Những người dân kinh tế mới cần cù, chịu khó của vùng chiêm trũng Hà Nam đã cùng với người Bahnar, Jrai địa phương làm nên “Câu lạc bộ 100 triệu” ở vùng căn cứ địa cách mạng xưa kia mang tiếng heo hút, cách trở- xã Pờ Tó anh hùng (huyện Ia Pa, Gia Lai).
Đã có thời người ta dùng cụm từ “hốc Pờ Tó” như một ác khẩu về sự xa cách, cơ cực của vùng đất này. Còn bây giờ, cùng với sự trải dài của mặt nhựa đường Trường Sơn Đông thi công trên nền tỉnh lộ 662 và con đường liên huyện mới mở kéo gần xã Pờ Tó (huyện Ia Pa) với thị xã Ayun Pa, An Khê và huyện Mang Yang, cuộc sống người dân nơi đây đã thực sự no ấm.
 |
| Cánh đồng mía Chư Gu, xã Pờ Tó rộng 500 ha cho năng suất 100-120 tấn/ha. Ảnh: Đức Phương |
Về xã Pờ Tó dịp áp Tết, nghe kể chuyện “Nữ vương mía” Nguyễn Thị Nhiễu ở thôn 3 mới thấm thía hết sự đổi đời của người dân nhờ trồng mía. Nhớ lại năm 1982, khi bà Nhiễu theo chân 1.000 người dân tỉnh Hà Nam đi kinh tế mới vào xã Pờ Tó tạo lập cuộc sống, hành trang mang theo chỉ có vài trăm ngàn đồng, không đủ chi tiêu cho cả gia đình mấy miệng ăn. Vậy mà giờ đây làm chủ trang trại mía 60 ha, lớn nhất tỉnh Gia Lai, mỗi năm thu nhập 4-5 tỷ đồng, bà cứ như vừa bước qua một giấc mơ.
Bà Nhiễu kể: Lúc mới vào, vùng đất “hốc Pờ Tó” còn hoang vu, cằn cỗi. Gia đình bà bắt tay vào khai hoang ruộng rẫy, tận dụng nước trời để sản xuất. Năng suất thấp, cuộc sống vùng đất mới khó khăn, khí hậu khắc nghiệt, dịch bệnh rình rập, lắm lúc bà đã định dẫn con trở về quê cũ. Rồi năm 1995, khi Nhà máy đường Ayun Pa đi vào sản xuất, gia đình bà cùng với người dân địa phương bắt tay vào học trồng mía. Khi được mùa, bà Nhiễu lại tích lũy mua thêm đất đai, máy cơ giới mở rộng sản xuất, cuộc sống dần khấm khá.
Riêng vụ mía năm nay, nhà bà Nhiễu đón Tết với số tiền bán mía cao kỷ lục: “Hơn 4 tỷ đồng tiền lãi từ trồng mía”-bà Nhiễu cười sảng khoái. Bà Nhiễu còn được bà con gọi cái tên thân mật: “Nữ vương Mía”.
Năm 1995, khi Công ty Mía đường Gia Lai (đơn vị tiền thân của Công ty cổ phần Mía đường- Nhiệt điện Gia Lai ngày nay-P.V) đi vào hoạt động, những rẫy lúa địa phương năng suất thấp xấp xỉ 1 tấn/ha, khắp vùng thung lũng Ayun Pa đã lùi vào dĩ vãng để nhường chỗ cho những cánh đồng, rẫy mía xanh tốt. Cánh đồng mía thôn Chư Gu xã Pờ Tó rộng gần 500 ha trở thành ruộng mía nổi tiếng Tây Nguyên. Năng suất mía đạt bình quân 100 tấn/ha; nhiều hộ trồng đạt 120 tấn/ha, cao nhất nước. Niềm vui của những người dân kinh tế mới và đồng bào Jrai, Bahnar nơi đây như vỡ òa cùng những vụ mùa bội thu.
 |
| Mẹ con bà Kpă H’Chơn ở thôn Kxom, xã Pờ Tó trước căn nhà sàn bằng gỗ cao ba tầng đang xây dựng, to đẹp nhất huyện. Ảnh: Đức Phương |
“Cứ dắt nhóm thợ chặt mía lên ruộng khoán cho họ đám mía là xong, xe chở mía đã có nhà máy lo rồi, mình chỉ việc cầm phiếu chặt mía về nhà máy chờ cân mía thu tiền bỏ túi”- nông dân Kpă H’Chơn ở thôn Kxom vừa bán ruộng mía gần 10 ha được trên 700 triệu đồng để dựng căn nhà sàn bằng gỗ cao ba tầng, to đẹp nhất huyện, cười sảng khoái.
Câu lạc bộ 100 triệu đồng
Năm 2010 này, toàn Pờ Tó trồng được 1.227 ha mía. Mặc dù bị ảnh hưởng của đợt nắng hạn kéo dài từ giữa năm rồi làm gần 200 ha mía giảm năng suất, nhưng tính ra chỉ riêng trồng mía năm nay toàn xã cho thu nhập hơn 61 tỉ đồng, một con số đáng nể đối với nhiều xã miền xuôi.
Gia đình anh Đinh Plei ở làng Kliếk A là một hộ nông dân Bahnar sản xuất giỏi điển hình của xã. Anh trồng 4 ha mía và trồng thêm lúa, nuôi bò cho thu nhập 100 triệu đồng/năm. 3 năm trở lại đây, cây mía được giá nên gia đình anh Plei đã thành triệu phú, xây được nhà to, mua sắm máy móc phục vụ sản xuất và nhiều tiện nghi đắt tiền phục vụ cuộc sống.
 |
| Trẻ em xã Pờ Tó. Ảnh: Đức Phương |
Bí thư Đảng ủy xã Pờ Tó, ông Đinh Biên, phấn khởi: “Bây giờ không thể nói “xa như hốc Pờ Tó” nữa, vì từ TP. Pleiku đi xe đò chỉ 2 tiếng đồng hồ là đến trung tâm xã. Toàn xã có 2 chuyến xe khách chạy tuyến Bắc-Nam và 10 xe chạy liên tỉnh và huyện. Dân Pờ Tó bây giờ giàu lắm, hôm trước thành lập khu chợ ở trung tâm xã, tiến hành đấu giá 15 gian hàng, mức giá khởi điểm bình quân là 3,5 triệu đồng/gian; thật bất ngờ, khi người dân tham gia đấu nâng giá nhiều gian hàng lên đến 45 triệu đồng. Mọi người đang tính chuyện thành lập “Câu lạc bộ 100 triệu đồng”, nhẩm tính sơ bộ cả người Kinh, Bahnar, Jrai toàn xã có không dưới 200 hộ đủ điều kiện tham gia đấy!”.
Xuân này, ở xã Pờ Pó lại mọc lên nhiều nhà sàn, nhà xây đẹp, trang điểm thêm cho xóm làng dáng dấp của một thị tứ sầm uất. Trên con đường Trường Sơn Đông đang được rải thảm nhựa băng qua xã, từng đoàn xe tải lớn chở đầy ắp mía nối đuôi nhau rời khỏi buôn làng mang theo niềm vui của người dân về một cuộc sống ấm no, đủ đầy.
Đức Phương
