Để sầu riêng Việt trụ vững đường dài

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Lập kỷ lục xuất khẩu hơn 3,2 tỷ USD trong năm 2024, sầu riêng trở thành “vua rau quả" Việt Nam.

Tuy nhiên, chưa đầy một năm sau đỉnh cao ấy, thị trường sầu riêng đang đối mặt hàng loạt cú sốc từ gian lận mã số vùng trồng đến cảnh báo về dư lượng cadimi, chất tạo mầu vàng O...

sauriengd.jpg
Ngành sầu riêng cần đi bằng cả chất lượng và minh bạch.

Sầu riêng mang nỗi buồn chung

Lâm Đồng hiện là vùng chuyên canh sầu riêng lớn với diện tích hơn 25.600 ha, sản lượng năm 2025 dự kiến đạt 176 nghìn tấn. Tỉnh đã cấp 114 mã số vùng trồng và có 10 cơ sở đóng gói xuất khẩu. Sau cảnh báo về chất lượng sầu riêng từ các thị trường xuất khẩu, Sở Nông nghiệp và Môi trường Lâm Đồng đã kiểm tra, chưa phát hiện dư lượng cadimi hay vàng O. Tuy nhiên, sự cố tại các địa phương khác vẫn khiến việc tiêu thụ gặp khó.

Ông Võ Hữu Long, Giám đốc Công ty TNHH Long Thủy (xã Lộc An, huyện Bảo Lâm) cho biết: Việc Trung Quốc siết kiểm tra khiến chi phí kiểm nghiệm, vận chuyển tăng vọt. Một container phải tốn thêm khoảng 200 triệu đồng. Trong khi đó, hàng chậm thông quan làm tỷ lệ thối, hư hỏng cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi nhuận. Doanh nghiệp đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng vào kho lạnh, sơ chế, nhưng nay đứng trước nguy cơ đọng vốn, lãi vay chồng chất. Dù còn mã vùng trồng hợp lệ, nhưng chi phí tăng, thời gian thông quan kéo dài, rủi ro bị trả hàng khiến xuất khẩu sầu riêng chưa bao giờ gian nan đến thế.

Tại xã Tân Phú (Châu Thành, Bến Tre), chỉ trong 5 năm, diện tích trồng sầu riêng tăng gần gấp đôi, đạt 11 nghìn ha. Sau làn sóng chặt cây tạp để trồng sầu riêng, nhiều hộ dân đang điêu đứng khi sầu riêng Việt Nam bị phát hiện tồn dư cadimi, vàng O. Nổi tiếng với sầu riêng trái vụ, nhiều nông hộ cho biết, nếu như năm ngoái sầu riêng nghịch vụ bán giá 140 nghìn đến 170 nghìn đồng/kg thì nay chỉ còn ký được với thương lái 60 nghìn đồng/kg. Còn hiện tại, giá sầu riêng chỉ dao động 40 nghìn đến 45 nghìn đồng/kg khiến thu nhập của các hộ nông dân trồng sầu riêng giảm xuống còn khoảng 1/3.

Bà Nguyễn Thị Thinh, Giám đốc HTX nông nghiệp Tân Phú cho biết: Trong 7 mã vùng trồng HTX đang quản lý, có 5 mã cũ đã bị đóng, 3 mã mới vẫn chưa được phía Trung Quốc thẩm định. Nguyên nhân là do một số doanh nghiệp gom hàng từ nhiều địa phương rồi gắn chung mã vùng trồng Đồng bằng Sông Cửu Long. Thậm chí, việc thương lái sử dụng vàng O xử lý vỏ gây ảnh hưởng đến cả chuỗi giá trị sầu riêng. HTX và nông dân dù không vi phạm, vẫn bị thiệt hại cả kinh tế lẫn uy tín.

Cần giải pháp phát triển bền vững

Theo Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), từ đầu năm đến nay, Trung Quốc - vốn là thị trường xuất khẩu sầu riêng chủ lực của Việt Nam - đã giảm nhập khẩu mặt hàng này khoảng 30% so cùng kỳ năm ngoái. Các chuyên gia cảnh báo, cadimi hay vàng O chỉ là một trong số nhiều tiêu chí kỹ thuật có thể bị siết chặt. Nếu không kiểm soát tốt chất lượng, nguy cơ bị mất thị trường sẽ không chỉ dừng ở một vài lô hàng.

Ông Võ Hữu Long đề xuất, cần sớm thành lập một hiệp hội ngành hàng đủ mạnh để điều phối vùng trồng, quản lý chất lượng và hỗ trợ doanh nghiệp. Quá trình đàm phán kỹ thuật với nước ngoài, cần có lộ trình phù hợp năng lực trong nước. Đồng thời, Nhà nước nên đầu tư cải thiện hệ thống kiểm nghiệm, kiểm soát vật tư đầu vào và hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí kiểm tra.

Để lấy lại niềm tin thị trường, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho rằng, cần khẩn trương xây dựng hệ thống giám sát chất lượng từ gốc như kiểm soát vật tư đầu vào, quy trình canh tác tại vườn và cơ sở đóng gói. Ngoài ra, cần đầu tư các phòng kiểm nghiệm đạt chuẩn, phủ kín vùng trồng sầu riêng để bảo đảm truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Bên cạnh đó, cần ban hành chế tài đủ mạnh để xử lý hành vi vi phạm về chất lượng và an toàn thực phẩm.

“Chỉ khi kiểm soát được chất lượng ngay tại vườn, chúng ta mới có cơ sở đàm phán với Trung Quốc về cơ chế “luồng xanh” thông quan nhanh. Hiện mỗi container sầu riêng Việt mất 7-10 ngày để thông quan, trong khi Thailand chỉ mất 2 ngày. Về lâu dài, cần quy hoạch vùng trồng bền vững, siết quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, kiểm soát đầu vào, cải tiến quy trình canh tác và xây dựng thương hiệu quốc gia”, ông Nguyên nhấn mạnh.

Nếu xuất khẩu đạt kỳ vọng, sầu riêng có thể đóng góp tới 1,6% GDP quốc gia. Nhưng để hiện thực hóa mục tiêu 3,7 tỷ USD xuất khẩu năm 2025, ngành sầu riêng cần đi bằng cả chất lượng và sự minh bạch.

“Mã vùng trồng không nên cấp quá rộng. Nếu xuất khẩu theo vùng nào thì phải dùng đúng sản phẩm từ vùng đó. Cần kiểm tra chất lượng từ gốc trước khi gom hàng, đồng thời quy hoạch vùng nguyên liệu rõ ràng, siết chặt quản lý phân bón và quy trình sau thu hoạch. Chỉ khi người làm ăn nghiêm túc được bảo vệ, chúng ta mới giữ được thị trường”, bà Thinh nói.

Theo BẢO NGÂN (NDO)

Có thể bạn quan tâm

Vị thế Việt Nam

Vị thế Việt Nam

Kinh tế tăng trưởng đầy ấn tượng, chính sách ngoại giao linh hoạt và hiệu quả, vị thế quốc gia ngày càng tăng trên trường quốc tế… là những gì mà nhiều chuyên gia về các vấn đề quốc tế đã đánh giá về Việt Nam suốt những năm qua.

Đoàn kết, vì một Gia Lai giàu bản sắc, phát triển và hội nhập

Đoàn kết, vì một Gia Lai giàu bản sắc, phát triển và hội nhập

(GLO)- Làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai về công tác chuẩn bị cho Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 vào ngày 25-8 vừa qua, Chủ tịch nước Lương Cường yêu cầu Gia Lai nêu cao tinh thần đoàn kết, khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của địa phương để phát triển.

Biến ưu thế thành thế mạnh

Biến ưu thế thành thế mạnh

Việc Trung Quốc siết chặt xuất khẩu đất hiếm từ ngày 22.8 vừa qua khiến những nền kinh tế hiện lệ thuộc nhiều vào cung ứng đất hiếm từ Trung Quốc không khỏi thêm quan ngại sâu sắc, đặc biệt Mỹ và các thành viên EU.

Lùi giờ vào học: Nhỏ nhưng cần thiết

Lùi giờ vào học: Nhỏ nhưng cần thiết

Trong bối cảnh ngành giáo dục đang hướng đến mô hình trường học hạnh phúc, việc điều chỉnh thời gian học trong ngày, đặc biệt là giờ vào học buổi sáng, đang nhận được nhiều sự quan tâm của học sinh và cha mẹ học sinh trong những ngày qua.

Rõ hướng đi

Rõ hướng đi

Trong bối cảnh phát triển công nghệ số, tiền mã hóa đang nổi lên như một tài sản số then chốt, thu hút giới đầu tư và cả các nhà nghiên cứu...

Cần năng lực và tinh thần cầu thị

Cần năng lực và tinh thần cầu thị

Một trong những vấn đề được quan tâm thời gian gần đây là sau khi tiến hành sắp xếp lại địa giới hành chính và thực hiện chính quyền 2 cấp thì nhiều cán bộ, chuyên viên phụ trách mảng văn hóa - xã hội tại các phòng ban cấp xã không có chuyên môn về giáo dục.

Cục bộ địa phương: 'Ung nhọt' cần sớm triệt tiêu

Cục bộ địa phương: 'Ung nhọt' cần sớm triệt tiêu

(GLO)- Trong bối cảnh đất nước bước vào thời kỳ phát triển mới, khi chính quyền hai cấp đang vận hành thì tư tưởng cục bộ địa phương cần được nhận diện chính xác để phòng - chống hiệu quả. Bởi lẽ, loại “ung nhọt” này phá vỡ sự thống nhất trong hệ thống chính trị, kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội.

null