Thi tốt nghiệp THPT: Đừng để thí sinh chọn môn vì 'dễ thi, dễ đỗ'

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Mục tiêu cấp THPT nêu trong chương trình Giáo dục phổ thông 2018 là theo định hướng nghề nghiệp, nhưng nhiều học sinh lại chọn môn học, môn thi tốt nghiệp THPT với tiêu chí 'dễ thi và dễ đỗ'.

NHIỀU LÝ DO HỌC SINH CHỌN MÔN THI KHOA HỌC XÃ HỘI TĂNG

Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo xác định mục tiêu đối với giáo dục phổ thông là: "Bảo đảm cho học sinh (HS) có trình độ THCS có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau THCS; THPT phải tiếp cận nghề nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn học sau phổ thông có chất lượng".

Cấp THPT là cấp định hướng nghề nghiệp, HS được chọn môn học và thi phù hợp với định hướng nghề nghiệp của mình. Tuy nhiên, do nhiều lý do khác nhau, HS chọn môn học và thi không đúng với định hướng nghề nghiệp của mình, tạo ra xu hướng có thể ngược với nhu cầu của nguồn nhân lực. Trong 8 năm qua (2017 - 2024), HS chọn tổ hợp khoa học xã hội ngày càng tăng. Năm 2024, tỷ lệ HS chọn tổ hợp khoa học xã hội cao nhất với 63%, chỉ 37% chọn khoa học tự nhiên. Trong khi đó, nhu cầu nhân lực về khoa học, công nghệ, kỹ thuật ngày càng tăng.

Thí sinh làm thủ tục dự thi tổ hợp môn khoa học xã hội trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Những năm gần đây số thí sinh chọn tổ hợp này ngày càng tăng. ẢNH: NHẬT THỊNH
Thí sinh làm thủ tục dự thi tổ hợp môn khoa học xã hội trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Những năm gần đây số thí sinh chọn tổ hợp này ngày càng tăng. ẢNH: NHẬT THỊNH

Trước hết, đó là vì các môn thuộc khoa học xã hội dễ học, dễ thi đạt điểm cao. Tổng trung bình điểm thi hằng năm của 3 môn sử, địa, giáo dục công dân luôn cao hơn tổng trung bình điểm thi của 3 môn lý, hóa, sinh.

Kế đến, theo một số hiệu trưởng THPT ở các huyện miền núi, do chất lượng đầu vào thấp nên nhà trường phải hướng HS chọn khoa học xã hội để học và ôn thi ngay từ lớp 10. Chỉ một số rất ít HS giỏi tự nhiên mới chọn tổ hợp khoa học tự nhiên.

Bình quân tỷ lệ tốt nghiệp THPT của cả nước cao (xấp xỉ 99%) tạo ra áp lực cho các trường vùng khó khăn. Có trường đạt tỷ lệ này 80 - 90%, nhưng vẫn được đánh giá thấp so với mặt bằng, nên buộc nhà trường phải tổ chức dạy và học hướng mục tiêu tăng tỷ lệ tốt nghiệp.

Theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018, ở cấp THPT, các môn học bắt buộc nghiêng lại về xã hội và nhân văn. Cụ thể, có 8 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, gồm: toán, ngữ văn, ngoại ngữ, lịch sử, giáo dục thể chất, giáo dục quốc phòng và an ninh, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và giáo dục địa phương. Trong đó, chỉ có toán thuộc tự nhiên, còn các môn và hoạt động giáo dục thuộc về xã hội và nhân văn.

Với thiết kế chương trình giáo dục nghiêng về xã hội và nhân văn, HS chọn các môn khoa học xã hội để học và thi là dễ hiểu. Thực tế 3 năm qua, theo Hiệp hội Các trường ĐH và CĐ, hiện nay có một số tỉnh, số HS chọn nhóm môn lý, hóa, sinh chỉ chiếm 11 - 15%.

Tuy nhiên, một số địa phương có kinh tế - xã hội phát triển, nhu cầu nhân lực khoa học, kỹ thuật, công nghệ, kinh tế tăng… có thể tác động đến việc số HS chọn các môn khoa học tự nhiên để học và thi cao. TP.HCM là một minh chứng. Năm 2024, tỷ lệ HS TP.HCM chọn tổ hợp khoa học tự nhiên là gần 61%, cao nhất cả nước.

CÂN ĐỐI MÔN THI PHÙ HỢP NHU CẦU NHÂN LỰC

Thực tế nhu cầu lao động của xã hội rất đa dạng, định hướng phát triển kinh tế - xã hội nước ta trong kỷ nguyên vươn mình đòi hỏi ngày càng nhiều nhân lực các ngành khoa học, kỹ thuật, công nghệ, kinh tế, dịch vụ, bên cạnh các ngành xã hội và nhân văn.

Tuy nhiên, cấu trúc phân hóa HS theo 2 nhóm khoa học tự nhiên - kỹ thuật và khoa học xã hội - nhân văn là quá rộng, cần phải phân chia nhiều nhóm hơn. Ví dụ, nhóm các môn toán - lý - hóa - sinh - tin học - công nghệ nên chia thành nhiều nhóm nhỏ như: toán - lý - hóa, lý - hóa - sinh, toán - tin học - lý, toán - lý - công nghệ…

Học sinh lớp 12 sẽ bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 với nhiều đổi mới. Ảnh: Đào Ngọc Thạch
Học sinh lớp 12 sẽ bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 với nhiều đổi mới. Ảnh: Đào Ngọc Thạch

Để khắc phục những hạn chế nói trên, cần tái cấu trúc chương trình giáo dục phổ thông cho phù hợp hơn với mục tiêu hướng nghiệp.

Ở cấp THPT nên phân chia HS theo 3 luồng chính: luồng thứ nhất phổ thông sẽ học và thi tốt nghiệp THPT; luồng thứ hai theo hướng nghề nghiệp cụ thể, như y tế, kỹ thuật, nghệ thuật, quản trị kinh doanh, khoa học xã hội, ngoại ngữ, trồng trọt… được thực hiện tại các trường trung học nghề hoặc kỹ thuật (HS học các trường trung học nghề và trung học kỹ thuật vừa học văn hóa THPT vừa học nghề, tốt nghiệp sẽ cấp bằng "trung học nghề" tương đương THPT, có thể học lên CĐ và ĐH); luồng thứ ba theo hướng lao động trực tiếp, nhưng cần được đào tạo sơ cấp nghề. Mô hình trung học nghề/trung học kỹ thuật đã được áp dụng thành công tại nhiều quốc gia và có sự tham gia trực tiếp của các doanh nghiệp, giúp HS vừa học lý thuyết, vừa tích lũy kinh nghiệm thực tế.

Cần đào tạo đội ngũ GV tư vấn hướng nghiệp chuyên nghiệp. Các trường ĐH sư phạm ngoài đào tạo đội ngũ GV hướng nghiệp chuyên nghiệp còn cần giảng dạy môn trải nghiệm hướng nghiệp cho tất cả sinh viên sư phạm, kể cả sư phạm tiểu học. Đội ngũ GV tư vấn hướng nghiệp có thể từ trường công lập, tư thục hay các tổ chức xã hội nghề nghiệp khác và có sự tham gia của doanh nghiệp. Sớm cho HS THCS trải nghiệm hướng nghiệp tại doanh nghiệp và ở các trường ĐH, CĐ, giúp các em có điều kiện tiếp cận nghề nghiệp để học và làm việc sớm.

Việc chuyển giao giáo dục nghề nghiệp về Bộ GD-ĐT là một thuận lợi, cơ hội để sắp xếp, phân luồng HS các cấp học một cách khoa học, hợp lý và phù hợp với nhu cầu nguồn nhân lực.

Theo Hồ Sỹ Anh (TNO)

Có thể bạn quan tâm

Người trẻ “làm mới” hồn quê

E-magazine Người trẻ “làm mới” hồn quê

(GLO)-Từ những nguyên liệu, món ăn gắn liền với ký ức quê nhà, nhiều người trẻ đang nỗ lực “lên đời” sản vật truyền thống bằng cách làm mới: sáng tạo trong cách làm, ứng dụng công nghệ, quảng bá linh hoạt, với khát vọng đưa hương vị quê vươn xa.

Hoạt động tư vấn, hỗ trợ, giới thiệu việc làm của Đoàn phường Pleiku dành cho thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự. Ảnh: ĐVCC

Phát huy tinh thần thanh niên trong giai đoạn mới

(GLO)- Hòa trong không khí sôi nổi của đại hội Ðoàn TNCS Hồ Chí Minh các cấp, tuổi trẻ tỉnh Gia Lai đang cùng nhìn lại một nhiệm kỳ đầy nỗ lực, khẳng định vai trò xung kích trong phát triển quê hương và hướng tới nhiệm kỳ mới 2025-2030 với tinh thần “Dấn thân-Sáng tạo-Hành động vì cộng đồng”.

Short Chuyện người Gia Lai số 63: Doanh nhân Nguyễn Hữu Vinh-Từ món quà quê đến thương hiệu triệu đô

Short Chuyện người Gia Lai số 63: Doanh nhân Nguyễn Hữu Vinh-Từ món quà quê đến thương hiệu triệu đô

(GLO)- Từ món bánh tráng tưởng như chỉ để ăn chơi, anh Nguyễn Hữu Vinh đã biến thành sản phẩm vươn ra thế giới. Một hành trình khởi nghiệp không ồn ào, nhưng mang đậm niềm tin vào “điều nhỏ bé” và hương vị quê hương đã tạo nên giá trị triệu đô cho một thương hiệu.

Trẻ hào hứng hóa trang và check-in tại Lễ hội Halloween.

Halloween ngập tràn tiếng cười, sắc màu tuổi thơ

(GLO)-Từ chiều đến tối 26-10, Trung tâm Hoạt động Thanh thiếu nhi tỉnh Gia Lai rộn rã tiếng cười trẻ thơ. Những chiếc mặt nạ, trò chơi Halloween, dạ hội hóa trang và tiệc buffet, văn nghệ nối tiếp nhau, mang đến cho các em nhỏ một ngày hội tràn ngập niềm vui, vừa đầy sắc màu tuổi thơ.

Khởi nghiệp thành công từ hương bạc hà

Khởi nghiệp thành công từ hương bạc hà

(GLO)- Trong một lần tham dự lớp tập huấn về sản xuất sạch vào đầu năm 2024, chị Nguyễn Thụy Thúy Vy (xã Phù Mỹ Đông, tỉnh Gia Lai) nảy ra ý tưởng chưng cất tinh dầu từ lá bạc hà-loại cây dễ trồng, hợp khí hậu, đất đai tại địa phương.

Đoàn UBND tỉnh Gia Lai tặng công trình Nhà nhân ái cho hộ nghèo tại xã An Toàn ngày 24-5. Ảnh: D.L

Ðoàn UBND tỉnh Gia Lai: Ðoàn kết-Tiên phong-Ðột phá-Phát triển

(GLO)- Nhiệm kỳ 2022-2025, Ðoàn UBND tỉnh Gia Lai ghi dấu bằng nhiều công trình, phần việc gắn với an sinh xã hội, chuyển đổi số. Bước sang giai đoạn mới, đơn vị tiếp tục phát huy tinh thần sáng tạo, hướng về cộng đồng, góp phần xây dựng nền hành chính hiện đại, phục vụ người dân tốt hơn.

Anh Nguyễn Thành Trung và Câu lạc bộ Tương lai xanh với những hoạt động thiện nguyện cho trẻ em khó khăn. Ảnh: NVCC

Không ngừng cống hiến cho cộng đồng

(GLO)- Anh Nguyễn Thành Trung (xã Ia Pnôn) và chị Hồ Nhật Nguyệt (xã Tuy Phước) là 2 trong số 20 gương mặt tiêu biểu được nhận Giải thưởng 15-10 cấp tỉnh năm 2025. Một người âm thầm gieo mầm thiện nguyện nơi vùng cao, một người năng động sáng tạo trong chuyển đổi số ở cơ sở.

Anh Bùi Quang Huy và chị Nguyễn Phạm Duy Trang chủ trì hội nghị

Hơn 4.000 điểm cầu kết nối tuổi trẻ Việt Nam góp ý dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng

Hội nghị cán bộ chủ chốt của Đoàn, Hội, Đội và thanh thiếu nhi tiêu biểu trong và ngoài nước góp ý dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đoàn diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với 4.088 điểm cầu, hơn 80 nghìn đại biểu tham dự.

Là hoa dâng đời

Là hoa dâng đời

(GLO)- Trong sự vươn mình mạnh mẽ của đất nước hôm nay, từ vùng sâu, vùng xa đến đô thị năng động trẻ trung, đâu đâu cũng bắt gặp hình ảnh những phụ nữ miệt mài lao động, sáng tạo, đóng góp cho sự phát triển của quê hương. Họ là những đóa hoa tươi thắm dâng cho đời.