Sau 15 năm xây dựng, Khu tái định cư thủy điện Đắk R’tíh, ở xã Đắk R’moan, thành phố Gia Nghĩa, Đắk Nông chỉ có 1 người đến ở. Ngoài việc hạ tầng xuống cấp, thiếu đồng bộ thì khu tái định cư này còn thất bại ngay từ khi chọn vị trí xây dựng.
 |
| Khu tái định cư thủy điện Đắk R'tíh sau 15 năm xây dựng chỉ có 1 hộ dân đến ở. Ảnh: Bảo Lâm |
Người dân thất vọng
Ông Nguyễn Văn Hòa, Tổ trưởng tổ dân phố 7, phường Nghĩa Phú cho biết, năm 2003, Dự án thủy điện Đắk R’tíh bắt đầu kiểm kê tài sản. Đến năm 2007 thì ra quyết định thu hồi đất và nhà ở nhưng nhiều nội dung đền bù của người dân chưa được đáp ứng thỏa đáng.
Gia đình ông cùng nhiều hộ dân khác thuộc hai phường Nghĩa Tân, Nghĩa Phú bị thu hồi đất để làm thủy điện nhưng sau đó lại được bố trí tái định cư về xã Đắk R’moan. Chỉ việc này thôi đã thấy bất cập nên nhiều người không đồng ý.
Ông Hòa cho biết: “Nếu thu hồi đất ở đô thị thì phải bố trí tái định cư cho người dân ở đô thị. Trong khi khu đó, đã bố trí tái định cư ở xã Đắk R’moan nhưng khu vực này còn hẻo lánh, hoang vu, hạ tầng kém. Tháng 10.2020 vừa qua, UBND thành phố Gia Nghĩa đã có văn bản đề nghị tạm dừng việc phân lô cho người dân thuộc hai phường Nghĩa Phú, Nghĩa Tân về khu tái định cư xã Đắk R’moan. Thế nhưng, đến bây giờ vẫn chưa có thông tin gì mới”.
Tương tự, ông Mã Văn Tại, Trưởng thôn Tân Hòa, xã Đắk R’moan thông tin thêm, khoảng 50 hộ dân của thôn đang mong mỏi có đất tái định cư. Tuy nhiên, việc phân lô bất hợp lý, người dân lại phải đóng thêm tiền thuế nên nhiều người vẫn chưa đồng ý.
“Mỗi lô chỉ có diện tích dưới 200 m2, so với diện tích đất bị thu hồi chỉ bằng một phần nhỏ và không phù hợp với đất ở nông thôn. Hơn nữa, nhiều gia đình đã bị thu hồi đất sản xuất, nhưng muốn về khu tái định cư này phải đóng tiền thuế đất 480.000 đồng/m2. Chúng tôi không còn nguồn thu thì lấy đâu ra tiền để đóng tiền thuế đất”, ông Tại cho hay.
Nhiều người dân bị thu hồi đất cho rằng, trước đây họ ở trong rẫy, vườn mọi thứ đang ổn định. Nay bàn giao đất cho doanh nghiệp triển khai dự án thì mất đất, mất nhà. Người dân đáng lẽ ra phải được bố trí tái định cư chứ không phải đóng thêm tiền thuế đất.
Như vậy chẳng khác gì người dân đi mua tái định cư. Điều đáng nói, vị trí bố trí tái định cư cũng heo hút, hạ tầng thì chưa đảm bảo... thua chỗ ở cũ. Ngoài ra, cũng do vị trí bố trí tái định cư không thuận lợi nên vài năm về trước rất nhiều người dân đã bán quyết định trước khi bốc thăm cho các nhà đầu tư.
Vẫn đang nợ 154 suất tái định cư
Theo Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất thành phố Gia Nghĩa, hiện nay, quỹ đất do Công ty Cổ phần Thủy điện Đăk R’tíh bàn giao cho đơn vị là 260 lô. Thế nhưng số hộ dân đủ điều kiện bố trí tái định cư là 413 lô. Hiện nay, phương án bố trí tái định cư đã được UBND thành phố phê duyệt với tổng 259 lô và chuẩn bị tổ chức thực hiện bốc thăm tái định cư cho người dân.
Như vậy, sau khi giải quyết 259 suất tái định cư thì quỹ đất vẫn còn thiếu 154 lô cho các hộ dân khác. Trong đó, 46 lô di chuyển chỗ ở tại phường và 108 lô tại xã. Văn Phòng UBND tỉnh Đắk Nông cũng đã có văn bản số 172/TB-VPUBND thông báo kết luận của ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông.
Theo đó, đối với việc bố trí đất tái định cư về đất ở tại phường cho các hộ dân có đất bị thu hồi tại các phường Nghĩa Tân, Nghĩa Phú phải bảo đảm theo nguyên tắc đúng đối tượng, đúng yêu cầu cấp bách của người dân có đất thu hồi. Người dân phải có nguyện vọng bố trí đất ở tại phường nhằm tránh trường hợp trục lợi chính sách, giảm áp lực bố trí quỹ đất và phù họp với nhu cầu của người dân.
Ngoài ra, Công ty cổ phần Thủy điện Đắk R’tíh phải tiến hành sửa chữa cơ sở hạ tầng thiết yếu khu đất đã được xây dựng để chuẩn bị cho công tác cấp đất tái định cư cho các hộ dân. Trong thời gian tới, công ty cần chủ động nguồn kinh phí để xây dựng cơ sở hạ tầng khu tái định cư cho 146 lô còn thiếu.
Cũng tại văn bản này, ông Lê Trọng Yên cũng yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với UBND thành phố Gia Nghĩa, Công ty cổ phần Thủy điện Đắk R’tíh và các đơn vị có liên quan rà soát, tham mưu UBND tỉnh xử lý việc bố trí quỹ đất tái định cư còn thiếu 146 lô tại khu vực 10 ha đất thuộc xã Đắk R’Moan do công ty quản lý.
Trước đó, Báo Lao Động phản ánh khu tái định cư thủy điện Đắk R'tíh sau 15 năm xây dựng nhưng chỉ có 1 hộ dân đến ở. Nguyên nhân bởi kết cấu hạ tầng ở đây còn nghèo nàn, chưa bảo đảm... người dân khó lòng an cư, lạc nghiệp.
Điều đáng nói, sau 10 năm đi vào vận hành, thủy điện Đắk R'tíh đã hoạt động ổn định, doanh thu đạt hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Thế nhưng, trái ngược thì cuộc sống của hàng trăm hộ dân vẫn đang bất định.
BẢO LÂM (LĐO)
