Vở tuồng "Khát vọng non sông" (tác giả kịch bản: Văn Trọng Hùng; tác giả chuyển thể: Đoàn Thanh Tâm, đạo diễn: NSND Hoài Huệ) khắc họa hình tượng Tăng Bạt Hổ (1858-1906)-người con ưu tú của quê hương Bình Định trong phong trào chống Pháp cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX.
Khúc tráng ca nhà yêu nước
Theo dõi vở diễn, người xem đã bị cuốn hút ngay từ màn khai từ với cảnh Tăng Bạt Hổ đọc Chiếu Cần Vương giữa núi rừng Kim Sơn, kêu gọi nghĩa quân yêu nước đứng lên chống Pháp.
Tất cả lực lượng nghĩa quân dưới sự lãnh đạo của ông chuẩn bị tiến đánh phủ Hoài Nhơn-mở màn cho những “Khát vọng non sông” và hào khí đấu tranh giành độc lập, canh tân đất nước.
Vở diễn tái hiện chặng đường đầy gian truân nhưng rực sáng khát vọng tự cường của Tăng Bạt Hổ-hành trình gần 30 năm bôn ba từ miền Trung ra Bắc rồi sang tận Thái Lan, Trung Quốc, Nga, Nhật Bản, mang theo niềm tin mãnh liệt về ngày đất nước được độc lập-khiến người xem cuốn hút và xúc động theo những lớp kịch tích, những màn chuyển cảnh trên sân khấu.
Theo đạo diễn Hoài Huệ, ông muốn gửi gắm trong Khát vọng non sông không chỉ là câu chuyện của một chí sĩ yêu nước, mà còn là khát vọng sống và cống hiến của con người Việt Nam mọi thời đại.
Trong buổi tổng duyệt, khán giả nhiều lần lặng đi khi theo dõi hành trình bi tráng của người chí sĩ đất Võ. Nghệ sĩ Thái Phiên-người đảm nhận vai Tăng Bạt Hổ đã khắc họa nhân vật qua nhiều cung bậc cảm xúc.
“Với vai diễn Tăng Bạt Hổ, tôi cố gắng lột tả nội tâm làm sao để bật lên khí phách của vị anh hùng không chỉ là người cầm gươm đánh giặc mà còn là nhà cách mạng có tầm nhìn vượt thời đại. Tôi muốn thể hiện ông vừa mạnh mẽ, vừa sâu sắc - một con người biết yêu nước bằng trí tuệ và lòng nhân”-nghệ sĩ Thái Phiên chia sẻ.
Bên cạnh những vai chính diện, những lời thoại, lớp diễn của các nhân vật tuyến phản diện: Nguyễn Thân (nghệ sĩ Thái Anh thủ vai), Phan Thanh (NSƯT Đức Khanh thủ vai), Phan Tùng (NSƯT Đức Thành thủ vai)… cũng tạo sự hấp dẫn, tăng kịch tính đan xen trong các tình huống, gây ấn tượng cho khán giả.
Những sắc màu sáng tạo
NSND Hoài Huệ chia sẻ: “Nghệ thuật hát bội vốn bác học, sân khấu mang tính ước lệ, nhưng tôi sử dụng màn đường - thủ pháp truyền thống trên sân khấu hát bội vừa ước lệ, vừa tả thực và dùng kỹ thuật ánh sáng, âm nhạc để làm “cầu nối” chuyển cảnh giữa không gian sân khấu, các màn kịch diễn ra đạt cảm xúc, lôi cuốn hấp dẫn khán giả hơn”.
Sự kết hợp giữa ngôn ngữ tuồng truyền thống và những màn múa hiện đại cũng tạo nên nét riêng cho vở diễn. Cảnh trí được chuyển đổi linh hoạt, khi là núi rừng Kim Sơn-nơi nghĩa quân tụ nghĩa, khi là cảnh trong hoàng cung Nhật Bản, khi lại là dòng sông Hương mờ sương-nơi người chí sĩ Tăng Bạt Hổ trút hơi thở cuối cùng…
Là người phụ trách biên đạo múa cho vở tuồng Khát vọng non sông, nghệ sĩ Kim Tiển cho biết: “Không chỉ giữ bản sắc vũ đạo nghệ thuật hát bội truyền thống, tôi còn dàn dựng nhiều động tác vũ đạo múa Nhật Bản để thể hiện những màn kịch khi Tăng Bạt Hổ sang Nhật Bản, khởi xướng phong trào Đông Du. Có những cảnh không cần lời, chỉ cần vài động tác vũ đạo đã như ngôn ngữ biểu cảm của nội tâm nhân vật trên sân khấu”.
Âm nhạc cũng góp phần quan trọng cho thành công vở diễn, nhiều lớp tuồng đạt tới cao trào nhờ sự nâng đỡ tinh tế của dàn nhạc; những ca khúc hát vọng cất lên sau cánh gà sân khấu làm cho vở diễn càng thêm thăng hoa.
Giữ vai trò sáng tác âm nhạc và chỉ huy dàn nhạc, NSƯT Đào Trung Nghĩa cho biết: “Phần âm nhạc trong Khát vọng non sông được tôi dành nhiều công sức nghiên cứu, hòa trộn chất liệu âm nhạc các bài bản hát bội Bình Định, cộng với những giai điệu sáng tác mới gắn liền với tâm lý nhân vật; trong đó, có những ca khúc hát vọng.
Khi Tăng Bạt Hổ ra đi, tiếng trống trận hòa cùng nhịp chiêng như dậy sóng lòng người. Khi ông bôn ba xứ người, giai điệu lại lặng, có pha hơi hướng nhạc Nhật Bản để khán giả cảm nhận rõ hành trình vượt biên giới văn hóa của một người Việt…”.