Báo chí chiến khu, niềm tự hào của báo chí Cách mạng Việt Nam

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Lắng nghe những nhà báo lão thành kể về làm báo thời chiến, chúng ta thấy câu chuyện ấy còn vọng đến hôm nay những bài học không bao giờ cũ về tinh thần sáng tạo, ý chí, bản lĩnh của người cầm bút.

Các nhà báo lão thành ôn lại kỷ niệm làm báo chiến khu. (Ảnh: Tuấn Đức/TTXVN)
Các nhà báo lão thành ôn lại kỷ niệm làm báo chiến khu. (Ảnh: Tuấn Đức/TTXVN)


Do hoàn cảnh đặc biệt của đất nước, hoạt động báo chí đã diễn ra mạnh mẽ tại địa bàn các vùng chiến khu cách mạng. Trải qua biết bao hiểm nguy, gian khổ, những phóng viên chiến trường đã đưa báo chí Cách mạng Việt Nam trưởng thành và lớn mạnh vượt bậc ngay trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất của cuộc chiến tranh vệ quốc.

Những ngày làm báo ở chiến khu

Những phóng viên trẻ ngày nào hăng hái tay mang gạo, tay xách máy chữ ở chiến khu nay đã trở thành những nhà báo lão thành ngoài 90 tuổi. Họ dìu nhau tới Bảo tàng Báo chí Việt Nam, nhìn lại những hình ảnh một thời làm báo trong bom đạn để giữ mạch tin tức Cách mạng thông suốt.

Chân không còn đi vững, tai không còn nghe rõ, nhưng các nhân chứng lịch sử của báo chí kháng chiến vẫn nhớ rạch ròi các sự kiện, các mốc thời gian. Với giọng nói sang sảng, khúc chiết, họ chia sẻ nhiều kỷ niệm, kinh nghiệm làm báo cho những thế hệ nhà báo trẻ hiện nay tại tọa đàm “Báo chí Việt Nam 1946-1976: Từ Hà Nội đến chiến khu Việt Bắc.” Sự kiện do Bảo tàng Báo chí Việt Nam (Hội Nhà báo Việt Nam) tổ chức tại Hà Nội chiều 20/4.

 

Các nhà báo lão thành dự tọa đàm “Báo chí Việt Nam 1946-1954: Từ Hà Nội đến Chiến khu Việt Bắc.” (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)
Các nhà báo lão thành dự tọa đàm “Báo chí Việt Nam 1946-1954: Từ Hà Nội đến Chiến khu Việt Bắc.” (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)


Khi Việt Bắc trở thành Thủ đô kháng chiến, nơi quy tụ các cơ quan đầu não của Đảng và Nhà nước, nhiều cơ quan báo chí lớn từ Hà Nội như Thông tấn xã Việt Nam, Báo Quân đội nhân dân… đã di chuyển trụ sở lên đây. Hai cơ quan là Hội Nhà báo Việt Nam và trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng cũng được thành lập ở chiến khu. Sau này, những tờ báo của đoàn thể như Lao động, Thanh niên, Phụ nữ cũng hình thành tại đây.

Nhà báo, Đại tá Nguyễn Khắc Tiếp (99 tuổi) nguyên phóng viên Thông tấn xã Việt Nam, sau này chuyển sang Báo Quân đội nhân dân, đã kể lại hoàn cảnh khó khăn trong công tác tuyên truyền thời bấy giờ. Năm 1946, ông đã đồng hành cùng nhà báo Trần Kim Xuyến, lãnh đạo đầu tiên của Thông tấn xã Việt Nam, đưa tin nhiều chiến dịch.

“Phóng viên thời đó đi ra chiến trường phải đeo bao gạo, đeo súng, đeo cuốc. Cuộc kháng chiến chống Pháp gian khổ, thiếu thốn đủ đường nhưng công tác tuyên truyền luôn được coi là mặt trận quan trọng. Chúng tôi làm báo cẩn thận, tỉ mỉ, không được có bất kỳ sai sót nào. Mỗi số báo được chuyển đến các chiến sỹ ở mặt trận đều thể hiện tâm huyết của những người làm báo chiến trường,” ông kể lại.

 

Nhà báo, Đại tá Nguyễn Khắc Tiếp (99 tuổi) nguyên phóng viên Thông tấn xã Việt Nam. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)
Nhà báo, Đại tá Nguyễn Khắc Tiếp (99 tuổi) nguyên phóng viên Thông tấn xã Việt Nam. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)


Nhà báo Thái Duy, nguyên phóng viên Báo Cứu quốc, nhớ lại những ngày hoạt động Cách mạng gian khổ nhưng đầy tự hào. Ông kể: “Cứu quốc là tờ báo duy nhất xuất bản hàng ngày thời bấy giờ trong điều kiện hết sức khó khăn thiếu thốn, chỉ có hai trang”.

Năm 1950, đồng chí Xuân Thủy chỉ đạo phóng viên Báo Cứu quốc đưa tin sâu đậm về vụ tham nhũng nổi tiếng của Trần Dụ Châu, nguyên giám đốc Nha quân nhu, Bộ Quốc phòng. Đó là án tử hình đầu tiên về tội tham nhũng.

“Chúng tôi đã đưa chi tiết vụ việc Trần Dụ Châu đã tiêu xài xa hoa như thế nào, trong bối cảnh chiến sỹ và nhân dân vô cùng khổ cực. Lúc đó, Bác Hồ đã chủ trương rằng chính quyền và đoàn thể không bao giờ dung túng cán bộ nào tham nhũng, làm bậy, dù cán bộ đó ở cấp cao đến mức nào,” nhà báo Thái Duy nói.

Quốc hội từ góc nhìn của báo chí chiến khu

Cũng nhân dịp này, Bảo tàng Báo chí Việt Nam tổ chức trưng bày nhiều tư liệu, hình ảnh quý lần đầu tiên được công bố, chẳng hạn như bức ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh trong kháng chiến chống Pháp, mặt sau có kèm bút tích và chữ ký của Người.

Đây cũng là lần đầu tiên, Bảo tàng công bố những bức hình chụp Trần Lâm và Thép Mới, hai nhà báo của Việt Nam lần đầu tham dự Hội nghị OIJ (Tổ chức quốc tế các nhà báo) năm 1950 tại Helsinki, Phần Lan. Những hình ảnh này do nhà báo Kaarle Nordenstreng, nguyên Chủ tịch OIJ từ năm 1976-1990 khai thác từ Cơ quan lưu trữ Quốc gia Phần Lan tặng cho Bảo tàng Báo chí Việt Nam.


 

Bức ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh trong kháng chiến chống Pháp, mặt sau có kèm bút tích và chữ ký của Người. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)
Bức ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh trong kháng chiến chống Pháp, mặt sau có kèm bút tích và chữ ký của Người. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)


Bà Trần Kim Hoa, Giám đốc Bảo tàng, nhấn mạnh rằng báo chí chiến khu là niềm tự hào của báo chí cách mạng Việt Nam. Nhìn lại hoạt động của báo chí chiến khu là nhìn lại lịch sử dân tộc thông qua dòng chảy báo chí. Những hình ảnh sinh động, trung thực về đời sống kháng chiến đã trở thành nguồn ảnh tư liệu vô giá cho thời đại ngày nay.

“Độc đáo không đâu có chính là câu chuyện làm báo tại chiến trường Điện Biên Phủ, tòa soạn báo hoạt động ngay cạnh các chiến hào và sát cánh với bộ đội. 33 số báo đã ra đời giữa chiến trường chính là một huyền tích có thật của báo chí kháng chiến,” bà Trần Kim Hoa nhấn mạnh.

Giai đoạn 1946-1954 mở đầu với sự kiện lịch sử lớn: Cuộc tổng tuyển cử đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào ngày 6/1/1946.


 

 Số báo đặc biệt chào mừng Quốc hội khóa I mang tên
Số báo đặc biệt chào mừng Quốc hội khóa I mang tên "Vì nước" xuất bản tháng 11/1946. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)


“Năm 1946 là năm đầu tiên chúng ta xây dựng chính quyền trong bối cảnh thù trong giặc ngoài. Thời điểm đó, vai trò của báo chí đã được phát huy, để lại những hình ảnh tư liệu vô giá khi người dân tham gia bầu cử lần đầu tiên, đóng góp vào quá trình xây dựng đất nước,” bà Trần Kim Hoa nói.

Công chúng có thể hình dung không khí sôi nổi tự hào của cả nước qua những bài viết, phóng sự, bài phỏng vấn và những hình ảnh đăng trên Báo Quốc hội, tờ báo chỉ xuất bản duy nhất trong kỳ tổng tuyển cử đầu tiên và số báo đặc biệt chào mừng Quốc hội khóa I mang tên "Vì nước" xuất bản tháng 11/1946.

Trên trang báo giật tít to, rõ: “Chính phủ mới ra mắt Quốc hội,” phóng viên ảnh Võ An Ninh đã ghi lại chi tiết hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, các vị bộ trưởng với chú thích: “Hồ Chủ tịch trên diễn đàn tuyên bố chương trình hành động của Chính phủ, giới thiệu trước Quốc hội những vị bộ trưởng mà Người đã chọn và thành lập trên tinh thần đại đoàn kết, tập hợp nhân tài, không phân đảng phái, chú trọng về thực tế và nỗ lực làm việc về tranh thủ độc lập, thống nhất lãnh thổ cũng như xây dựng một nước Việt Nam mới.”


 

 Báo Quốc hội, tờ báo chỉ xuất bản duy nhất trong kỳ tổng tuyển cử đầu tiên. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)
Báo Quốc hội, tờ báo chỉ xuất bản duy nhất trong kỳ tổng tuyển cử đầu tiên. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)


Đến tham quan triển lãm, nhà báo, Đại tá Trần Hồng bày tỏ sự xúc động trước những hình ảnh chân thực, sống động và những tư liệu quý giá của nền báo chí Việt Nam.

“Có thể khẳng định báo chí Việt Nam có một gia tài đồ sộ và truyền thống lâu đời. Hôm nay, tôi hạnh phúc vì được gặp gỡ những người anh, người thầy của tôi. Tôi chụp chân dung họ trong sự kính trọng và xúc động trước những người làm báo lão thành. Họ đã có một cuộc đời và sự nghiệp đáng kính phục,” ông chia sẻ.

Trưng bày sẽ diễn ra đến hết ngày 21/6/2021 tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam.

 

Theo Minh Thu (Vietnam+)

 

Có thể bạn quan tâm

Xếp từng hạt gạo thành tranh

Xếp từng hạt gạo thành tranh

Cha mẹ làm nông, cả tuổi thơ của Trương Kim Ngân (sinh năm 1994) đã quen với việc gieo mạ, gặt lúa. Về sau, theo nghề họa sĩ - nghệ nhân, chị vẫn để bàn tay mình gắn bó với từng hạt gạo thân yêu thay vì chỉ có cọ, màu, giấy vẽ…

Khi sông gặp biển

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Khi sông gặp biển

(GLO)- Giữa dòng chảy ký ức, bài thơ "Khi sông gọi biển" của tác giả Nguyễn Thanh Mừng gợi về hình bóng con sông xưa với lời hẹn thơ ngây, thể hiện nỗi niềm tiếc nuối trước những đổi thay. Sông vẫn đợi, chỉ người đã không còn như trước.

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

(GLO)- Suốt 50 năm qua, bà Kpă H’Mi (SN 1961, buôn Chư Jú, xã Ia Rsai, huyện Krông Pa) vẫn luôn say mê những giai điệu dân ca Jrai. Bà là niềm tự hào của buôn làng khi không chỉ lưu giữ mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ thêm yêu và gắn bó với những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Mắt hạ cho nhau

Thơ Lenguyen: Mắt hạ cho nhau

(GLO)- "Mắt hạ cho nhau" của Lenguyen là khúc ngân dịu dàng của tuổi học trò, nơi bằng lăng tím, phượng đỏ và tiếng ve gọi về ký ức. Bài thơ chan chứa hoài niệm, tiếc nuối những rung động đầu đời chưa kịp nói thành lời.

“Tên Người là cả một niềm thơ”

“Tên Người là cả một niềm thơ”

(GLO)- Bảo tàng Hồ Chí Minh (thuộc Bảo tàng tỉnh Gia Lai) hiện trưng bày, giới thiệu nhiều hình ảnh, tài liệu, hiện vật về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác. Một trong số đó là tập sách “Tên Người là cả một niềm thơ” do ông Nguyễn Khoa-Cán bộ lão thành cách mạng trao tặng năm 2004.

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

(GLO)- 12 năm liên tục duy trì chương trình “Trang sách mùa hè” cũng là chừng ấy thời gian cán bộ, viên chức Thư viện tỉnh dành nhiều tâm huyết để tạo ra một không gian vừa học vừa chơi mới mẻ, hấp dẫn.

Tháng năm nhớ Người

Tháng năm nhớ Người

(GLO)- Bài thơ “Tháng năm nhớ Người” của Lenguyen khắc họa hình ảnh Bác Hồ qua ký ức làng quê, tình mẹ, giọt lệ, hương sen và ánh nắng Nam Đàn,... như lời tri ân sâu lắng dành cho vị Cha già kính yêu của dân tộc suốt đời vì dân, vì nước.

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

(GLO)- Từ ngày 16 đến 20-5, gần 40 ca sĩ, diễn viên, nghệ nhân Gia Lai đã tham gia 2 sự kiện vô cùng ý nghĩa tại tỉnh Nghệ An. Đó là hội diễn nghệ thuật quần chúng “Tiếng hát Làng Sen” và triển lãm “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người” năm 2025.

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2023); 47 năm Ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5/1978 - 18/5/2025), sáng 12-5, Bảo tàng tỉnh Bình Định phối hợp Bảo tàng Quang Trung khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”.

Thơ Đào An Duyên: Mây biên giới

Thơ Đào An Duyên: Mây biên giới

(GLO)- “Mây biên giới” của tác giả Đào An Duyên là bài thơ giàu cảm xúc về vẻ đẹp thanh bình nơi biên cương Tổ quốc. Tác giả khắc họa hình ảnh cột mốc trong nắng dịu, mây trời không lằn ranh, rừng khộp lặng im... như một bản hòa ca của thiên nhiên và lịch sử...

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

(GLO)- "Gia Lai một hai ba" của Nguyễn Thanh Mừng dẫn người đọc qua những nẻo đường dốc đèo, qua tiếng thác reo và chiêng cồng, để gặp lại khí phách người xưa. Mỗi hình ảnh, mỗi nhịp thơ là một lát cắt vừa hoang sơ, vừa tự hào về bản sắc không thể phai mờ của đại ngàn Tây Nguyên.

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

(GLO)- Trong bài thơ "Nghe con đọc thơ về Tổ quốc", tác giả Lê Thành Văn để mạch cảm xúc tuôn chảy tự nhiên: từ sự rưng rưng khi nhớ về chiến tranh đến niềm tin lặng lẽ gửi gắm vào thế hệ mai sau. Bài thơ như một nhịp cầu nối liền quá khứ đau thương và hiện tại bình yên.