Vân Canh gìn giữ, phát huy di sản văn hóa Chăm H’roi

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Thực hiện Dự án 6 về “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” giai đoạn 1 (2023 - 2025), huyện Vân Canh đã triển khai nhiều hoạt động bảo tồn di sản văn hóa các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện, trong đó có dân tộc Chăm H’roi.

Cùng với tiếng nói, chữ viết, nhiều loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian của người Chăm H’roi ở huyện Vân Canh được gìn giữ, kế thừa thực hành trong đời sống.

Đồng bào Chăm H’roi huyện Vân Canh tái hiện Lễ cúng thần làng. Ảnh: NGỌC NHUẬN

Đồng bào Chăm H’roi huyện Vân Canh tái hiện Lễ cúng thần làng.  Ảnh: NGỌC NHUẬN

Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thị Ngọc Hương (ở khu phố Hiệp Hà, thị trấn Vân Canh) nhận xét, sự quan tâm của Đảng và Nhà nước trong thực hiện chính sách bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện nói chung, dân tộc Chăm H’roi nói riêng được thể hiện cụ thể bằng việc thường xuyên mở các lớp tập huấn, truyền dạy cồng chiêng, dân ca, dân vũ, gìn giữ trang phục truyền thống; phục dựng các lễ hội đổ đầu, ăn cốm lúa mới, cầu mưa, cúng thần làng...

Được sự động viên, hỗ trợ của nhà nước, đội ngũ nghệ nhân tâm huyết đang nắm giữ “vốn quý” của đồng bào Chăm H’roi miệt mài truyền dạy để lớp trẻ kế thừa di sản văn hóa của dân tộc mình. Được ông nội và cha truyền dạy trống kơ toang từ năm 15 tuổi, nghệ nhân Trần Văn Bút (49 tuổi), ở khu phố Hiệp Hà, thị trấn Vân Canh, vừa thực hành vừa truyền dạy lại trống kơ toang cho nhiều người trẻ ở trong làng.

Anh Bút tâm tình: “Nghệ thuật trình diễn trống kơ toang không chỉ là đánh trống mà nó còn kết hợp khéo léo giữa âm nhạc và hình thể của người chơi, toát lên sự phóng khoáng, ngẫu hứng. Bởi độ khó như vậy nên ít người trẻ thích học, nhưng với nỗ lực “mưa dầm thấm lâu”, tôi đã truyền dạy nghệ thuật biểu diễn trống kơ toang cho nhiều thanh niên trong làng”.

Trống kơ toang - nhạc cụ đặc trưng của đồng bào Chăm H’roi được truyền dạy lớp trẻ kế thừa thực hành. Ảnh: NGỌC NHUẬN

Trống kơ toang - nhạc cụ đặc trưng của đồng bào Chăm H’roi được truyền dạy lớp trẻ kế thừa thực hành. Ảnh: NGỌC NHUẬN

Học biểu diễn trống kơ toang từ năm 2017 - 2018, đến nay anh Đinh Văn Viện (25 tuổi) ở khu phố Hiệp Hội, thị trấn Vân Canh đã trở thành nghệ nhân trẻ trình diễn thành thạo nhạc cụ này. Anh Viện thổ lộ: “Tôi yêu thích trống kơ toang, rồi tôi tự tập, nhưng để biểu diễn “chuyên nghiệp” hơn là nhờ chú Bút truyền dạy. Tôi rất vinh dự khi là người trẻ biết biểu diễn trống kơ toang và được chọn tham gia các sự kiện do địa phương tổ chức”.

Lần đầu tiên tham gia cùng đội cồng chiêng biểu diễn tái hiện Lễ cúng thần làng của người Chăm H’roi do Sở VH&TT phối hợp với UBND huyện Vân Canh tổ chức vào cuối tháng 11.2024, “nghệ nhân nhí” Nguyễn Đinh Minh Hồ, học sinh lớp 5, Trường Tiểu học Canh Thuận khiến mọi người thích thú khi cầm xà reo biểu diễn thuần thục, hòa nhịp cùng thanh âm cồng chiêng rộn rã. “Con được bà nội dạy biểu diễn xà reo từ năm học lớp 4.

Lần đầu biểu diễn con cũng thấy hồi hộp, nhưng các anh chị, cô chú động viên con thấy tinh thần vui vẻ hơn, biểu diễn xong lại thấy thích thú trong việc giữ gìn nét đẹp truyền thống của dân tộc mình”, Hồ thổ lộ.

Những lễ hội dân gian, nghệ thuật trình diễn cồng chiêng, múa xoang cũng được những nghệ nhân lớn tuổi tích cực truyền dạy cho lớp trẻ dần nắm bắt. Nghệ nhân Nguyễn Thanh Bình (66 tuổi), ở khu phố Hiệp Giao, thị trấn Vân Canh, cho biết: “Người Chăm H’roi có rất nhiều lễ hội. Những năm gần đây nhờ nhà nước tổ chức nhiều sự kiện, hội làng hoặc cho tái hiện một số lễ hội, nghi thức cúng…, lớp trẻ có thêm cơ hội để thấy và hiểu được nét đặc trưng này, tạo động lực để cộng đồng Chăm H’roi cùng nhau gìn giữ văn hóa truyền thống dân tộc”.

Để tiếp tục triển khai hiệu quả Dự án 6 và chương trình hành động của Huyện ủy Vân Canh về bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn huyện gắn với phát triển du lịch, giai đoạn 2021 - 2026, Phó Chủ tịch UBND huyện Nguyễn Xuân Việt cho biết: “Huyện tiếp tục thực hiện công tác kiểm kê, bảo tồn di sản văn hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Vân Canh nói chung, đồng bào Chăm H’roi nói riêng. Năm 2025, huyện sẽ phục dựng, ghi hình lễ cưới truyền thống của đồng bào Chăm H’roi, Bana, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng, nhất là lớp trẻ về gìn giữ di sản văn hóa của dân tộc mình, từng bước hình thành sản phẩm du lịch ở địa phương”.

ÐOÀN NGỌC NHUẬN

Có thể bạn quan tâm

Người kể chuyện làng mình

Người kể chuyện làng mình

(GLO)- Không chỉ ghi dấu ấn bởi là một trong số ít nữ họa sĩ ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên theo đuổi và thành công với dòng tranh sơn mài, nữ họa sĩ Hồ Thị Xuân Thu còn là người kể chuyện buôn làng thật tài tình bằng ngôn ngữ hội họa.

Nữ họa sĩ ba miền hội ngộ phố Núi

Nữ họa sĩ ba miền hội ngộ phố Núi

(GLO)- Những ngày này, công tác chuẩn bị cho triển lãm “Về miền đất đỏ” của các nữ họa sĩ Bắc - Trung - Nam đang được gấp rút triển khai nhằm kịp ra mắt đông đảo công chúng yêu nghệ thuật vào ngày 20-10, đúng dịp kỷ niệm 95 năm Ngày Phụ nữ Việt Nam.

Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Sắt son niềm tin theo Đảng” sẽ diễn ra vào tối 4-10

Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Sắt son niềm tin theo Đảng” sẽ diễn ra vào tối 4-10

(GLO)- Chào mừng thành công của Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, tối ngày 4-10, tỉnh Gia Lai tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề “Sắt son niềm tin theo Đảng” tại Quảng trường Nguyễn Tất Thành (phường Quy Nhơn).

“Ung dung thanh thản giữa mây trời”

“Ung dung thanh thản giữa mây trời”

(GLO)- Tôi mượn câu thơ “Ung dung thanh thản giữa mây trời” trong bài mở đầu tập “Vân không” để giới thiệu tập thơ mới của Ngô Thanh Vân. “Vân không” ghi dấu sự trở lại của nữ thi sĩ sau 8 năm chị không xuất bản cuốn sách nào về thơ.

Thắp lên lời thơ quê xứ

Thắp lên lời thơ quê xứ

(GLO)- Giữa thời đại ngổn ngang những thanh âm đô thị, giữa nhịp sống hối hả dễ bào mòn gốc rễ bản thể, tập thơ Cồn quê xứ (NXB Hội Nhà văn, 2025) vừa ra mắt bạn đọc đầu tháng 7-2025 như một vọng âm dịu dàng từ đất mẹ, khiến ta như lắng lại...

Giải mã 'năm số 9'

Giải mã 'năm số 9'

Trào lưu “năm số 9” hay "năm thế giới số 9" bùng nổ trong ngày 9/9. Không chỉ nhiều bạn trẻ hưởng ứng, chia sẻ những bài học, chiêm nghiệm của bản thân mà nhiều nghệ sĩ Việt cũng hưởng ứng.

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

(GLO)- Tham gia Festival Nhiếp ảnh trẻ năm 2025, các tay máy Gia Lai đã đạt giải thưởng cao hoặc có tác phẩm được chọn triển lãm, củng cố kỳ vọng về lứa nghệ sĩ kế thừa với tố chất trẻ trung, tư duy nhanh nhạy và cực kỳ nghiêm túc trong sáng tạo nghệ thuật.

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Sau thành công vang dội của bản điện ảnh, "Mưa đỏ" tiếp tục gây “cơn sốt” trên thị trường xuất bản. Nhiều hiệu sách cho biết độc giả phải chờ tới 15-20 ngày mới nhận được tiểu thuyết. Hiện tại, lượng đặt hàng sách đã vượt xa dự đoán, lên tới hàng chục nghìn cuốn chỉ trong ít ngày.

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

(GLO)- Cồng chiêng của người Jrai và người Bahnar cùng sinh sống trên mảnh đất Gia Lai đã hòa quyện trong mạch nguồn chung của bản sắc-niềm tự hào văn hóa truyền thống. Tiếng cồng chiêng nối liền con người với đất trời, gắn kết bền chặt cộng đồng nơi rừng núi.

Đồng đội

Đồng đội

(GLO)- Cả nhà không yên tâm khi bố quyết định theo đoàn Cựu chiến binh về Quảng Trị thăm lại chiến trường xưa. Bố vừa trải qua một đợt điều trị dài vì thoái hóa khớp, đầu gối đau nhức, đi lại rất khó khăn.

Lan tỏa văn hóa đọc

Lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu

(GLO)- Cuộc thi “Giới thiệu sách trực tuyến” năm 2025 do Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức thu hút nhiều cá nhân là người đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. Bằng tình yêu với sách, họ đã góp phần lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu.

null