Cấm biếu,tặng quà Tết cấp trên:Làm thế nào để không còn là khẩu hiệu?

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Theo ông Lê Quý Đức, làm thế nào để xóa bỏ cơ chế xin- cho, mối quan hệ 5 "ệ"... thì khi đó Chỉ thị cấm biếu, tặng quà Tết cấp trên mới hiệu quả.
Là một vấn đề không mới, nhưng cứ vào thời điểm Tết Nguyên đán cận kề thì câu chuyện biếu, tặng quà Tết lãnh đạo, cấp trên vẫn làm “nóng” dư luận. Bởi thay vì những món quà mộc mạc, thể hiện tình cảm quan tâm, chúc nhau đủ đầy, may mắn trong năm mới thì giờ đây nó bị biến thành công cụ, thành bình phong để bôi trơn, tạo quan hệ, để được quan tâm, thăng tiến, thậm chí trở thành tham nhũng, hối lộ trá hình.
Phóng viên  phỏng vấn PGS.TS Lê Quý Đức – nguyên Phó Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) về vấn đề này.
PGS.TS Lê Quý Đức. (Ảnh: Lao Động)
PGS.TS Lê Quý Đức. (Ảnh: Lao Động)
PV: Thưa ông, việc biếu, tặng quà Tết là truyền thống văn hóa, là nét đẹp của người Việt, nhưng vì sao việc "tặng quà" lại bị cấm trong thời gian hiện nay?
Ông Lê Quý Đức: Việc biếu quà (trong Tết) là nét đẹp văn hóa, biểu hiện lòng biết ơn của cấp dưới, của con cháu với bề trên, bố mẹ, ông bà... Lòng biết ơn chính là ứng xử văn hóa của con người. Và con người biết ơn người khác là một thái độ văn hóa, là nét đẹp mà con người cần phải có.
Nếu món quà không mang nặng giá trị vật chất thì đó là một món quà đẹp, thể hiện lòng biết ơn. Trong điều kiện kinh tế còn khó khăn, có thể món quà khi đó giản dị. Còn khi xã hội đã phát triển hơn, đời sống cao hơn, có những món quà quý thì cũng không có gì đáng chê trách cả. Câu chuyện ở đây là mục đích của việc tặng quà như thế nào.
Việc tặng quà Tết biến tướng thì cũng chỉ có một bộ phận, còn trong đời sống nhân dân không hoàn toàn như vậy. Họ vẫn giữ được truyền thống biết ơn thì biếu quà bề trên trong quan hệ huyết thống hay quan hệ bạn bè. Điều đó là rất tốt. Còn món quà thuộc về mối quan hệ xã hội, đặc biệt là quan hệ cấp trên – cấp dưới vượt ra khỏi khuôn khổ là món quà giản dị thì mới là tiêu cực.
Trong hệ thống hành chính, các tổ chức chính trị- xã hội có thể có bộ phận biến quà Tết trở thành một hình thức của việc đút lót. Và người nhận quà cũng có cớ để tham nhũng.
PV: Ông có cho rằng niềm tin của người dân đã bị ảnh hưởng bởi chính những câu chuyện như vậy?
Ông Lê Quý Đức: Tham nhũng là câu chuyện nổi cộm trong xã hội hiện nay. Việc “biếu quà” là một cách thức để người ta đút lót khiến người dân bức xúc.
Chỉ có điều đó là chúng ta phát hiện những vụ án tham nhũng rất lớn nhưng chưa điều tra xem món quà đến với người tham nhũng, người nhận quà lúc nào. Giả sử có điều tra của cơ quan pháp luật, ví dụ xem số lượng tiền biếu cho một ông sếp nào đó đến vào lúc nào thì sẽ có cách xử lý vấn đề tốt hơn.
PV: Cũng có một số ý kiến cho rằng, hiện nay vào dịp Tết nếu cấp dưới chưa chuẩn bị món quà đúng ý để biếu, tặng sếp thì vẫn cảm thấy chưa yên tâm và có cái gì đó lo lắng? Ông lý giải thế nào về tâm lý này?
Ông Lê Quý Đức: Điều đó đã trở thành một nét tâm lý xã hội của cấp dưới. Bởi vì cấp dưới biếu quà thì sẽ được cấp trên chú ý. Và ai trong cuộc sống này cũng muốn được sếp quan tâm đến, được cất nhắc, đề bạt, tăng lương, đi nước ngoài... rõ ràng anh có biếu thì anh mới được. Nếu anh chưa làm được điều đó thì thấy áy náy, ăn không ngon, ngủ không yên, Tết chưa chắc đã vui.
PV: Thực tế, để xác định món quà mang nặng tình cảm hay những mục đích khác cũng rất khó, thưa ông?
Ông Lê Quý Đức: Đúng như vậy. Và cũng chưa có quy định quà nào, giá trị bao nhiêu là quà đút lót và giá trị bao nhiêu là quà biếu, là đạo lý bình thường của con người.
PV: Ông có cho rằng, cơ chế xin – cho, tư duy nhiệm kỳ đã tác động đến vấn đề này?
Ông Lê Quý Đức: Ý kiến này đúng nhưng chưa đủ. Việc đút lót quà chỉ là một vấn đề nhỏ trong ứng xử văn hóa dịp Tết nhưng nó liên quan đến các vấn đề của xã hội, đến cơ chế tổ chức cán bộ, kể cả thể chế kinh tế. Cho nên giải quyết tận gốc thì phải giải quyết nhiều vấn đề cơ bản, triệt để.
PV: Năm nào cũng vậy, Ban Bí thư, các địa phương đều có những chỉ thị nghiêm cấm việc tặng quà Tết lãnh đạo dưới mọi hình thức. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng đã lên tiếng nhắc nhở vấn đề này. Ông đánh giá thế nào về hiệu quả của việc chúng ta có nhiều Chỉ thị trong các năm qua như vậy?
Ông Lê Quý Đức: Tôi rất tán thành với quan điểm của Thủ tướng Chính phủ đối với cơ quan các cấp, các địa phương, năm nay cũng có vẻ rốt ráo hơn, quyết liệt hơn. Đó là việc cần thiết.
Nhiều năm nay, chúng ta đều đưa ra Chỉ thị như vậy nhưng việc thực hiện như thế nào, kiểm tra, đôn đốc như thế nào mới là quan trọng.
Để những Chỉ thị có hiệu quả thì phải giải quyết một cách triệt để, rốt ráo những vấn đề như: làm thế nào để xóa bỏ cơ chế xin- cho, những cơ chế cản trở chúng ta, hay như mối quan hệ 5 "ệ" (tiền tệ, quan hệ, hậu duệ, đồ đệ, trí tuệ). Khi nào những yếu tố đó chi phối đời sống thì khi đó chúng ta chưa thể làm được. Cho nên làm sao cho công tác cán bộ, vấn đề kinh tế minh bạch, rõ ràng và kiểm soát được thu nhập của cán bộ.
Thứ hai là phải nâng cao lòng tự trọng, sự liêm sỉ của người lãnh đạo, của người đi đút lót. Khi ý thức đó được nâng lên thì mới giải quyết được vấn đề.
Trong đó, vai trò nêu gương của người đứng đầu đóng vai trò quan trọng. Lãnh đạo nêu gương trên 2 phương diện vừa là cấp trên- người nhận quà, vừa là cấp dưới của một lãnh đạo khác.
PV: Mới đây, đề án Văn hóa công vụ đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trong đó yêu cầu cán bộ công chức không được nịnh bợ, lấy lòng cấp trên vì động cơ không trong sáng. Ông có cho rằng việc này cũng tác động đến câu chuyện đang bàn?
Ông Lê Quý Đức: Việc Thủ tướng phê duyệt đề án Văn hóa công vụ là cần thiết. Có nhiều quy định, quy chế đã đặt ra nhưng vấn đề làm thế nào để kiểm tra, kiểm soát, đôn đốc được. Chúng ta không bác bỏ những quy định đó và mong muốn quy định được thực thi có hiệu quả mới là điều quan trọng.
PV: Xin cảm ơn ông.
Thanh Hương/VOV2

Có thể bạn quan tâm

Thủ tướng Phạm Minh Chính lên đường thăm chính thức Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

Thủ tướng Phạm Minh Chính lên đường thăm chính thức Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

(GLO)- Sáng sớm 11-1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Thủ đô Hà Nội lên đường thăm chính thức nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 45 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào từ ngày 11 đến 12-1-2023, theo lời mời của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Sonexay Siphandone.
Hội Nông dân tích cực tham gia xây dựng Đảng, hệ thống chính trị

Hội Nông dân tích cực tham gia xây dựng Đảng, hệ thống chính trị

(GLO)- Những năm qua, Hội Nông dân các cấp đã tích cực tham mưu cấp ủy Đảng cùng cấp triển khai thực hiện Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25-10-2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến“, “tự chuyển hóa“.
Kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khóa XV: Thảo luận về dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi)

Kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khóa XV: Thảo luận về dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi)

Tiếp tục chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ 2, sáng 6/1, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ về: Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Đánh giá việc thực hiện quy định tại Nghị quyết số 30/2021/QH15 ngày 28/7/2021 Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV về các chính sách phòng, chống dịch COVID-19; Đề xuất nội dung đưa vào Nghị quyết của Quốc hội về việc chuyển tiếp thực hiện một số chính sách theo quy định tại Nghị quyết số 30/2021/QH15 và cho phép tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 1/1/2023 mà chưa kịp gia hạn theo quy định của Luật Dược.
Phòng-chống tham nhũng, tiêu cực: "Không có vùng cấm, không có ngoại lệ"

Phòng-chống tham nhũng, tiêu cực: "Không có vùng cấm, không có ngoại lệ"

(GLO)- Tại hội nghị tổng kết công tác phòng-chống tham nhũng (PCTN), tiêu cực năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 do Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức chiều 4-1, các đại biểu đã tập trung phân tích, đánh giá tình hình, kết quả công tác PCTN, tiêu cực cũng như đưa ra các giải pháp để thực hiện tốt nhiệm vụ này trong thời gian tới.
Đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri tại xã Yang Bắc sau kỳ họp thứ chín

Đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri tại xã Yang Bắc sau kỳ họp thứ chín

(GLO)- Sáng 5-1, Tổ đại biểu HĐND tỉnh Gia Lai gồm các ông Ngô Khắc Ngọc-Tỉnh ủy viên, Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh; Trường Trung Tuyến-Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh đã có buổi tiếp xúc cử tri tại xã Yang Bắc (huyện Đak Pơ) sau kỳ họp thứ chín, HĐND tỉnh khóa XII, nhiệm kỳ 2021-2026.
Nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng-chống tham nhũng, tiêu cực

Nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng-chống tham nhũng, tiêu cực

(GLO)- Những năm qua, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức Đảng triển khai thực hiện công tác đấu tranh phòng-chống tham nhũng (PCTN), tiêu cực ở đơn vị, địa phương một cách nghiêm túc, quyết liệt, toàn diện, ngày càng đi vào chiều sâu, có trọng tâm, trọng điểm; gắn liền với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Năm 2023: "Đoàn kết, kỷ cương - Bản lĩnh, linh hoạt - Đổi mới, sáng tạo - Kịp thời, hiệu quả"

Năm 2023: "Đoàn kết, kỷ cương - Bản lĩnh, linh hoạt - Đổi mới, sáng tạo - Kịp thời, hiệu quả"

Kết luận Hội nghị Chính phủ với địa phương, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nhiệm vụ ngày càng nhiều, yêu cầu ngày càng cao, nhân dân chờ mong, đòi hỏi ngày càng lớn, song chúng ta nỗ lực, quyết tâm cao nhất để thực hiện thắng lợi kế hoạch năm 2023, đạt được nhiều thành tích và tiến bộ hơn năm 2022.
Xã luận: Phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu của năm bản lề quan trọng

Xã luận: Phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu của năm bản lề quan trọng

(GLO)- Năm 2023 là dấu mốc quan trọng để Gia Lai phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu của Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI. Hai năm đầu nhiệm kỳ, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự điều hành linh hoạt của Chính phủ, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, nhất là ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, tận dụng thời cơ, lợi thế, hoàn thành cơ bản các nhiệm vụ đã đặt ra. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu của nhiệm kỳ 2020-2025 mà Đại hội đã đề ra, cần phải có sự quyết tâm, nỗ lực hơn nữa, nhất là trong năm 2023, năm giữa nhiệm kỳ.
Hiệu quả phong trào "Dân vận khéo" trong các đơn vị quân đội

Hiệu quả phong trào "Dân vận khéo" trong các đơn vị quân đội

(GLO)- Chiều 27-12, tại Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai, Ban Dân vận Tỉnh ủy tổ chức hội nghị tổng kết công tác dân vận của các đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn tỉnh năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023. Đồng chí Võ Thanh Hùng-Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy chủ trì hội nghị. Dự hội nghị có lãnh đạo 17 đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn tỉnh.
Đề cao các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng ở cơ sở

Đề cao các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng ở cơ sở

(GLO)- Điều lệ Đảng nêu rõ: Đảng Cộng sản Việt Nam là một tổ chức chặt chẽ, thống nhất ý chí và hành động, lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản, thực hiện tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, thương yêu đồng chí, kỷ luật nghiêm minh, đồng thời thực hiện các nguyên tắc: tự phê bình và phê bình, đoàn kết trên cơ sở Cương lĩnh chính trị và Điều lệ Đảng, gắn bó mật thiết với Nhân dân, Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.
Gia Lai tổng kết công tác nội chính năm 2022

Gia Lai tổng kết công tác nội chính năm 2022

(GLO)- Sáng 27-12, tại trụ sở Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác nội chính năm 2022, triển khai nhiệm vụ công tác năm 2023. Đồng chí Rah Lan Chung-Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Nội chính Tỉnh ủy chủ trì hội nghị.
Phòng-chống tham nhũng, tiêu cực: Phản hồi tích cực từ dư luận xã hội

Phòng-chống tham nhũng, tiêu cực: Phản hồi tích cực từ dư luận xã hội

(GLO)- Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy vừa tổ chức điều tra dư luận xã hội về hiệu quả công tác phòng-chống tham nhũng (PCTN), tiêu cực trên địa bàn tỉnh. Cuộc điều tra nhằm thu thập ý kiến của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về mức độ quan tâm, hiệu quả của công tác PCTN, tiêu cực trên địa bàn tỉnh thời gian qua; trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn công tác lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai hiệu quả công tác PCTN, tiêu cực trong thời gian tới.
Chư Păh phát huy vai trò đảng viên phụ trách hộ, nhóm hộ

Chư Păh phát huy vai trò đảng viên phụ trách hộ, nhóm hộ

(GLO)- Tại huyện Chư Păh, các tổ chức Đảng phân công đảng viên phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể ở thôn, làng phụ trách hộ, nhóm hộ nơi cư trú. Việc này vừa phát huy vai trò nêu gương của đảng viên, tạo mối liên hệ thân thiết với người dân, vừa đóng góp vào sự phát triển kinh tế-xã hội ở địa phương.
Kông Chro nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát

Kông Chro nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát

(GLO)- Những năm qua, Ban Thường vụ Huyện ủy Kông Chro quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Công tác kiểm tra, giám sát giúp Ban Thường vụ Huyện ủy kịp thời đánh giá đúng ưu điểm của tổ chức Đảng, đảng viên để phát huy; phát hiện, làm rõ hạn chế, khuyết điểm để khắc phục và xử lý nghiêm minh vi phạm của tổ chức Đảng, đảng viên, góp phần quan trọng trong công tác xây dựng Đảng.