Phó thủ tướng thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình hôm qua (11.6) đã dành tới 40 phút để thuyết trình trước Quốc hội, làm rõ những câu hỏi lớn về trung tâm tài chính quốc tế. Mục tiêu Chính phủ đặt ra là ngay trong năm 2025 sẽ thành lập Trung tâm tài chính quốc tế, đặt tại 2 thành phố năng động hàng đầu là TP.HCM và Đà Nẵng.
Thay vì lập 2 trung tâm cạnh tranh "giành giật nhà đầu tư của nhau", Chính phủ đã trình và được Bộ Chính trị đồng ý chỉ lập 1 trung tâm tài chính đặt tại 2 nơi, không chồng chéo làm suy yếu nhau. Đây là một quyết định được nhiều chuyên gia quốc tế đánh giá là "sáng suốt và táo bạo".
Trung tâm tài chính sẽ được hưởng cơ chế vượt trội với 13 chính sách đặc thù từ ngoại hối, ngân hàng, vốn, thuế, xuất nhập cảnh, giải quyết tranh chấp… Trong đó, việc áp dụng hệ thống thông luật (common law) được xem là bước đột phá then chốt, để VN có thể thu hút mạnh mẽ nguồn vốn quốc tế, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư, cũng như cạnh tranh sòng phẳng trên sân chơi toàn cầu.
Những năm gần đây, VN đang nỗ lực chuyển mình từ điểm đến thu hút FDI thành điểm đến tài chính mới của khu vực và thế giới. Lợi thế lớn của chúng ta là chi phí rẻ và sức bật công nghệ khi đứng thứ 5 toàn cầu về chấp nhận tiền mã hóa, với 17 triệu người dùng và dòng vốn blockchain vượt 105 tỉ USD trong 2 năm qua (số liệu từ Chainalysis năm 2024). Chiến lược phát triển hướng vào nền kinh tế số, tài chính xanh cũng là lợi thế để VN định hình bản thân như một mô hình trung tâm tài chính thế hệ mới.
Song, để thành "đối trọng" trong thu hút nguồn vốn quốc tế so với các trung tâm sừng sỏ của Singapore, Hồng Kông, Thượng Hải, Dubai…, con đường không hề dễ dàng.
Để định vị thương hiệu quốc gia như một "hub" (trung tâm trung chuyển) tài chính hàng đầu khu vực, VN phải chứng tỏ được sự cởi mở, thông thoáng về thủ tục hành chính và sự nhất quán về chính sách. Đặc biệt, "mở nhưng không buông lỏng", phải lường trước những rủi ro về rửa tiền hay lạm dụng chính sách, để có cơ chế quản lý chặt chẽ và thiết lập các công cụ kiểm soát. Việc nguồn vốn ngoại tệ huy động có thể bị rút ra nhanh chóng, dẫn đến hỗn loạn thị trường, thậm chí khủng hoảng tài chính như đã xảy ra Thái Lan năm 2008… là bài học lớn trong quá trình vận hành và quản lý trung tâm tài chính.
Sẽ còn rất nhiều hoài nghi về việc lợi thế hiện tại có đủ sức bật để giúp VN thành một Singapore hay một Dubai tương lai hay không? Nhưng với tinh thần "phá rào" đổi mới mạnh mẽ cách đây 30 năm, chúng ta đã Đổi mới thành công. Với quyết tâm cải cách lớn chưa từng có hiện nay, chúng ta hoàn toàn có thể bứt phá để bước vào chu kỳ phát triển mới và định vị TP.HCM, Đà Nẵng trên bản đồ trung tâm tài chính toàn cầu.
Theo Mai Hà (TNO)
