Thi tốt nghiệp THPT: Đừng để thí sinh chọn môn vì 'dễ thi, dễ đỗ'

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Mục tiêu cấp THPT nêu trong chương trình Giáo dục phổ thông 2018 là theo định hướng nghề nghiệp, nhưng nhiều học sinh lại chọn môn học, môn thi tốt nghiệp THPT với tiêu chí 'dễ thi và dễ đỗ'.

NHIỀU LÝ DO HỌC SINH CHỌN MÔN THI KHOA HỌC XÃ HỘI TĂNG

Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo xác định mục tiêu đối với giáo dục phổ thông là: "Bảo đảm cho học sinh (HS) có trình độ THCS có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau THCS; THPT phải tiếp cận nghề nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn học sau phổ thông có chất lượng".

Cấp THPT là cấp định hướng nghề nghiệp, HS được chọn môn học và thi phù hợp với định hướng nghề nghiệp của mình. Tuy nhiên, do nhiều lý do khác nhau, HS chọn môn học và thi không đúng với định hướng nghề nghiệp của mình, tạo ra xu hướng có thể ngược với nhu cầu của nguồn nhân lực. Trong 8 năm qua (2017 - 2024), HS chọn tổ hợp khoa học xã hội ngày càng tăng. Năm 2024, tỷ lệ HS chọn tổ hợp khoa học xã hội cao nhất với 63%, chỉ 37% chọn khoa học tự nhiên. Trong khi đó, nhu cầu nhân lực về khoa học, công nghệ, kỹ thuật ngày càng tăng.

Thí sinh làm thủ tục dự thi tổ hợp môn khoa học xã hội trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Những năm gần đây số thí sinh chọn tổ hợp này ngày càng tăng. ẢNH: NHẬT THỊNH
Thí sinh làm thủ tục dự thi tổ hợp môn khoa học xã hội trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Những năm gần đây số thí sinh chọn tổ hợp này ngày càng tăng. ẢNH: NHẬT THỊNH

Trước hết, đó là vì các môn thuộc khoa học xã hội dễ học, dễ thi đạt điểm cao. Tổng trung bình điểm thi hằng năm của 3 môn sử, địa, giáo dục công dân luôn cao hơn tổng trung bình điểm thi của 3 môn lý, hóa, sinh.

Kế đến, theo một số hiệu trưởng THPT ở các huyện miền núi, do chất lượng đầu vào thấp nên nhà trường phải hướng HS chọn khoa học xã hội để học và ôn thi ngay từ lớp 10. Chỉ một số rất ít HS giỏi tự nhiên mới chọn tổ hợp khoa học tự nhiên.

Bình quân tỷ lệ tốt nghiệp THPT của cả nước cao (xấp xỉ 99%) tạo ra áp lực cho các trường vùng khó khăn. Có trường đạt tỷ lệ này 80 - 90%, nhưng vẫn được đánh giá thấp so với mặt bằng, nên buộc nhà trường phải tổ chức dạy và học hướng mục tiêu tăng tỷ lệ tốt nghiệp.

Theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018, ở cấp THPT, các môn học bắt buộc nghiêng lại về xã hội và nhân văn. Cụ thể, có 8 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, gồm: toán, ngữ văn, ngoại ngữ, lịch sử, giáo dục thể chất, giáo dục quốc phòng và an ninh, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và giáo dục địa phương. Trong đó, chỉ có toán thuộc tự nhiên, còn các môn và hoạt động giáo dục thuộc về xã hội và nhân văn.

Với thiết kế chương trình giáo dục nghiêng về xã hội và nhân văn, HS chọn các môn khoa học xã hội để học và thi là dễ hiểu. Thực tế 3 năm qua, theo Hiệp hội Các trường ĐH và CĐ, hiện nay có một số tỉnh, số HS chọn nhóm môn lý, hóa, sinh chỉ chiếm 11 - 15%.

Tuy nhiên, một số địa phương có kinh tế - xã hội phát triển, nhu cầu nhân lực khoa học, kỹ thuật, công nghệ, kinh tế tăng… có thể tác động đến việc số HS chọn các môn khoa học tự nhiên để học và thi cao. TP.HCM là một minh chứng. Năm 2024, tỷ lệ HS TP.HCM chọn tổ hợp khoa học tự nhiên là gần 61%, cao nhất cả nước.

CÂN ĐỐI MÔN THI PHÙ HỢP NHU CẦU NHÂN LỰC

Thực tế nhu cầu lao động của xã hội rất đa dạng, định hướng phát triển kinh tế - xã hội nước ta trong kỷ nguyên vươn mình đòi hỏi ngày càng nhiều nhân lực các ngành khoa học, kỹ thuật, công nghệ, kinh tế, dịch vụ, bên cạnh các ngành xã hội và nhân văn.

Tuy nhiên, cấu trúc phân hóa HS theo 2 nhóm khoa học tự nhiên - kỹ thuật và khoa học xã hội - nhân văn là quá rộng, cần phải phân chia nhiều nhóm hơn. Ví dụ, nhóm các môn toán - lý - hóa - sinh - tin học - công nghệ nên chia thành nhiều nhóm nhỏ như: toán - lý - hóa, lý - hóa - sinh, toán - tin học - lý, toán - lý - công nghệ…

Học sinh lớp 12 sẽ bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 với nhiều đổi mới. Ảnh: Đào Ngọc Thạch
Học sinh lớp 12 sẽ bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 với nhiều đổi mới. Ảnh: Đào Ngọc Thạch

Để khắc phục những hạn chế nói trên, cần tái cấu trúc chương trình giáo dục phổ thông cho phù hợp hơn với mục tiêu hướng nghiệp.

Ở cấp THPT nên phân chia HS theo 3 luồng chính: luồng thứ nhất phổ thông sẽ học và thi tốt nghiệp THPT; luồng thứ hai theo hướng nghề nghiệp cụ thể, như y tế, kỹ thuật, nghệ thuật, quản trị kinh doanh, khoa học xã hội, ngoại ngữ, trồng trọt… được thực hiện tại các trường trung học nghề hoặc kỹ thuật (HS học các trường trung học nghề và trung học kỹ thuật vừa học văn hóa THPT vừa học nghề, tốt nghiệp sẽ cấp bằng "trung học nghề" tương đương THPT, có thể học lên CĐ và ĐH); luồng thứ ba theo hướng lao động trực tiếp, nhưng cần được đào tạo sơ cấp nghề. Mô hình trung học nghề/trung học kỹ thuật đã được áp dụng thành công tại nhiều quốc gia và có sự tham gia trực tiếp của các doanh nghiệp, giúp HS vừa học lý thuyết, vừa tích lũy kinh nghiệm thực tế.

Cần đào tạo đội ngũ GV tư vấn hướng nghiệp chuyên nghiệp. Các trường ĐH sư phạm ngoài đào tạo đội ngũ GV hướng nghiệp chuyên nghiệp còn cần giảng dạy môn trải nghiệm hướng nghiệp cho tất cả sinh viên sư phạm, kể cả sư phạm tiểu học. Đội ngũ GV tư vấn hướng nghiệp có thể từ trường công lập, tư thục hay các tổ chức xã hội nghề nghiệp khác và có sự tham gia của doanh nghiệp. Sớm cho HS THCS trải nghiệm hướng nghiệp tại doanh nghiệp và ở các trường ĐH, CĐ, giúp các em có điều kiện tiếp cận nghề nghiệp để học và làm việc sớm.

Việc chuyển giao giáo dục nghề nghiệp về Bộ GD-ĐT là một thuận lợi, cơ hội để sắp xếp, phân luồng HS các cấp học một cách khoa học, hợp lý và phù hợp với nhu cầu nguồn nhân lực.

Theo Hồ Sỹ Anh (TNO)

Có thể bạn quan tâm

Học nhạc cụ: Niềm vui ngày hè của học sinh Gia Lai

Học nhạc cụ: Niềm vui ngày hè của học sinh Gia Lai

(GLO)- Dịp hè, nhiều học sinh vùng cao Gia Lai được gia đình tạo điều kiện học nhạc cụ. Việc học không chỉ giúp các em phát triển năng khiếu, rèn luyện kiên nhẫn, kỷ luật mà còn là hình thức giải trí lành mạnh, giúp tránh xa thiết bị điện tử và nuôi dưỡng đam mê âm nhạc từ sớm.

“Kình ngư nhí” ở phố núi Pleiku

“Kình ngư nhí” ở phố núi Pleiku

(GLO)- Cuối tháng 7 vừa qua, các kình ngư nhí từ Tây Gia Lai đã mang về đến 13 tấm huy chương tại Giải bơi cứu đuối thanh thiếu nhi toàn quốc năm 2025 diễn ra ở Quảng Ngãi. Trong đó có đến 3 tấm HCV quý giá, tạo động lực cho các kình ngư ở “phố núi” trên hành trình chinh phục bộ môn bơi lội.

Tiếp sức “Cùng em đến trường” tại xã Ia Hrú

Tiếp sức “Cùng em đến trường” tại xã Ia Hrú

(GLO)-Ngày 9-8, tại Trường Tiểu học Hùng Vương (xã Ia Hrú, tỉnh Gia Lai), nhóm từ thiện Fly To Sky (thành viên các Mạng lưới Tình nguyện Quốc gia, trực thuộc Trung tâm Tình nguyện Quốc gia) phối hợp cùng nhóm thiện nguyện Minh Phước, UBND và Đoàn xã Ia Hrú tổ chức chương trình “Cùng em đến trường”.

Không gian trẻ - trải nghiệm vui

E-magazine Không gian trẻ - trải nghiệm vui

(GLO)- Những mô hình do giới trẻ khởi xướng như Phiên chợ cộng đồng đậm tinh thần “sống xanh” đến khu tích hợp giữa ăn uống với giải trí, hay tổ chức workshop mỗi ngày… mang đến nhiều trải nghiệm thú vị, thu hút nhiều độ tuổi tham gia.

Khởi nghiệp với sen Đa Lộc trên đất Tuy Phước

Khởi nghiệp với sen Đa Lộc trên đất Tuy Phước

(GLO)- Từ một kỹ sư ngành viễn thông, năm 2022, anh Võ Minh Sang (SN 1989) quay trở về Tuy Phước (tỉnh Gia Lai) để khởi nghiệp với giống hoa sen Đa Lộc. Vạn sự khởi đầu nan, anh đã từng bước chinh phục và phát triển kinh tế ổn định với giống hoa này ngay trên mảnh đất quê hương.

Giới trẻ chọn lọc tin tức trong “vũ trụ thông tin” đa nền tảng

Giới trẻ chọn lọc tin tức trong “vũ trụ thông tin” đa nền tảng

(GLO)-Trong thời đại số, giới trẻ Gia Lai không chỉ tiếp nhận thông tin từ những bản tin giờ vàng trên tivi hay trang báo giấy; thay vào đó, họ đã biết chọn lọc tin tức giữa một “vũ trụ thông tin” đa nền tảng như video TikTok, bản tin online, podcast hay các nội dung ngắn gọn trên Facebook, YouTube.

Giới trẻ phố núi và giấc mơ phòng thu âm nhạc

Giới trẻ phố núi và giấc mơ phòng thu âm nhạc

(GLO)- Không có thiết bị chuyên dụng hay phòng cách âm chuẩn chỉnh, nhiều bạn trẻ phố núi vẫn chọn làm nhạc từ căn phòng nhỏ tại nhà bằng các phần mềm đơn giản. Với họ, ước mơ về phòng thu chuyên nghiệp không chỉ để nâng tầm chất lượng, mà còn là khao khát được sống hết mình với âm nhạc.

Bộ đội xuất ngũ chọn nghề phù hợp, mở lối tương lai

Bộ đội xuất ngũ chọn nghề phù hợp, mở lối tương lai

(GLO)- Theo quy định tại Thông tư số 35/2024/TT-BGTVT, kể từ năm 2025, chương trình đào tạo lái xe hạng B, C1 không đáp ứng yêu cầu của chương trình đào tạo trình độ sơ cấp, do đó, bộ đội xuất ngũ không được thụ hưởng chính sách hỗ trợ nếu đăng ký học nghề lái xe.