Phổ biến nhất là hộ kinh doanh (HKD) yêu cầu khách trả bằng tiền mặt, thay vì chuyển khoản. Với cách này, họ có thể "ém" bớt doanh số, giảm mức thuế phải đóng. Thậm chí những cá nhân kinh doanh trên mạng còn bày khách hàng khi chuyển khoản không ghi mua hàng mà ghi nội dung khác để lẩn tránh thuế. Tại nhiều khu chợ, tuyến phố, không ít tiểu thương đóng cửa tạm ngưng kinh doanh để... nghe ngóng. Lại có nhiều quán hàng tận dụng việc xuất hóa đơn để tăng giá hàng hóa dịch vụ, dù thực tế chuyển sang tính thuế theo doanh thu, so với thuế khoán cũng không tăng bao nhiêu.
Những diễn biến này, ngành thuế đều đã nắm và cũng có những giải pháp kiểm tra, giám sát hiệu quả. Nên vấn đề không phải là thất thu mà là làm sao để cá nhân kinh doanh, HKD hiểu được ý nghĩa cũng như lợi ích lớn hơn của việc bán hàng, xuất hóa đơn, tính thuế theo doanh thu để tự nguyện thực hiện thay vì tìm cách đối phó.
Vậy chuyển từ thuế khoán sang đóng thuế theo doanh thu thực tế có lợi gì? Đầu tiên là giúp chính các HKD minh bạch thu - chi đầu vào, đầu ra. Khi minh bạch rồi, HKD sẽ có nhiều cơ hội tiếp cận tín dụng ngân hàng, tiếp cận các gói ưu đãi, từ đó có thêm cơ hội mở rộng hoạt động sản xuất.
Thứ hai, xuất hóa đơn bán hàng trực tiếp cũng sẽ giúp minh bạch nguồn gốc nguyên phụ liệu, từ đó hạn chế được hàng gian, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, thực phẩm bẩn... đang hoành hành trên thị trường. Bởi xuất hóa đơn điện tử khi bán hàng sẽ giúp cơ quan quản lý dễ dàng truy xuất nguồn gốc, thu hẹp những hành vi kinh doanh gian dối. Nên nhớ, hàng nhái, giả, kém chất lượng; thực phẩm bẩn không rõ nguồn gốc đang tấn công chính mỗi chúng ta, trực tiếp hoặc gián tiếp, chứ không phải là câu chuyện "của người khác".
Thứ ba, bỏ thuế khoán tạo môi trường cạnh tranh minh bạch, bình đẳng cho chính các HKD. Ví dụ cùng kinh doanh dịch vụ ăn uống, có những quán doanh thu hàng tỉ đồng mỗi tháng cũng đóng thuế bằng với quán doanh thu vài triệu. Vậy quán nhỏ cạnh tranh làm sao nổi, lớn sao nổi?
Ở chiều ngược lại, cơ quan thuế cũng cần tăng cường tuyên truyền để tạo sự đồng thuận của cá nhân, HKD; nên có các giải pháp hỗ trợ một phần tài chính trong đầu tư máy móc, phần mềm để HKD giảm bớt chi phí ban đầu; nghiên cứu quy trình áp dụng đơn giản để cá nhân, HKD, đặc biệt là người lớn tuổi, người ít tiếp xúc với máy móc công nghệ, cũng dễ dàng thao tác....
Tất nhiên, những cá nhân, HKD đang tìm cách né thuế chỉ là số nhỏ. Đa số các HKD đều chấp hành nghiêm túc việc kết nối máy tính tiền với cơ quan thuế. Nhiều chủ quán hàng đã lớn tuổi, không quen thao tác phức tạp trên điện thoại, máy tính cũng nỗ lực làm quen... Báo cáo của ngành thuế TP.HCM hôm qua cho thấy, 100% doanh nghiệp (DN) và 98% HKD thuộc đối tượng phải kết nối máy tính tiền đã thực hiện.
Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị yêu cầu xóa bỏ hình thức thuế khoán với HKD chậm nhất trong năm 2026. Đây là bước chuẩn bị cần thiết để HKD phát triển thành DN, tiến tới có 2 triệu DN vào năm 2030. Để làm việc này, Nghị quyết quy định rất rõ những giải pháp hỗ trợ, ưu đãi thực chất cho HKD, DN vừa và nhỏ, siêu nhỏ. Mục tiêu là để các HKD lớn mạnh, đóng góp nhiều hơn vào tăng trưởng kinh tế chung của đất nước, để VN thực hiện thành công khát vọng trở thành nước giàu có và thịnh vượng.
Việc tất yếu và vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh nên thay vì né, cá nhân, HKD nên chuyển sang phương thức kinh doanh bài bản, chuyên nghiệp và bền vững.
Theo Nguyên Minh (TNO)