt trong cuộc họp phụ huynh yêu cầu đuổi học bạn N, hay cấm N ngồi cạnh con họ.

Mười tuổi, nửa con gà làm sẵn trong ngăn đá tủ lạnh của nhà ông bà bị giấu vào bồn cầu. 13 tuổi, con lấy 4 triệu đồng trong túi của dì treo trên mắc áo, rồi mang về một gói bim bim ăn dở.

15 tuổi, nó vứt cái váy mẹ mới mua vào họng rác của chung cư chỉ vì không thích mẹ mặc; hay đổ cả nồi cá vừa kho đi chỉ vì không thích món ăn.

Mồng Một tết năm ngoái, khi mọi người say sưa với lời chúc may mắn, con tôi nhìn thẳng vào mắt mẹ một cách mãnh liệt: "Mẹ ơi mẹ đừng chết nhé. Mẹ có hiểu tiếng người không?".

Hãy tin rằng đó là một hành động yêu thương. Hay giống như nhiều người vẫn hỏi tôi: "Tự kỷ là thế nào, nó có đi học không?"

Tôi đã trả lời câu hỏi này hàng ngàn lần: "Dạ, cháu có vấn đề về hành vi, tư duy cháu khá đặc biệt, cháu đang đi học".

Một vài người nhoài lên phía trước, mắt mở to: "Thế nó có khả năng đặc biệt đấy nhở, nó giỏi nhạc không, tự kỷ thường là thiên tài mà".

Tôi thầm trách các đồng nghiệp trong làng báo đã tuyên truyền thế nào mà 1% người tự kỷ thiên tài giờ đây được hiểu là số đông. Thật khó để giải thích tiếp rằng, tự kỷ tuy khó khăn nhưng không đồng nghĩa với bất hạnh. 16 năm sống cùng một đứa trẻ đặc biệt, tôi thầm cảm ơn những nhọc nhằn khiến tôi nhận ra vẻ đẹp trong trái tim màu xanh mãi thơ ngây của con mình, cũng như dễ dàng gần gũi những ai có vẻ khác thường. Rằng có những điều sẽ chẳng bao giờ trở lại như lúc ban đầu, nhưng nếu không còn vấn đề phải đối mặt, ta sẽ lạc lối trong cuộc đời này; hay đã quen với việc kêu gọi mọi người hãy ngừng viết những status như "tự kỷ với mùa mưa, có ai café với tôi không?"

Chứng tự kỷ là một khiếm khuyết vô hình. Người tự kỷ khó có thể đi học, tự lập, không biết giao tiếp như người thường, kém tập trung, hành vi lập dị, dễ bùng nổ, chỉ thích ăn một số món, luôn để đồ vật một chỗ và sinh hoạt theo công thức của họ. Số lượng người tự kỷ trong 10 năm qua đã tăng hơn gấp đôi trên toàn cầu. Tại Mỹ, hiện 1/68 đứa trẻ sinh ra mắc chứng này.

Việt Nam được ước đoán có khoảng 500.000 người tự kỷ và hàng triệu người thân của họ đang chật vật đối mặt với hội chứng, song "tự kỷ" không được định nghĩa và không có trong Luật Người khuyết tật, chưa có thống kê nào của bộ Y tế về số người tự kỷ và thực trạng. Đó là lý do rất nhiều trường học từ chối, không có bất cứ hỗ trợ nào về chính sách, bảo hiểm y tế, trợ cấp, đào tạo nghề cho cộng đồng này.

Ngày hôm nay, 2/4, là ngày Liên hiệp quốc thông qua "Nghị quyết Ngày nhận thức về tự kỷ thế giới", trở thành ngày thắp đèn xanh trên toàn cầu vì người tự kỷ.

Hôm nay, nếu bạn thấy ánh đèn xanh lơ trên các tòa nhà, xin đừng quên, hàng triệu người tại Việt Nam đang cần chúng ta thấu hiểu và tôn trọng. Biết đâu nhờ sự cảm thông của bạn, một người giỏi nghệ thuật và nhạy cảm với màu xanh sẽ có cơ hội trưởng thành.

Hồng Phúc (VNE)

Có thể bạn quan tâm

Sự nhất quán của chính sách

Sự nhất quán của chính sách

Trong bức tranh phục hồi kinh tế hiện nay, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp không chỉ là một chính sách hỗ trợ đơn lẻ, mà là nhiệm vụ mang tính sống còn để khơi thông nguồn lực xã hội, kích hoạt tăng trưởng và củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

Ngẫm chuyện ngập

Ngẫm chuyện ngập

Người Thủ đô không chỉ yêu giai điệu và ca từ của ca khúc “Hà Nội mùa vắng những cơn mưa”, mà hiện tại, có lẽ họ đều mong đến thời điểm tên bài hát thành hiện thực.

Xác lập vị thế mới

Xác lập vị thế mới

Hội nghị Bộ trưởng thể thao Đông Nam Á lần thứ 8 (gọi tắt là AMMS-8) và Hội nghị quan chức cấp cao về thể thao Đông Nam Á lần thứ 16 (SOMS-16) sẽ diễn ra tại Việt Nam từ ngày 13 đến 17-10 với sự tham gia của hơn 200 đại biểu cùng hàng chục phiên thảo luận.

Lễ khánh thành 10.000 căn hộ được xây mới của giai đoạn 3 trong kế hoạch xây 50.000 căn nhà ở Bình Nhưỡng, CHDCND Triều Tiên, ngày 16/4/2025. (Ảnh: Yonhap/TTXVN)

Dấu mốc lịch sử mới trong quan hệ Việt Nam-Triều Tiên

Nhận lời mời của Tổng Bí thư Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Quốc vụ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong Un, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm thăm cấp Nhà nước tới Triều Tiên dự Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng Lao động Triều Tiên từ ngày 9-11/10

Không chấp nhận cán bộ thiếu trách nhiệm, xa dân

Không chấp nhận cán bộ thiếu trách nhiệm, xa dân

(GLO)- Không để tình trạng cán bộ thiếu trách nhiệm, thiếu nhiệt tình, không chịu làm việc, không thể hiện tinh thần phục vụ người dân trong bộ máy. Thay vào đó, phải sắp xếp, bố trí hợp lý để cán bộ phát huy năng lực chuyên môn, đáp ứng yêu cầu của chính quyền cấp xã.

Tinh thần xung kích biến thành hành động

Tinh thần xung kích biến thành hành động

Những ngày này, khi nhiều vùng đất còn ngổn ngang, khi cây gãy, nhà tốc mái, nước ngập, đời sống người dân bị xáo trộn, hình ảnh thanh niên tình nguyện giúp dân khắc phục hậu quả bão lũ đã minh chứng cho tinh thần xung kích, lòng nhân ái, sẻ chia với cộng đồng giữa muôn vàn khó khăn.

Giới hạn nào cho KOL?

Giới hạn nào cho KOL?

(GLO)- Với sức lan tỏa mạnh mẽ, các KOL nói riêng, người nổi tiếng nói chung cần nâng cao nhận thức pháp lý, tuân thủ quy định, đồng thời xây dựng đạo đức nghề nghiệp vững vàng, đặt lợi ích người tiêu dùng lên trên lợi nhuận cá nhân nhằm tạo ra các giá trị tốt đẹp được xây dựng từ niềm tin.

Vì sao lạm thu vẫn dai dẳng?

Vì sao lạm thu vẫn dai dẳng?

Năm học 2025 - 2026 bắt đầu trong niềm vui của học sinh và phụ huynh khi chính sách miễn học phí từ mầm non đến hết THPT lần đầu được thực hiện trên cả nước; lương giáo viên sẽ được điều chỉnh tăng theo luật Nhà giáo; một số địa phương như Hà Nội hỗ trợ thêm tiền ăn trưa cho học sinh tiểu học.

Cam kết trước nhân dân

Cam kết trước nhân dân

Đất nước đang bước vào giai phát triển mới, đòi hỏi quyết tâm mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị trong thực hiện các khâu đột phá trên mọi lĩnh vực, đặc biệt là “lời cam kết mạnh mẽ” của Đảng trước nhân dân để đạt được những mục tiêu đề ra.

Xin đừng thờ ơ!

Xin đừng thờ ơ!

Clip “tổng tài” giơ tay như ra hiệu người của mình hành hung nhân viên quán cà phê tại Hà Nội chưa “nguội”, thì clip nam thanh niên bạo lực một phụ nữ mang thai ở Đắk Lắk, tiếp tục làm nóng mạng xã hội (MXH)...

null