Yên Tử - Di sản văn hóa miền đất Phật

“Kinh đô Phật giáo” của Việt Nam đang trên hành trình trở thành di sản văn hóa của UNESCO.

Với hệ thống di tích hàng trăm chùa, am, tháp cổ kính, linh thiêng và lễ hội tâm linh ý nghĩa, đặc sắc, trung bình mỗi năm Yên Tử đón khoảng 2 triệu lượt khách đến tham quan, chiêm bái, vào cả bốn mùa trong năm thay vì vào lễ hội mùa xuân. Từ một di tích mà thời điểm năm 2000 mới chỉ được vài vạn lượt khách đến nay, mỗi năm Yên Tử đón khoảng 2 triệu lượt người, và là địa điểm đón du khách nội địa lớn nhất toàn tỉnh.

Với lượng khách đó, Yên Tử chiếm đến 60% tổng lượng du khách của loại hình du lịch tâm linh tại Quảng Ninh và trở thành điểm du lịch có tổng lượng du khách đến nhiều chỉ đứng thứ hai sau Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long.

Không chỉ mang trong mình những giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc, tâm linh quý báu, Yên Tử là một điển hình cho việc huy động tốt mọi nguồn lực xã hội trong thực hiện công tác bảo tồn, tôn tạo, phát huy hiệu quả giá trị di sản. Tính trong khoảng 10 năm qua, gần 3.000 tỉ đồng đã được đổ về Yên Tử để đầu tư xây dựng, hoàn thiện đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, giao thông, hệ thống dịch vụ, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách tham quan du lịch như: Làng Nương, Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm Yên Tử, khu tĩnh dưỡng Legacy Yên Tử, tuyến đường vào khu di tích...

Ông Nguyễn Mạnh Hà, Chủ tịch UBND TP.Uông Bí cho biết, việc đổi mới tư duy quản lý đối với một công trình lịch sử, tôn giáo là rất nhạy cảm. Tuy nhiên, qua nhiều năm qua cho thấy cảnh quan Yên Tử không chỉ được gìn giữ mà ngày một nâng tầm về chất lượng, trở thành địa điểm du lịch, tín ngưỡng hàng đầu khu vực phía Bắc.

Là đơn vị gắn bó với Yên Tử ngay từ những ngày đầu, quá trình hoạt động, hay những công trình đầu tư của Công ty CP Phát triển Tùng Lâm dành cho Yên Tử được ghi nhận là “có tâm và có tầm”. Điều đó không chỉ thể hiện ở tổng vốn đầu tư của doanh nghiệp tại đây đã lên đến hàng ngàn tỷ đồng, mà chính là triết lý đầu tư xây dựng và phát huy giá trị của Yên Tử theo hướng nhân văn, tôn trọng trước hết di tích và giá trị xã hội sau đó mới tính đến lợi ích vật chất.

Ông Lê Trọng Thanh, Phó giám đốc Công ty CP Phát triển Tùng Lâm, cho biết, hiện nay đơn vị tập trung xây dựng nhiều sản phẩm du lịch bao gồm các gói sản phẩm nghỉ dưỡng cao cấp, gói sản phẩm khám phá Yên Tử, gói sản phẩm chăm sóc sức khỏe mới mẻ... tất cả đều phù hợp, hài hòa, thể hiện sự tôn trọng tuyệt đối không gian văn hóa của Yên Tử cũng như để xứng tầm với giá trị của di sản.

Sự ra đời và phát triển của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử đã để lại cho hậu thế những bản kinh văn và các pho sách quý giá, những sách dạy cho các tăng môn và dân chúng của Thiền phái Trúc Lâm tu tập, sám hối, tu hành như: Thiền tâm thiết chủy ngữ lục, Đại Hương Hải ấn thi tập, Tăng già Toái sự, Thạch thất Mỹ Ngữ, Truyền Đăng Lục, Thượng Sĩ hành trang… Đây là những di sản văn hóa phi vật thể quý giá đang đồng hành cùng sự phát triển của lịch sử dân tộc, góp phần vào tên gọi “Kinh đô Phật giáo” Việt Nam của Yên Tử.

Bên cạnh đó, vùng núi Yên Tử còn là nơi bảo tồn được rất nhiều loài động thực vật quý hiếm mà không một vùng núi nào có được, đặc biệt là các loài cây quý như tùng, trúc, mai và các loại cây thuốc nam quý hiếm.

Trước những giá trị lịch sử, văn hóa to lớn đó, hiện nay tỉnh Quảng Ninh đang cùng Bắc Giang và Hải Dương, là các địa phương có chung không gian quần thể Yên Tử, tiến hành làm hồ sơ trình UNESCO công nhận Quần thể danh thắng Yên Tử là Di sản thế giới.

Bà Nguyễn Thị Hạnh, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, địa phương này đang xúc tiến mở các cuộc hội thảo mời các giáo sư đầu ngành, chuyên gia trong lịch vực văn hóa, tôn giáo lấy ý kiến nhằm xác định được các tiêu chí để xây dựng hồ sơ khoa học Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử trình UNESCO công nhận Di sản văn hóa của thế giới.