(GLO)- Thiên nhiên và con người luôn có sự gắn kết mật thiết. Thiên nhiên xinh đẹp, hiền hòa, trù phú thì nơi đó thường sản sinh ra những con người phóng khoáng, tài hoa. Đồng thời chính những con người tài hoa cũng luôn góp phần làm cho thiên nhiên ngày càng tươi đẹp, hoàn thiện hơn. Mối quan hệ khăng khít ấy là một quy luật của tự nhiên đã được minh chứng hàng triệu năm qua, kể từ khi con người xuất hiện trên hành tinh xanh này.
 |
Tự bao giờ, khả năng nhận biết và tôn vinh cái đẹp đã hình thành nên những nghệ nhân đời sau luôn nối tiếp, kế thừa kinh nghiệm của các thế hệ trước và ngày càng phát huy hơn nữa trong quá trình sáng tạo nghệ thuật. Qua bàn tay nghệ nhân, cái đẹp đã được nhân lên mà vẫn giữ được đường nét và cả màu sắc tươi nguyên, tinh tươm, phong phú, đa dạng. Hoa, cây kiểng, gỗ lũa, đá cảnh… là những vật thể thân quen bởi chúng luôn có mặt trong thiên nhiên và trong đời sống hàng ngày mà trở nên mới lạ, hấp dẫn con người. Thậm chí có những vật tưởng bình thường như đá thô, như gỗ lũa, như cây lùm bụi… không có giá trị về mặt nghệ thuật lẫn giá trị kinh tế nhưng qua bàn tay nghệ nhân bỗng chốc như bước ra từ cổ tích, được khoác lên mình chiếc áo vạn năng, tăng lên giá trị bội phần.
Miền Trung và Tây Nguyên được thiên nhiên ban phú nhiều phong cảnh xinh đẹp nổi tiếng. Phố cổ Hội An, núi Bà Nà, Thánh địa Mỹ Sơn (Quảng Nam); tháp Bánh Ít, Hầm Hô, Ghềnh Ráng (Bình Định); tháp Nhạn, Gành Đá Đĩa, Vịnh Xuân Đài (Phú Yên); núi Hàm Rồng, Biển Hồ, hồ Ayun Hạ (Gia Lai); sông Đak Bla, núi Ngọc Linh, Nhà thờ gỗ (Kon Tum)… là những địa chỉ du lịch văn hóa-lịch sử nổi tiếng của các địa phương trong vùng. Hơn thế nữa, nhiều cảnh vật nêu trên còn để lại dấu ấn khá đậm nét trong sáng tạo của các nghệ nhân qua các tác phẩm nghệ thuật bằng những chất liệu có sẵn trong thiên nhiên như cây kiểng, gỗ lũa, đá cảnh… Qua quá trình sáng tạo ấy, con người cũng có những chuyển đổi theo hướng tích cực, cảm nhận cái đẹp ngày càng tinh tế, phong phú hơn và cũng hoàn thiện hơn.
Từ dải đất miền Trung đầy nắng và gió biển đến đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ với hai mùa mưa nắng, chúng ta may mắn được sống trong một không gian thấm đẫm bản sắc văn hóa có bề dày ngàn năm của các dân tộc. Nền văn hóa lâu đời ấy không chỉ biểu hiện qua phong tục, tập quán của mỗi dân tộc mà còn biểu hiện qua từng rung động trước cái đẹp của mỗi con người nơi đây. Và thật hạnh phúc biết bao, thật vinh dự biết bao, hôm nay chúng ta đang được chiêm ngưỡng một phần nhỏ cái đẹp trong kho tàng thiên nhiên tươi xanh và những tác phẩm nghệ thuật vô giá mang dấu ấn sáng tạo của các nghệ nhân trong khu vực.
Sinh vật cảnh đã được người Gia Lai nói chung và Pleiku nói riêng quan tâm từ lâu và trở thành một thú chơi tao nhã. Còn nhớ trong khuôn khổ Festival Cồng chiêng quốc tế năm 2009 tổ chức tại TP. Pleiku, Gia Lai, bên cạnh nhiều hoạt động diễn ra xung quanh hoạt động cồng chiêng trọng tâm, triển lãm sinh vật cảnh là một nội dung quan trọng trong chuỗi hoạt động lễ hội tưng bừng. Triển lãm lần ấy được Hội Sinh vật cảnh của các tỉnh bạn nhiệt tình tham gia như: Quảng Nam, Bình Định, Phú Yên, Kon Tum và Hội Sinh vật cảnh của TP. Pleiku, huyện Chư Sê, huyện Krông Pa, thị xã An Khê của tỉnh nhà Gia Lai. Với hơn 1.500 sản phẩm sinh vật cảnh các loại, trong đó có 600 cây cảnh, 700 sản phẩm đá cảnh, 230 tác phẩm gỗ lũa, 2 cơ sở phong lan với hàng ngàn giò phong lan mang đậm hương sắc núi rừng, triển lãm sinh vật cảnh mang lại cho người xem cảm giác thanh thản, an vui hòa mình vào cái đẹp của sáng tạo, đồng thời qua đó rút tỉa những kinh nghiệm riêng cho mình.
Điều đáng lưu tâm là những sản phẩm sinh vật cảnh phần lớn đều đi từ vùng bão lũ tàn khốc, hàng năm gây nhiều thiệt hại nặng nề cho đồng bào các tỉnh miền Trung như: Quảng Nam, Phú Yên, Bình Định và các huyện, thị xã phía Đông Nam của Gia Lai… Song dường như đã trở thành một quy luật, khi con người càng chịu nhiều nỗi đau thương thì ý thức đấu tranh vượt qua khó khăn lại mạnh mẽ đến vô cùng. Những cành mai, cành lộc vừng đã vươn lên mầm xanh, những viên đá cảnh như càng hấp dẫn hơn bởi sự đa màu đến huyền hoặc…
Bây giờ thì nhiều người dân đã quen với những tác phẩm sáng tạo từ các chất liệu sẵn có của thiên nhiên như cỏ cây, đá, đặc biệt là gỗ. Bên cạnh các loại đá cảnh, đá bán quý như thạch anh, mã não, gỗ hóa thạch... luôn được giới sưu tầm săn lùng thì những năm gần đây nhiều pho tượng chế tác từ lõi gỗ mô phỏng hình tượng đức Phật Di Lặc, đức Quan Thế Âm Bồ Tát, Tam Đa (Phước-Lộc-Thọ) hoặc các nhân vật trong Tam Quốc Chí... tùy theo chất liệu gỗ và kích thước mà các pho tượng này có giá rất cao, được nhiều người mua về chiêm ngưỡng, trưng bày trong nhà.
Hàng năm cứ vào dịp Tết cổ truyền của dân tộc, từ ngày Rằm tháng Chạp trở đi là chúng ta lại thấy xuất hiện nhiều quầy, sạp bán tác phẩm sinh vật cảnh ở một góc công viên, góc phố và khu chợ Xuân của thành phố. Chúng tạo nên một sắc thái riêng cho Phố núi đáng yêu, vừa đẹp, lại có một chút cổ kính từ món hàng mang đậm chất nghệ thuật này. Dường như mỗi người dạo Tết cũng đều muốn mua về cho mình một viên đá nho nhỏ có vân đẹp, vài cây cảnh bon sai, hoặc một pho tượng chạm khắc đẹp... bởi đó là Xuân!
Nguyên Anh
