Thi tốt nghiệp THPT: Đừng để thí sinh chọn môn vì 'dễ thi, dễ đỗ'

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Mục tiêu cấp THPT nêu trong chương trình Giáo dục phổ thông 2018 là theo định hướng nghề nghiệp, nhưng nhiều học sinh lại chọn môn học, môn thi tốt nghiệp THPT với tiêu chí 'dễ thi và dễ đỗ'.

NHIỀU LÝ DO HỌC SINH CHỌN MÔN THI KHOA HỌC XÃ HỘI TĂNG

Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo xác định mục tiêu đối với giáo dục phổ thông là: "Bảo đảm cho học sinh (HS) có trình độ THCS có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau THCS; THPT phải tiếp cận nghề nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn học sau phổ thông có chất lượng".

Cấp THPT là cấp định hướng nghề nghiệp, HS được chọn môn học và thi phù hợp với định hướng nghề nghiệp của mình. Tuy nhiên, do nhiều lý do khác nhau, HS chọn môn học và thi không đúng với định hướng nghề nghiệp của mình, tạo ra xu hướng có thể ngược với nhu cầu của nguồn nhân lực. Trong 8 năm qua (2017 - 2024), HS chọn tổ hợp khoa học xã hội ngày càng tăng. Năm 2024, tỷ lệ HS chọn tổ hợp khoa học xã hội cao nhất với 63%, chỉ 37% chọn khoa học tự nhiên. Trong khi đó, nhu cầu nhân lực về khoa học, công nghệ, kỹ thuật ngày càng tăng.

Thí sinh làm thủ tục dự thi tổ hợp môn khoa học xã hội trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Những năm gần đây số thí sinh chọn tổ hợp này ngày càng tăng. ẢNH: NHẬT THỊNH
Thí sinh làm thủ tục dự thi tổ hợp môn khoa học xã hội trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Những năm gần đây số thí sinh chọn tổ hợp này ngày càng tăng. ẢNH: NHẬT THỊNH

Trước hết, đó là vì các môn thuộc khoa học xã hội dễ học, dễ thi đạt điểm cao. Tổng trung bình điểm thi hằng năm của 3 môn sử, địa, giáo dục công dân luôn cao hơn tổng trung bình điểm thi của 3 môn lý, hóa, sinh.

Kế đến, theo một số hiệu trưởng THPT ở các huyện miền núi, do chất lượng đầu vào thấp nên nhà trường phải hướng HS chọn khoa học xã hội để học và ôn thi ngay từ lớp 10. Chỉ một số rất ít HS giỏi tự nhiên mới chọn tổ hợp khoa học tự nhiên.

Bình quân tỷ lệ tốt nghiệp THPT của cả nước cao (xấp xỉ 99%) tạo ra áp lực cho các trường vùng khó khăn. Có trường đạt tỷ lệ này 80 - 90%, nhưng vẫn được đánh giá thấp so với mặt bằng, nên buộc nhà trường phải tổ chức dạy và học hướng mục tiêu tăng tỷ lệ tốt nghiệp.

Theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018, ở cấp THPT, các môn học bắt buộc nghiêng lại về xã hội và nhân văn. Cụ thể, có 8 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, gồm: toán, ngữ văn, ngoại ngữ, lịch sử, giáo dục thể chất, giáo dục quốc phòng và an ninh, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và giáo dục địa phương. Trong đó, chỉ có toán thuộc tự nhiên, còn các môn và hoạt động giáo dục thuộc về xã hội và nhân văn.

Với thiết kế chương trình giáo dục nghiêng về xã hội và nhân văn, HS chọn các môn khoa học xã hội để học và thi là dễ hiểu. Thực tế 3 năm qua, theo Hiệp hội Các trường ĐH và CĐ, hiện nay có một số tỉnh, số HS chọn nhóm môn lý, hóa, sinh chỉ chiếm 11 - 15%.

Tuy nhiên, một số địa phương có kinh tế - xã hội phát triển, nhu cầu nhân lực khoa học, kỹ thuật, công nghệ, kinh tế tăng… có thể tác động đến việc số HS chọn các môn khoa học tự nhiên để học và thi cao. TP.HCM là một minh chứng. Năm 2024, tỷ lệ HS TP.HCM chọn tổ hợp khoa học tự nhiên là gần 61%, cao nhất cả nước.

CÂN ĐỐI MÔN THI PHÙ HỢP NHU CẦU NHÂN LỰC

Thực tế nhu cầu lao động của xã hội rất đa dạng, định hướng phát triển kinh tế - xã hội nước ta trong kỷ nguyên vươn mình đòi hỏi ngày càng nhiều nhân lực các ngành khoa học, kỹ thuật, công nghệ, kinh tế, dịch vụ, bên cạnh các ngành xã hội và nhân văn.

Tuy nhiên, cấu trúc phân hóa HS theo 2 nhóm khoa học tự nhiên - kỹ thuật và khoa học xã hội - nhân văn là quá rộng, cần phải phân chia nhiều nhóm hơn. Ví dụ, nhóm các môn toán - lý - hóa - sinh - tin học - công nghệ nên chia thành nhiều nhóm nhỏ như: toán - lý - hóa, lý - hóa - sinh, toán - tin học - lý, toán - lý - công nghệ…

Học sinh lớp 12 sẽ bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 với nhiều đổi mới. Ảnh: Đào Ngọc Thạch
Học sinh lớp 12 sẽ bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 với nhiều đổi mới. Ảnh: Đào Ngọc Thạch

Để khắc phục những hạn chế nói trên, cần tái cấu trúc chương trình giáo dục phổ thông cho phù hợp hơn với mục tiêu hướng nghiệp.

Ở cấp THPT nên phân chia HS theo 3 luồng chính: luồng thứ nhất phổ thông sẽ học và thi tốt nghiệp THPT; luồng thứ hai theo hướng nghề nghiệp cụ thể, như y tế, kỹ thuật, nghệ thuật, quản trị kinh doanh, khoa học xã hội, ngoại ngữ, trồng trọt… được thực hiện tại các trường trung học nghề hoặc kỹ thuật (HS học các trường trung học nghề và trung học kỹ thuật vừa học văn hóa THPT vừa học nghề, tốt nghiệp sẽ cấp bằng "trung học nghề" tương đương THPT, có thể học lên CĐ và ĐH); luồng thứ ba theo hướng lao động trực tiếp, nhưng cần được đào tạo sơ cấp nghề. Mô hình trung học nghề/trung học kỹ thuật đã được áp dụng thành công tại nhiều quốc gia và có sự tham gia trực tiếp của các doanh nghiệp, giúp HS vừa học lý thuyết, vừa tích lũy kinh nghiệm thực tế.

Cần đào tạo đội ngũ GV tư vấn hướng nghiệp chuyên nghiệp. Các trường ĐH sư phạm ngoài đào tạo đội ngũ GV hướng nghiệp chuyên nghiệp còn cần giảng dạy môn trải nghiệm hướng nghiệp cho tất cả sinh viên sư phạm, kể cả sư phạm tiểu học. Đội ngũ GV tư vấn hướng nghiệp có thể từ trường công lập, tư thục hay các tổ chức xã hội nghề nghiệp khác và có sự tham gia của doanh nghiệp. Sớm cho HS THCS trải nghiệm hướng nghiệp tại doanh nghiệp và ở các trường ĐH, CĐ, giúp các em có điều kiện tiếp cận nghề nghiệp để học và làm việc sớm.

Việc chuyển giao giáo dục nghề nghiệp về Bộ GD-ĐT là một thuận lợi, cơ hội để sắp xếp, phân luồng HS các cấp học một cách khoa học, hợp lý và phù hợp với nhu cầu nguồn nhân lực.

Theo Hồ Sỹ Anh (TNO)

Có thể bạn quan tâm

Tuổi trẻ Gia Lai sống đẹp giữa dòng nước lũ

Tuổi trẻ Gia Lai sống đẹp giữa dòng nước lũ

(GLO)- Những trận mưa lớn khiến phía Đông tỉnh Gia Lai ngập nặng. Khi ấy, một số bạn trẻ, tổ chức đoàn nhanh chóng tỏa đi khắp nơi, người đưa quà, người chuẩn bị suất ăn, người xắn tay dọn bùn đất để người dân sớm ổn định cuộc sống. Tất cả đều trách nhiệm, hết mình vì việc chung.

Nhóm học sinh Trường THPT số 2 Nguyễn Bỉnh Khiêm (Chư Sê) nhận giải khuyến khích với Bộ dụng cụ tăng hiệu quả học môn Lịch sử tại cuộc thi cấp quốc gia.

Bộ dụng cụ giúp tăng hiệu quả học môn Lịch sử

(GLO)- Tại lễ tổng kết Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 21-năm 2025 tổ chức ngày 15-11 tại Hà Nội, “Bộ dụng cụ góp phần tăng hiệu quả học tập môn Lịch sử ở cấp THCS” của nhóm học sinh Trường THPT số 2 Nguyễn Bỉnh Khiêm (xã Chư Sê) đã được trao giải khuyến khích.

Lớp học không tường: Một ngày ở nông trại - Trải nghiệm "phòng học xanh"

Lớp học không tường: Một ngày ở nông trại - Trải nghiệm "phòng học xanh"

(GLO)- “Phòng học xanh” tại nông trại mở ra cho học sinh THPT Chi Lăng một tiết học không sách vở: tự tay thu hoạch, nấu ăn, trải nghiệm, vui chơi và chế tạo phân vi sinh từ kiến thức hóa – sinh. Một hành trình học bằng mắt thấy – tay chạm – trí hiểu, giúp nuôi dưỡng kỹ năng và tư duy bền vững.

Hoạt động trải nghiệm sáng tạo của hơn 300 em nhỏ tại Nhà Thiếu nhi phường Pleiku, tỉnh Gia Lai nhân dịp kỷ niệm 20-11 tri ân thầy cô.

Nhà Thiếu nhi phường Pleiku tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa tri ân thầy cô giáo

(GLO)- Nhân kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11, Nhà Thiếu nhi phường Pleiku (tỉnh Gia Lai) đã tổ chức chuỗi hoạt động trải nghiệm dành cho trẻ em. Hơn 300 em nhỏ tham gia làm thiệp, viết lời chúc và bày tỏ lòng biết ơn đối với các thầy cô giáo thông qua nhiều hoạt động sáng tạo, sinh động.

Tỉnh đoàn Gia Lai phối hợp Ấn phẩm Mực Tím-Báo Tuổi Trẻ và Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền trao học bổng “Vì tương lai Việt Nam-Ngăn dòng bỏ học” cho học sinh tỉnh Gia Lai.

Vì tương lai Việt Nam-Ngăn dòng bỏ học

(GLO)-Chiều 16-11, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh (01 Nguyễn Tất Thành, phường Quy Nhơn), Tỉnh đoàn Gia Lai phối hợp với Ấn phẩm Mực Tím-Báo Tuổi Trẻ và Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền tổ chức lễ trao học bổng "Vì tương lai Việt Nam", "Ngăn dòng bỏ học" dành cho học sinh tỉnh Gia Lai.

Tỉnh đoàn Gia Lai phối hợp Thành đoàn TP Hồ Chí Minh trao hỗ trợ xây nhà cho người dân bị sập cho cơn bão số 13.

Thanh niên Gia Lai góp sức trẻ giúp người dân gượng dậy sau bão

(GLO)-Từ ngày 12-11 đến 14-11, Tỉnh đoàn Gia Lai phối hợp với nhiều đơn vị triển khai hoạt động hỗ trợ tại các địa phương chịu thiệt hại nặng sau bão số 13. Từ sửa điện, sửa nhà đến trao quà và học bổng, lực lượng thanh niên đang nỗ lực góp sức trẻ giúp người dân gượng dậy sau bão.

Những người thợ đưa ánh sáng trở lại sau bão số 13

Những người thợ đưa ánh sáng trở lại sau bão số 13

(GLO)- Khi những cột điện gãy đổ sau bão Kalmaegi, những chiếc xe chuyên dụng của ngành Điện lực miệt mài di chuyển qua từng địa phương chịu ảnh hưởng. Những nhân viên ngành Điện đang ngày đêm nỗ lực để đưa ánh sáng trở về với từng ngôi nhà, từng con phố; khôi phục nhịp sống của cả một vùng đất.

Nét độc đáo của Pencak Silat-Điểm nhấn từ Giải Vô địch các Câu lạc bộ quốc gia năm 2025

Nét độc đáo của Pencak Silat-Điểm nhấn từ Giải Vô địch các Câu lạc bộ quốc gia năm 2025

(GLO)- Có nguồn gốc từ Indonesia, Pencak Silat là môn võ khác biệt khi bao gồm các kỹ thuật vừa mạnh mẽ mà cũng rất mềm mại. Mời quý khán giả đến với những nét độc đáo của Pencak Silat được ghi lại trong Giải Vô địch các CLB quốc gia năm 2025 vừa diễn ra tại phường Pleiku, tỉnh Gia Lai. 

Tỉnh đoàn Gia Lai và Thành đoàn TP Hồ Chí Minh trao quà hỗ trợ người dân xã Phù Mỹ Bắc bị ảnh hưởng bão số 13.

Tỉnh đoàn Gia Lai và Thành đoàn TP Hồ Chí Minh hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bão số 13

(GLO)-Phát huy tinh thần xung kích, trách nhiệm của tuổi trẻ trong việc chung tay hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả sau bão số 13 (Kalmaegi), ngày 12-11, Tỉnh đoàn Gia Lai phối hợp với Thành đoàn TP Hồ Chí Minh trao quà, hỗ trợ người dân tại xã Phù Mỹ Bắc và Phù Mỹ Đông.