Lênh đênh trên sông nước từ lúc mới lọt lòng, nhiều đứa trẻ con của các gia đình thương hồ dù đủ miếng ăn, không xa lạ với chiếc điện thoại thông minh nhưng lại đang 'đói chữ'.
5 giờ hằng ngày, chị Đặng Thị Thảo (43 tuổi, ở TP.Cần Thơ) nổ máy chiếc xuồng cà phê đi bán hàng. Chợ nổi đã kéo chị thoát khỏi nỗi buồn góa bụa và nuôi hai con ăn học, đứa lớn nay đã là sinh viên năm 3.
Chạy ghe như đua, bán buôn không thua kém ai, những phụ nữ trên sông ở chợ nổi Cái Răng khiến cho bất kỳ ai đến đây đều nể phục. Họ tần tảo, quên đi sức vóc chân yếu tay mềm để mưu sinh và "nuôi đủ năm con với một chồng".
Vùng ĐBSCL vốn có hàng loạt ngôi chợ nổi trên sông, nhưng giờ đây đã mai một dần. Riêng chợ nổi Cái Răng, theo thống kê trong 5 năm trở lại đây, số ghe thuyền giảm từ 500 xuống còn hơn 200 chiếc.
Khu chợ nổi Ngư Mỹ Thạnh trên phá Tam Giang (xã Quảng Lợi, H.Quảng Điền, Thừa Thiên - Huế) được biết đến với các loại thủy sản vùng nước lợ trù phú. Khi trời sáng, ngư dân đã bán sạch thúng, thu xếp ngư lưới cụ trở về nhà...
Xe về Trà Ôn cô hai ơi!
- Chợ nổi Lục Sĩ Thành ở Trà Ôn còn hông chú?
- Mở lộ, người ta lên bờ hết rồi cô ơi. Chợ nổi bây giờ hết nổi rồi!
Dứt lời, bác tài tuyến Bến xe miền Tây (TPHCM) - Bến xe Trà Ôn (Vĩnh Long) khoát tay chào, rồi lên xe đề máy đưa khách về Trà Ôn. Câu nói “Chợ nổi bây giờ hết nổi rồi!“ khiến chúng tôi cứ băn khoăn mãi. Miền Tây mênh mông sông nước, không còn chợ nổi thì dân thương hồ đi về đâu?
Ngày xưa, ở chợ nổi, ghe tàu tấp nập đợi con nước lớn nước ròng mới đi. Bây giờ, chợ họp nhanh mà tan cũng nhanh. Lối sống công nghiệp, du lịch phát triển đã tác động tích cực đến đời sống người dân nói chung. Nhưng, ở khía cạnh khác, nó đã tác động lên tương lai chợ nổi và những con người mưu sinh trên sông nước. Nét đẹp văn hóa cũng dần bị bào mòn, chỉ còn lại những phận đời lam lũ mưu sinh…
Chợ nổi - thương hồ, thương hồ - chợ nổi đã là 2 vế gần như không thể tách rời. Thế nhưng, khi làn sóng công nghiệp hóa trờ tới, khi những nhà lồng chợ khang trang được xây lên trên mặt đất, chợ nổi trở nên tròng trành.