Văn hóa đọc là động lực phát triển

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Nhà triết học, nhà thơ Voltaire từng ví von: “Những gì sách dạy chúng ta cũng giống như lửa. Chúng ta lấy nó từ nhà hàng xóm, thắp nó trong nhà ta, đem nó truyền cho người khác và nó trở thành tài sản của tất cả mọi người”. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, ngọn lửa ấy đang được thắp lên bằng nhiều cách khác nhau, lan tỏa giá trị của sách và văn hóa đọc.

Hẳn những người mê sách không ai không lưu giữ trong tâm trí mùi thơm giấy mới và tiếng lật sách đầy cảm hứng mỗi khi đọc sách giấy. Những con chữ im lặng mà như đang chuyện trò. Chúng thúc đẩy sự tò mò về thế giới xung quanh, giúp thay đổi cái nhìn, phát triển và hoàn thiện bản thân, bồi đắp vẻ đẹp tâm hồn từ sự chuyển hóa sâu sắc trong nhận thức, suy nghĩ, tâm hồn. Với nhiều người, được ngồi ở một góc yên tĩnh để đọc sách là thú vui không gì tuyệt hơn lúc thư nhàn. Một số người lớn tuổi mê sách vẫn giữ thói quen đến thư viện mượn sách như hàng bao nhiêu năm nay.

 Đông đảo độc giả đến với gian hàng sách giảm giá của Nhà sách Vạn Trí (95 Lê Lợi, TP. Pleiku) nhân Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm 2021. Ảnh: Phương Duyên
Đông đảo độc giả đến với gian hàng sách giảm giá của Nhà sách Vạn Trí (95 Lê Lợi, TP. Pleiku) nhân Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm 2021. Ảnh: Phương Duyên


Như đã thành ý niệm ăn sâu, nói đến văn hóa đọc, người ta sẽ nghĩ ngay đến sách giấy. Nhưng trong điều kiện công nghệ phát triển như vũ bão, bây giờ, văn hóa đọc lan tỏa theo những cách thức mới mẻ, đa dạng với sự góp mặt của ebook (sách điện tử) và audio book (sách nói).  

Sách điện tử, “phiên bản điện tử của một cuốn sách in” là sách được xuất bản và phát hành cho các thiết bị kỹ thuật số, bao gồm văn bản, hình ảnh, có thể đọc được trên máy đọc sách chuyên dụng hoặc trên laptop, máy tính bảng, điện thoại thông minh... Với sự hỗ trợ của internet, đặc biệt là mạng 4G như hiện nay, sách điện tử trở nên tiện dụng mọi nơi mọi lúc, với đủ mọi dòng sách, đủ các chủ đề.

Cùng với đó, sách nói-khởi nguồn là loại sách chuyên biệt dành cho người khiếm thị-cũng trở thành xu hướng trong giới trẻ. Được chuyển nội dung sang dạng âm thanh thông qua giọng đọc của con người, sự tiện lợi như có thể “đọc” trong khi dọn dẹp nhà cửa, nấu ăn, nghỉ ngơi…, sách nói ngày càng được đón nhận nhiều hơn. Có thể tìm thấy kho sách nói khổng lồ trên nhiều trang mạng trực tuyến như: Kho sách nói, Queen Voice, Gác sách, AudioBookGood, Hẻm Radio… “Phát hiện” ra sách nói trong một lần chờ ở sân bay mà quên mang theo mấy cuốn sách, một người bạn của tôi rất hào hứng khi nghe đọc sách hộ thông qua giọng đọc vô cùng truyền cảm, hấp dẫn. Chưa kể, nhiều sách nói còn chèn tiếng động, âm nhạc, biến loại hình này trở nên hết sức thú vị.

Phải nhìn nhận rằng trên hành trình lan tỏa giá trị của sách và văn hóa đọc, chúng ta đã tiến những bước dài. Năm 2014, Thủ tướng ra quyết định lấy ngày 21-4 hàng năm làm Ngày Sách Việt Nam. Năm 2017, Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng. 2 năm sau đó, Quốc hội công nhận ngày 21-4 là Ngày Sách và Văn hóa đọc (Điều 30 Luật Thư viện 2019). Tháng 2-2021, Thủ tướng tiếp tục phê duyệt chương trình “Chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Các ngành, địa phương hưởng ứng nhiệt tình với nhiều hoạt động liên quan như: Ngày hội Văn hóa đọc, Hội sách, cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc, Cộng tác viên tuyên truyền giới thiệu sách… Với những động thái tích cực ấy, văn hóa đọc có sự phát triển mạnh mẽ. Theo số liệu thống kê của Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch, nếu năm 2013, bình quân mỗi người Việt chỉ đọc 0,8 cuốn sách/năm thì đến năm 2018 là 4 cuốn/năm. Một con số đáng mừng!

Mới đây, Sở Thông tin và Truyền thông vừa dự thảo (lần 1) kế hoạch tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam trên địa bàn tỉnh. Trước khi trình UBND tỉnh, Sở đề nghị các cơ quan, đơn vị, địa phương phối hợp, tham gia góp ý dự thảo. Theo đó, cùng với tổ chức lễ phát động điểm Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam tỉnh Gia Lai vào ngày 21-4, nhiều hoạt động khác sẽ được triển khai như: tặng sách cho các trường học khó khăn, vùng sâu, vùng xa; trưng bày, triển lãm, giới thiệu sách; tổ chức hưởng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam tại các cơ sở phát hành xuất bản phẩm… Thực tế nhiều năm qua, các đơn vị tổ chức vẫn nặng về quảng bá sách giấy nên thiếu sự nhanh nhạy trong việc giới thiệu sách nói và sách điện tử (trừ nỗ lực của Thư viện tỉnh trong chuyển đổi số một vài năm trở lại đây). Vì vậy, không phủ nhận chỗ đứng lâu bền của sách giấy trong lòng độc giả, song với xu thế mới, phù hợp cần được quan tâm hơn nữa vì nhiệm vụ phát triển văn hóa đọc thời gian tới, giúp sách lan tỏa đến mọi đối tượng, tầng lớp.

Văn hóa được xem là yếu tố giữ vai trò nền tảng và là động lực đi tới trong phát triển xã hội. Đẩy mạnh văn hóa đọc dù với phương thức nào cũng chính là hành vi kiến tạo văn hóa trong đời sống, thúc đẩy quá trình học tập suốt đời. Do vậy, phát triển đa dạng văn hóa đọc là nhiệm vụ của các cấp, các ngành và sự chủ động đầy ý thức đối với mỗi cá nhân.

 

 PHƯƠNG DUYÊN

Có thể bạn quan tâm

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

(GLO)- Suốt 50 năm qua, bà Kpă H’Mi (SN 1961, buôn Chư Jú, xã Ia Rsai, huyện Krông Pa) vẫn luôn say mê những giai điệu dân ca Jrai. Bà là niềm tự hào của buôn làng khi không chỉ lưu giữ mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ thêm yêu và gắn bó với những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Mắt hạ cho nhau

Thơ Lenguyen: Mắt hạ cho nhau

(GLO)- "Mắt hạ cho nhau" của Lenguyen là khúc ngân dịu dàng của tuổi học trò, nơi bằng lăng tím, phượng đỏ và tiếng ve gọi về ký ức. Bài thơ chan chứa hoài niệm, tiếc nuối những rung động đầu đời chưa kịp nói thành lời.

“Tên Người là cả một niềm thơ”

“Tên Người là cả một niềm thơ”

(GLO)- Bảo tàng Hồ Chí Minh (thuộc Bảo tàng tỉnh Gia Lai) hiện trưng bày, giới thiệu nhiều hình ảnh, tài liệu, hiện vật về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác. Một trong số đó là tập sách “Tên Người là cả một niềm thơ” do ông Nguyễn Khoa-Cán bộ lão thành cách mạng trao tặng năm 2004.

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

(GLO)- 12 năm liên tục duy trì chương trình “Trang sách mùa hè” cũng là chừng ấy thời gian cán bộ, viên chức Thư viện tỉnh dành nhiều tâm huyết để tạo ra một không gian vừa học vừa chơi mới mẻ, hấp dẫn.

Thơ Phạm Đức Long: Di vật đời người

Thơ Phạm Đức Long: Di vật đời người

(GLO)- Bài thơ "Di vật đời người" của Phạm Đức Long là khúc tưởng niệm thấm đẫm cảm xúc về những người lính đã hi sinh trong chiến tranh. Họ ngã xuống giữa rừng xanh, để lại những di vật bình dị mà thiêng liêng, là biểu tượng bất tử của một thời tuổi trẻ quên mình vì Tổ quốc...

Tháng năm nhớ Người

Tháng năm nhớ Người

(GLO)- Bài thơ “Tháng năm nhớ Người” của Lenguyen khắc họa hình ảnh Bác Hồ qua ký ức làng quê, tình mẹ, giọt lệ, hương sen và ánh nắng Nam Đàn,... như lời tri ân sâu lắng dành cho vị Cha già kính yêu của dân tộc suốt đời vì dân, vì nước.

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

(GLO)- Từ ngày 16 đến 20-5, gần 40 ca sĩ, diễn viên, nghệ nhân Gia Lai đã tham gia 2 sự kiện vô cùng ý nghĩa tại tỉnh Nghệ An. Đó là hội diễn nghệ thuật quần chúng “Tiếng hát Làng Sen” và triển lãm “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người” năm 2025.

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2023); 47 năm Ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5/1978 - 18/5/2025), sáng 12-5, Bảo tàng tỉnh Bình Định phối hợp Bảo tàng Quang Trung khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”.

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

(GLO)- "Gia Lai một hai ba" của Nguyễn Thanh Mừng dẫn người đọc qua những nẻo đường dốc đèo, qua tiếng thác reo và chiêng cồng, để gặp lại khí phách người xưa. Mỗi hình ảnh, mỗi nhịp thơ là một lát cắt vừa hoang sơ, vừa tự hào về bản sắc không thể phai mờ của đại ngàn Tây Nguyên.

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

(GLO)- Trong bài thơ "Nghe con đọc thơ về Tổ quốc", tác giả Lê Thành Văn để mạch cảm xúc tuôn chảy tự nhiên: từ sự rưng rưng khi nhớ về chiến tranh đến niềm tin lặng lẽ gửi gắm vào thế hệ mai sau. Bài thơ như một nhịp cầu nối liền quá khứ đau thương và hiện tại bình yên.

Thơ Lê Vi Thủy: Biên cương mùa gió

Thơ Lê Vi Thủy: Biên cương mùa gió

(GLO)- Giữa những cơn gió xào xạc của núi rừng Tây Nguyên bỏng rát, bài thơ “Biên cương mùa gió” của Lê Vi Thủy như thổi vào lòng người nỗi xúc động lặng thầm. Từ ánh mắt trẻ thơ đến no ấm buôn làng và những giọt mồ hôi người lính, tất cả hòa quyện trong khát vọng yên bình nơi địa đầu Tổ quốc.

Tổ quốc trong tim

Thơ Lenguyen: Tổ quốc trong tim

(GLO)- Bài thơ “Tổ quốc trong tim” của tác giả Lenguyen là lời tri ân sâu sắc với cha ông đã hy sinh vì độc lập dân tộc. Từ Cửu Long đến Trường Sơn, từ Điện Biên đến Sài Gòn, một Việt Nam bất khuất vươn lên giữa máu và hoa, rạng ngời sắc cờ Tổ quốc.

Thơ Đào An Duyên: Lòng quê

Thơ Đào An Duyên: Lòng quê

(GLO)- Trong nhịp sống hiện đại hối hả, bài thơ "Lòng quê" của tác giả Đào An Duyên là tiếng vọng thầm lặng mà day dứt. Người xa quê, dù ở đâu chăng nữa vẫn mang trong tim nỗi nhớ cội nguồn. Qua hình ảnh nước xuôi nước ngược, bài thơ gợi về sự gắn bó thiêng liêng giữa con người và quê hương.