Một hệ thống đường sắt hạng nhẹ được lên kế hoạch là dự án cao cấp nhất ở Kazakhstan thuộc Sáng kiến “Vành đai, Con đường” của Trung Quốc đã đi vào đường cùng vì Ngân hàng Phát triển Trung Quốc (CBD) ngừng cấp vốn.
 |
258 triệu USD trong tổng số 313 triệu USD mà Trung Quốc cho vay đã không được sử dụng cho dự án này.
Một loạt các cột bê tông len lỏi trong thủ đô Nur-Sultan, Kazakhstan là bằng chứng duy nhất của dự án đường sắt trị giá 1,9 tỷ USD dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động vào năm 2020.
Tuy nhiên, CBD đã ngừng rót vốn cho dự án này vào năm ngoái sau khi một ngân hàng vỡ nợ. Cụ thể, ngân hàng này là nơi CBD gửi vốn để thực hiện dự án đường sắt này.
Theo đó, các quan chức Kazakhstan cho biết, họ sẽ phải vay vốn trong nước để hoàn thành dự án dang dở này.
Theo Bloomberg, Kazakhstan là một quốc gia quan trọng trong “dự án thế kỷ” của Chủ tịch Tập Cận Bình, nhằm hồi sinh Con đường tơ lụa từ thời xưa với các dự án cơ sở hạ tầng lớn kết nối Trung Quốc với châu Âu và châu Phi.
Kazakhstan đã hợp tác với Trung Quốc để được đầu tư hàng tỷ USD nhằm giúp khởi động lại một nền kinh tế chỉ tăng trưởng hơn 1% trong năm 2015 và 2016, mức chậm nhất kể từ năm 1998, sau khi giá dầu lao dốc, làm rung chuyển ngành tài chính quốc gia.
Trung Quốc không giải thích tại sao họ ngừng tài trợ cho dự án này. Các cuộc gọi đến Ngân hàng Phát triển Trung Quốc cũng đã không được trả lời.
Phần lớn số vốn vay không được đổ vào dự án?
Một trong những lý do khiến Trung Quốc quyết định tạm dừng cho vay vốn là vì 258 triệu USD trong tổng số 313 triệu USD mà nước này cho vay đã không được sử dụng cho dự án này, văn phòng thị trưởng thủ đô Nur-Sultan trả lời qua email. Ngân hàng CDB đã cho Công ty Nhà nước Kazakhstan TOO Astana LRT vay tiền để công ty này thuê một loạt các công ty Trung Quốc xây dựng mạng lưới đường sắt ray hạng nhẹ.
Tuy nhiên, Công ty Astana LRT đã gửi tiền vào Ngân hàng Astana chứ không giải ngân chúng. Chưa đầy một tháng trước khi ngân hàng trung ương thu hồi giấy phép của Ngân hàng Astana vào tháng 9/2018, trách nhiệm đối với khoản tiền gửi đã được chuyển sang Quỹ giải quyết nợ xấu của Bộ Tài chính nước này. Do đó, Ngân hàng CDB đã ngừng tài trợ cho dự án từ tháng 10 năm ngoái.
Kazakhstan đã cam kết trả nợ cho Ngân hàng CDB theo thỏa thuận cho vay, văn phòng Bộ trưởng công bố. Cho đến nay, Quỹ này đã phát hành 8,6 triệu USD cho Astana LRT để trả cho các nhà thầu vào tháng 2.
Tốn tiền để xây dựng, dù vô ích
“Ngay từ đầu, nhiều nhà quan sát đã đặt câu hỏi về việc định giá dự án này. Tôi chắc chắn rằng nhiều nhà phân tích tài chính sẽ ngạc nhiên, nếu họ biết được số liệu mà Astana LRT đã đánh giá ban đầu, cả về chi phí xây dựng cơ sở hạ tầng và việc họ có thể trả nợ nhanh như thế nào”, ông George Voloshin, một nhà phân tích của Công ty Aperio Intelligence tại Paris nói.
Kazakhstan đang cố gắng để tái cơ cấu khoản vay được nhà nước bảo lãnh này của Trung Quốc, ông Ruslan Meirkhanov, người đứng đầu bộ phận vay nợ của Bộ Tài chính cho biết trong một cuộc phỏng vấn.
“Văn phòng thị trưởng, chứ không phải Bộ Tài chính sẽ chịu trách nhiệm hoàn thành dự án đường sắt và sẽ huy động vốn để giảm thiểu rủi ro tiền tệ”, ông Meirkhanov khẳng định.
Ngoài ra còn có câu hỏi về việc liệu người dân ở thủ đô có cần đến dự án này hay không. “Astana LRT có lẽ là con voi trắng, nghĩa là một cái gì đó có giá cao, tốn tiền để xây dựng nhưng vô dụng, không có tác dụng mấy đến người dân thủ đô Nur-Sultan”, ông nói thêm.
Theo Hồng Vân (Dân trí)
