Bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Tấn Vũ (Đơn vị điều trị Ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - Cơ sở 3) cho biết, bông bí còn được gọi là hoa bí đỏ, hoa bí ngô. Ngoài lợi ích đa dạng trong việc có thể chế biến ra nhiều món ăn ngon, bông bí còn là vị thuốc quý trong Đông y, đã được sử dụng làm thuốc từ rất lâu đời.
Bí ngô thuộc họ Cucurbitaceae và chi Cucurbita, cây có hoa đực và hoa cái mọc riêng ở kẽ lá. Hoa đực có cuống dài và rỗng 10-15cm, hoa to, màu vàng. Hoa cái cuống ngắn và to dầy, bầu hình cầu chứa nhiều noãn, tràng hoa màu vàng. Tại Việt Nam, đây là loài cây trồng quen thuộc từ bắc đến nam. Cây được trồng bằng hạt gần như quanh năm, thích nghi cao với khí hậu nhiệt đới nóng và ẩm.
"Trong y học cổ truyền, hoa bí ngô là loại thực phẩm có vị ngọt, tính hàn, mang đến nhiều công dụng như lương huyết, bổ can thận, điều trị những chứng bệnh suy giảm chức năng can thận, suy giảm thị lực, viêm đường tiết niệu... Do đó, trong mâm cơm của nhiều gia đình vào ngày hè thường xuất hiện món ăn đặc biệt này", bác sĩ Vũ chia sẻ.
Ngoài ra, hoa bí ngô được sử dụng trong điều trị như một phương thuốc chữa chấn thương vết thương, sốt vì đặc tính kháng khuẩn và kháng viêm, vô sinh nam, đục thủy tinh thể và u xương do nồng độ canxi, vitamin C, chất xơ thô, kali và beta carotene cao hơn.
Tác dụng kháng khuẩn
Quercetin được chiết xuất từ hoa bí ngô giúp bảo vệ chống lại nhiễm trùng vi khuẩn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng quercetin ức chế hiệu quả sự phát triển của E. coli, S. aureus và P. aeruginosa. Giá trị nồng độ ức chế tối thiểu dao động từ 2,07 đến 8,28mg/mL. Theo các nghiên cứu, quercetin chủ yếu tuân theo cơ chế phá hủy thành tế bào của vi khuẩn và thay đổi tính thấm của nó bằng cách ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp và biểu hiện protein, cuối cùng cản trở quá trình trao đổi chất.
Tác dụng kháng viêm
Hoa bí ngô rất giàu beta carotenoids và quercetin, có tác dụng ức chế các tác nhân dẫn đến kháng viêm.
Tác dụng chống ung thư
Vì hoa bí ngô rất giàu chất chống oxy hóa (carotenoids, axit gallic và quercetin) nên có tác dụng phòng ngừa ung thư, đặc biệt là u xương. Hoạt tính chống oxy hóa của hoa bí ngô là 51,65%.
Chữa lành vết thương
Mặc dù hoạt tính kháng khuẩn của hoa bí ngô cũng có thể góp phần chữa lành vết thương nhưng lượng kali và khoáng chất natri cao trong hoa bí ngô là yếu tố quan trọng giúp chữa lành vết thương.
Vô sinh nam
Ion (K +) giúp tinh trùng tăng cường giải phóng các enzyme acrosome xâm nhập vào zona pellucida của trứng trong quá trình thụ tinh. Ngoài ra, các ion canxi có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng di chuyển của tinh trùng. Hoa bí ngô rất giàu cả hai khoáng chất này nhờ đó giúp hỗ trợ ngăn ngừa vô sinh nam
Điều hòa huyết áp và ngăn ngừa xơ vữa động mạch
Vì hoa bí ngô là một nguồn giàu kali và chất xơ thô, tác dụng của chúng đối với việc điều hòa huyết áp và ngăn ngừa xơ vữa động mạch có thể được nghiên cứu ở các khía cạnh tương ứng.
Bác sĩ Vũ lưu ý, các tác dụng phụ trong các sản phẩm làm từ bí ngô rất hiếm, nhưng có thể bao gồm khó chịu ở dạ dày, tiêu chảy và buồn nôn. Nó cũng có thể gây ngứa, phát ban và phản ứng dị ứng ở một số người. Ngoài ra, hoa bí ngô có tính hàn, những người ăn uống ậm ạch khó tiêu và lạnh chân tay không nên dùng. Bên cạnh đó, do hàm lượng chất xơ cao trong hoa bí ngô nên những người bị rối loạn tiêu hóa nên hạn chế dùng.
"Hoa bí ngô là một loại rau rất tốt cho sức khỏe nhưng hãy sử dụng một cách có chừng mực và nên tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng, bác sĩ để đảm bảo an toàn và phát huy hết những lợi ích sức khỏe tuyệt vời", bác sĩ Vũ khuyến cáo.
Theo Lê Cầm (TNO)
