Người tài và sức mạnh thể chế

Theo dõi Báo Gia Lai trênGoogle News

Thành tựu của Việt Nam trong việc khống chế đại dịch Covid-19 là xuất sắc và được cả thế giới ghi nhận. Thành tựu này đạt được là nhờ có sự lãnh đạo nhạy bén, đúng đắn của Đảng và Nhà nước, sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, kịp thời của Chính phủ; sự vào cuộc đồng bộ, tích cực của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng, hưởng ứng của người dân.

Qua đó, chúng ta cũng cần nhấn mạnh một nguyên nhân sâu xa, đó là ưu thế của mô hình thể chế với nguyên tắc quyền lực nhà nước là tập trung, thống nhất. Nguyên tắc này đã giúp cho chính quyền trung ương có đủ sức mạnh và thẩm quyền để ban hành các quyết định cần thiết một cách nhanh chóng, quyết đáp cho toàn bộ hệ thống. Đây là một ưu thế rất lớn trong cuộc chiến chống dịch Covid-19.

Mô hình phân quyền của các nước phương Tây nhiều khi làm cho việc ban hành các quyết định cần thiết bị chậm trễ. Thêm vào đó, đã phân quyền thì thường phải thỏa hiệp, mà đã thỏa hiệp thì phương án chính sách tốt nhất dễ bị bỏ qua. Thực tế của cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 ở các nước phương Tây bộc lộ sự lủng củng giữa các nhánh quyền lực nhà nước, giữa chính quyền trung ương với chính quyền địa phương đã làm cho thời gian vàng để khống chế dịch bệnh bị đánh mất. Mà chậm một ngày thôi, thì dịch bệnh đã có thể lây lan ra cộng đồng và vượt tầm kiểm soát.

Tuy nhiên, mỗi tấm huy chương đều có hai mặt, mô hình thể chế với nguyên tắc quyền lực nhà nước là tập trung, thống nhất cũng vậy. Rủi ro lớn nhất của mô hình này là trung ương đã ban hành quyết định sai thì cả hệ thống sẽ cùng sai. Sự nhanh nhạy và sự thống nhất của cả hệ thống nhiều khi không những không bù đắp được cho các tổn thất mà một quyết định sai lầm có thể gây ra, mà còn làm cho những tổn thất đó trở nên trầm trọng hơn. Đây là lý do tại sao đã lựa chọn mô hình thể chế với nguyên tắc quyền lực nhà nước là tập trung, thống nhất, thì bắt buộc phải lựa chọn cho được những người tài làm lãnh đạo, đồng thời phải kết hợp được sức mạnh của thể chế với sức mạnh của kỹ trị. Trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19, sự kết hợp giữa sức mạnh của thể chế với sức mạnh của kỹ trị là rất rõ ràng. Thủ tướng có thẩm quyền ban hành các quyết định rất nhanh chóng, đồng thời tư vấn cho Thủ tướng cũng lại là những chuyên gia hàng đầu của đất nước ta về dịch tễ học.

Thành tựu khống chế đại dịch Covid-19 hoàn toàn có thể nhân rộng ra cho mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, nếu như ưu thế của thể chế vẫn được bảo đảm nhờ việc sử dụng người tài. Sử dụng người tài để phát huy ưu thế và sức mạnh của thể chế chính là công việc đáng tin cậy nhất để đất nước ta nhanh chóng trở nên hùng cường và phát triển. Đây quả thực là việc nói dễ, nhưng làm không dễ. Quan trọng nhất là phải vượt qua lợi ích cá nhân, lợi ích phe nhóm; phải để khát vọng biến Việt Nam thành một quốc gia hùng cường dẫn dắt việc lựa chọn nhân sự.

Lựa chọn thế nào cho đúng người tài cũng hoàn toàn không dễ. Đôi khi tài nói, chưa chắc đã là tài làm. Chính vì vậy, quan trọng là phải lựa chọn người tài theo thành tích thực tế. Nhà thơ tài phải được lựa chọn căn cứ vào những bài thơ đã được xuất bản; nhà thiết kế tài phải được lựa chọn căn cứ vào các công trình đã được thiết kế; lãnh đạo địa phương giỏi phải được lựa chọn căn cứ vào thành tích phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; lãnh đạo ngành phải được lựa chọn căn cứ vào sự phát triển của ngành. Các tiêu chí khác như lập trường, thái độ… có thể cũng cần tham khảo. Tuy nhiên, thành tích thực tế mới là tiêu chí đáng tin cậy nhất để lựa chọn người tài.

Cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 đã để lại cho chúng ta không chỉ nhiều kinh nghiệm quý, mà còn nhận thức sâu sắc hơn về ưu thế và sức mạnh của mô hình thể chế mà chúng ta đang có. Kiên định với mô hình thể chế và tìm mọi cách để lựa chọn và sử dụng người tài nhằm phát huy ưu thế và sức mạnh của thể chế chính là chìa khóa thành công của chúng ta.

 

TS NGUYỄN SĨ DŨNG - Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội
(Dẫn nguồn SGGPO)

Có thể bạn quan tâm

Khi nghệ sỹ vượt qua lằn ranh tối kị

Khi nghệ sỹ vượt qua lằn ranh tối kị

Khi thông tin Công an Thành phố Hồ Chí Minh khởi tố trên 1.000 bị can liên quan đường dây vận chuyển trái phép chất ma túy từ Pháp về Việt Nam, trong đó có cả người mẫu, diễn viên, ca sĩ và những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội (KOL), dư luận đã giật mình.

Đưa lao động phi chính thức trở thành 'tài nguyên'

Đưa lao động phi chính thức trở thành 'tài nguyên'

Theo Công văn 1127 năm 2019 của Tổng cục Thống kê, khu vực phi chính thức bao gồm các cơ sở sản xuất kinh doanh phi nông, lâm nghiệp và thủy sản sản xuất ra sản phẩm (vật chất, dịch vụ) để bán, trao đổi và không phải đăng ký kinh doanh. Tuy nhiên, khái niệm này đã phần nào không còn sát với thực tế.

Giá trị của liên hoan

Giá trị của liên hoan

Liên hoan Cải lương toàn quốc năm 2024 tổ chức tại TP Cần Thơ vừa khép lại. Bên cạnh những hồ hởi, vui vẻ, nhiều nỗi niềm của sân khấu cải lương truyền thống cũng đã bộc lộ trong mùa liên hoan năm nay.

Cái gì mới mà hay thì phải làm!

Cái gì mới mà hay thì phải làm!

Trong báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8, Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh: đổi mới mạnh mẽ tư duy, cách nghĩ, cách làm như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn Cái gì cũ mà xấu thì phải bỏ. Cái gì cũ mà không xấu, nhưng phiền phức thì phải sửa đổi cho hợp lý.

Dứt khoát khi làm luật

Dứt khoát khi làm luật

Trong chuyến đi mới đây, trước khi máy bay hạ cánh để quá cảnh Đài Loan, người viết được nghe phi hành đoàn chuyến bay nhắc nhở hành khách không được mang thuốc lá điện tử vào vùng lãnh thổ này, vì chính quyền sở tại cấm thuốc lá điện tử.

Thích ứng với sụt lún

Tp Hồ Chí Minh cần thích ứng với sụt lún

Những nghiên cứu về tình trạng sụt lún công bố gần đây cho thấy nguy cơ 'chìm dần' của TP.HCM không thể xem thường, đặc biệt là tốc độ lún nền đất cao gấp khoảng hai lần mực nước biển dâng (khoảng 1 cm/năm). Đáng lo ngại hơn, sụt lún chưa có dấu hiệu dừng lại.

Lan tỏa Không gian văn hóa Hồ Chí Minh

Lan tỏa Không gian văn hóa Hồ Chí Minh

Buổi sinh hoạt ngoại khóa của khối lớp 4 Trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng (TP Thủ Đức, TPHCM) mới đây trong Không gian văn hóa Hồ Chí Minh được xây dựng theo mô hình không gian mở tại khu phố 8 (phường Hiệp Phú, TP Thủ Đức) diễn ra sôi nổi.