Văn hóa đọc là động lực phát triển

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Nhà triết học, nhà thơ Voltaire từng ví von: “Những gì sách dạy chúng ta cũng giống như lửa. Chúng ta lấy nó từ nhà hàng xóm, thắp nó trong nhà ta, đem nó truyền cho người khác và nó trở thành tài sản của tất cả mọi người”. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, ngọn lửa ấy đang được thắp lên bằng nhiều cách khác nhau, lan tỏa giá trị của sách và văn hóa đọc.

Hẳn những người mê sách không ai không lưu giữ trong tâm trí mùi thơm giấy mới và tiếng lật sách đầy cảm hứng mỗi khi đọc sách giấy. Những con chữ im lặng mà như đang chuyện trò. Chúng thúc đẩy sự tò mò về thế giới xung quanh, giúp thay đổi cái nhìn, phát triển và hoàn thiện bản thân, bồi đắp vẻ đẹp tâm hồn từ sự chuyển hóa sâu sắc trong nhận thức, suy nghĩ, tâm hồn. Với nhiều người, được ngồi ở một góc yên tĩnh để đọc sách là thú vui không gì tuyệt hơn lúc thư nhàn. Một số người lớn tuổi mê sách vẫn giữ thói quen đến thư viện mượn sách như hàng bao nhiêu năm nay.

 Đông đảo độc giả đến với gian hàng sách giảm giá của Nhà sách Vạn Trí (95 Lê Lợi, TP. Pleiku) nhân Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm 2021. Ảnh: Phương Duyên
Đông đảo độc giả đến với gian hàng sách giảm giá của Nhà sách Vạn Trí (95 Lê Lợi, TP. Pleiku) nhân Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm 2021. Ảnh: Phương Duyên


Như đã thành ý niệm ăn sâu, nói đến văn hóa đọc, người ta sẽ nghĩ ngay đến sách giấy. Nhưng trong điều kiện công nghệ phát triển như vũ bão, bây giờ, văn hóa đọc lan tỏa theo những cách thức mới mẻ, đa dạng với sự góp mặt của ebook (sách điện tử) và audio book (sách nói).  

Sách điện tử, “phiên bản điện tử của một cuốn sách in” là sách được xuất bản và phát hành cho các thiết bị kỹ thuật số, bao gồm văn bản, hình ảnh, có thể đọc được trên máy đọc sách chuyên dụng hoặc trên laptop, máy tính bảng, điện thoại thông minh... Với sự hỗ trợ của internet, đặc biệt là mạng 4G như hiện nay, sách điện tử trở nên tiện dụng mọi nơi mọi lúc, với đủ mọi dòng sách, đủ các chủ đề.

Cùng với đó, sách nói-khởi nguồn là loại sách chuyên biệt dành cho người khiếm thị-cũng trở thành xu hướng trong giới trẻ. Được chuyển nội dung sang dạng âm thanh thông qua giọng đọc của con người, sự tiện lợi như có thể “đọc” trong khi dọn dẹp nhà cửa, nấu ăn, nghỉ ngơi…, sách nói ngày càng được đón nhận nhiều hơn. Có thể tìm thấy kho sách nói khổng lồ trên nhiều trang mạng trực tuyến như: Kho sách nói, Queen Voice, Gác sách, AudioBookGood, Hẻm Radio… “Phát hiện” ra sách nói trong một lần chờ ở sân bay mà quên mang theo mấy cuốn sách, một người bạn của tôi rất hào hứng khi nghe đọc sách hộ thông qua giọng đọc vô cùng truyền cảm, hấp dẫn. Chưa kể, nhiều sách nói còn chèn tiếng động, âm nhạc, biến loại hình này trở nên hết sức thú vị.

Phải nhìn nhận rằng trên hành trình lan tỏa giá trị của sách và văn hóa đọc, chúng ta đã tiến những bước dài. Năm 2014, Thủ tướng ra quyết định lấy ngày 21-4 hàng năm làm Ngày Sách Việt Nam. Năm 2017, Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng. 2 năm sau đó, Quốc hội công nhận ngày 21-4 là Ngày Sách và Văn hóa đọc (Điều 30 Luật Thư viện 2019). Tháng 2-2021, Thủ tướng tiếp tục phê duyệt chương trình “Chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Các ngành, địa phương hưởng ứng nhiệt tình với nhiều hoạt động liên quan như: Ngày hội Văn hóa đọc, Hội sách, cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc, Cộng tác viên tuyên truyền giới thiệu sách… Với những động thái tích cực ấy, văn hóa đọc có sự phát triển mạnh mẽ. Theo số liệu thống kê của Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch, nếu năm 2013, bình quân mỗi người Việt chỉ đọc 0,8 cuốn sách/năm thì đến năm 2018 là 4 cuốn/năm. Một con số đáng mừng!

Mới đây, Sở Thông tin và Truyền thông vừa dự thảo (lần 1) kế hoạch tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam trên địa bàn tỉnh. Trước khi trình UBND tỉnh, Sở đề nghị các cơ quan, đơn vị, địa phương phối hợp, tham gia góp ý dự thảo. Theo đó, cùng với tổ chức lễ phát động điểm Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam tỉnh Gia Lai vào ngày 21-4, nhiều hoạt động khác sẽ được triển khai như: tặng sách cho các trường học khó khăn, vùng sâu, vùng xa; trưng bày, triển lãm, giới thiệu sách; tổ chức hưởng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam tại các cơ sở phát hành xuất bản phẩm… Thực tế nhiều năm qua, các đơn vị tổ chức vẫn nặng về quảng bá sách giấy nên thiếu sự nhanh nhạy trong việc giới thiệu sách nói và sách điện tử (trừ nỗ lực của Thư viện tỉnh trong chuyển đổi số một vài năm trở lại đây). Vì vậy, không phủ nhận chỗ đứng lâu bền của sách giấy trong lòng độc giả, song với xu thế mới, phù hợp cần được quan tâm hơn nữa vì nhiệm vụ phát triển văn hóa đọc thời gian tới, giúp sách lan tỏa đến mọi đối tượng, tầng lớp.

Văn hóa được xem là yếu tố giữ vai trò nền tảng và là động lực đi tới trong phát triển xã hội. Đẩy mạnh văn hóa đọc dù với phương thức nào cũng chính là hành vi kiến tạo văn hóa trong đời sống, thúc đẩy quá trình học tập suốt đời. Do vậy, phát triển đa dạng văn hóa đọc là nhiệm vụ của các cấp, các ngành và sự chủ động đầy ý thức đối với mỗi cá nhân.

 

 PHƯƠNG DUYÊN

Có thể bạn quan tâm

“Tổ quốc bên bờ sóng”

“Tổ quốc bên bờ sóng”

(GLO)- Đó là chủ đề cuộc thi và triển lãm ảnh nghệ thuật cấp quốc gia do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức nhằm thực hiện kế hoạch tuyên truyền về biển, đảo năm 2025.

Sáng tạo văn học nghệ thuật: Hành trình không đơn độc

Sáng tạo văn học nghệ thuật: Hành trình không đơn độc

(GLO)- Mặc nhiên, việc sáng tạo văn học nghệ thuật luôn mang tính độc lập và tự giác cao độ của mỗi văn nghệ sĩ, nhưng hành trình ấy sẽ không đơn độc nếu có sự dìu dắt chân tình của người đi trước. Tại phố núi Pleiku, nhiều tác giả trẻ đã tìm được điểm tựa tinh thần đáng quý như thế.

Nhạc sĩ Thụy Kha qua đời

Nhạc sĩ Thụy Kha qua đời

Nhạc sĩ Thụy Kha qua đời lúc 10h45 sáng 13/3 tại Hà Nội. Năm cuối đời, ông chống chọi với bệnh ung thư. Vài tháng gần đây, nhiều đồng nghiệp chia sẻ hình ảnh thăm nhạc sĩ Thụy Kha trong bệnh viện. 

Tiết mục múa của đơn vị Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng trình diễn tại Liên hoan nghệ thuật quần chúng huyện Ia Grai năm 2025.

Liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang huyện Ia Grai: Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng giành giải nhất toàn đoàn

(GLO)- Trong 2 đêm (11 và 12-3), huyện Ia Grai tổ chức Liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang năm 2025. Liên hoan quy tụ 13 đơn vị tham gia. Mỗi đơn vị đăng ký trình diễn từ 3 đến 5 tiết mục ca, múa và diễn tấu các loại nhạc cụ.

Thơ Bút Biển: Nắng chưa qua

Thơ Bút Biển: Nắng chưa qua

(GLO)- "Nắng chưa qua" của Bút Biển là một bài thơ đầy hoài niệm. Bằng những câu thơ nhẹ nhàng mà day dứt, tác giả khắc họa nỗi buồn của sự xa cách, khi ký ức vẫn còn đó nhưng hiện tại chỉ còn lại gió lùa, hoa rụng và căn phòng trống,... dường như có ai đang ngóng về một vệt nắng chưa qua.

Bản hòa ca cùng triền ký ức

Bản hòa ca cùng triền ký ức

(GLO)- Dù đã có hơn 30 năm sống ở Pleiku nhưng khi đọc tập “Vân môi say phố” của Ngô Thanh Vân (NXB Hội Nhà văn, 2024), tôi lại có cảm tưởng được khám phá một miền đất tưởng chừng quá đỗi quen thuộc.

Giao lưu văn hóa, văn nghệ kỷ niệm 50 năm Giải phóng tỉnh tại xã Gào

Giao lưu văn hóa, văn nghệ kỷ niệm 50 năm Giải phóng tỉnh tại xã Gào

(GLO)- Tối 10-3, tại làng C (xã Gào), Đội Thông tin lưu động-Trung tâm Văn hóa-Thông tin và Thể thao TP. Pleiku tổ chức chương trình giao lưu văn hóa, văn nghệ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng tỉnh (17/3/1975-17/3/2025), chào mừng Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

Hội viên Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh tại chương trình chào mừng Ngày Âm nhạc Việt Nam năm 2024. Ảnh: H.N

Nhạc sĩ Gia Lai kiếm tìm tác phẩm có sức ảnh hưởng lớn

(GLO)- Bám sát hơi thở cuộc sống và đưa bản sắc dân tộc vào tác phẩm, các nhạc sĩ Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh Gia Lai đã thực sự cố gắng trong hoạt động sáng tác nhằm ghi dấu ấn. Song, làm gì để tác phẩm lan tỏa rộng rãi, ghi đậm trong tâm trí người nghe đang là trăn trở của những người tâm huyết.

Thơ Sơn Trần: Nhớ Pleiku

Thơ Sơn Trần: Nhớ Pleiku

(GLO)- "Nhớ Pleiku" là một tác phẩm đầy cảm xúc của tác giả Sơn Trần. Từng câu thơ vẽ nên bức tranh phố núi đẹp mơ mộng với cảnh sắc yên bình, quyện hòa cùng ký ức, tình yêu và nỗi nhớ...

Thơ Vân Phi: Lâu không về nhà

Thơ Vân Phi: Lâu không về nhà

(GLO)- Bài thơ "Lâu không về nhà" của tác giả Vân Phi thấm đượm nỗi nhớ quê hương da diết của người con xa xứ-nơi cánh đồng, dòng sông và mẹ già vẫn chờ đợi theo tháng năm lở bồi. Từng câu thơ như những thước phim chậm rãi, gợi lại ký ức tuổi thơ ấm áp bên ánh đèn dầu, bên những thân gần mẹ cha.