Làng nghề truyền thống "hương trầm" không hóa chất lớn nhất miền Bắc

(GLO)- Nằm cách trung tâm Hà Nội 60 km, làng Cao Thôn (thuộc xã Bảo Khê, thành phố Hưng Yên) là ngôi làng có truyền thống làm “hương trầm” đã gần 200 năm với hơn 100 hộ gia đình làm hương truyền thống vẫn còn lưu giữ đến tận ngày nay.
 

Lõi tăm hương được phơi sấy khô hong, đây là khâu khá quan trọng để hương bảo quản khô ráo được lâu.

Đến với làng hương nổi tiếng gia truyền từ thảo mộc không hóa chất thì không ai có thể không ấn tượng bởi nghề làm hương thủ công nơi đây. Mùi thơm của những nguyên liệu được làm từ 20 vị thuốc Bắc như: quy, khung, bắc, mục, tế tân, lục đậu, ngâu, mộc hương, cam thảo… khiến ai đến Cao Thôn đều ngở ngàng bởi mùi thơm đặc trưng chỉ có ở vùng này.

Làng Cao Thôn lưu truyền câu chuyện cách đây 200 năm có một người con gái lấy chồng về bên Trung Quốc và học được nghề làm hương này đã trở về quê hương và phổ biến cách làm hương cho cả thôn, nghề làm hương xa được lưu truyền cho tới tận bây giờ.

Nghề được lưu truyền từ đời này sang đời khác khiến hương Cao Thôn dần trở thành thương hiệu an toàn đối với thập khách tứ phương. Từ mùi thơm đặc trưng, nhẹ mà thanh, không đậm đặc nhưng lại phảng phất rất lâu, độ bắt lửa đến hình thức hương đều làm nên thương hiệu của loại nhang không hóa chất này.

Các công đoạn làm hương từ pha chế nguyên liệu, se hương, nén hương đều được tiến hành bằng phương pháp thủ công. Các công đoạn đòi hỏi sự tinh tế của người thợ làm hương, phải thật đều, thật chuẩn xác, thì sản phẩm mới như ý. Chủ xưởng hương Quảng Thịnh-Nguyễn Thị Hoa một trong những xưởng có uy tín ở Cao thôn chia sẻ: “Mỗi gia đình ở đây đều có cách làm hương khác nhau, mỗi nhà mỗi mùi hương đặc trưng, khi làm hương nên chú ý đến nguyên liệu là phải làm thật khô, được phơi sấy 2 đến 3 nắng, tăm cũng phải hong khô thì hương mới chuẩn, các nguyên liệu đều lấy từ các loại cây thuốc Bắc như thế mùi thơm nó mới tốt và an toàn. Tránh hong hương qua lửa như thế dễ làm hương bay mùi, giảm chất lượng”.

Những công đoạn làm ra cây hương khá đơn giản, dụng cụ có thể tự chế hoặc mua sắm cũng không mấy tốn kém, nguyên liệu hương đều lấy từ các cây thảo mộc rất an toàn, vốn sản xuất cũng không đòi hỏi lớn. Tuy đơn giản nhưng hương Cao Thôn vẫn nổi tiếng vì có uy tín, chất lượng tốt không độc hại, không hóa chất và được tạo nên từ những nghệ nhân “sống” vì nghề.
 

Công đoạn dính là bột hương vào tăm hương đều làm bằng thủ công.

Công đoạn nén hương là công đoạn vất vả nhất bởi nó bụi bặm và đòi hỏi phải đều tay thì bột hương mới không bị bong ra khi đóng gói.

Hương phải được hong khô hoàn toàn thì mới bảo quản được lâu và giữ được mùi thơm.

Hương Quảng Thịnh là một trong những loại có uy tín chất lượng cao của làng hương cổ truyền này.

Sau khi hương được phơi khô lại một lần nữa được các thợ làm đếm bằng tay cẩn thận để bắt đầu đóng gói.

Vòng hương Cao Thôn là làng hương duy nhất ở miền Bắc có mùi thơm dịu của thuốc Bắc, đây là mùi đặc trưng nhất của vùng này.

Là bột và hương là công đoạn đòi hỏi sự khéo léo và công phu của người thợ.

Nén hương là công đoạn cuối cùng trước khi đưa hương đi phơi lần cuối.

Nhàn Trần (thực hiện)