Bác sĩ phải “canh thuốc” trong phòng bệnh
Dù đã được cảnh báo rất nhiều về các “thần dược” phòng ngừa và điều trị đột quỵ, nhưng không ít gia đình bệnh nhân vẫn âm thầm tìm mua, lén lút cho người thân sử dụng với suy nghĩ “thà uống dư còn hơn bỏ sót”. Từ niềm tin mù quáng ấy, không ít câu chuyện dở khóc dở cười đã xảy ra ngay trong bệnh viện.
Tại Khoa Thần kinh - Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa Trung tâm tỉnh Gia Lai, các bác sĩ không chỉ căng mình cứu chữa người bệnh mà còn phải cảnh giác trước những lọ thuốc “bí ẩn” được người nhà bệnh nhân mang vào.
Bác sĩ CKII Nguyễn Văn Trung-Trưởng Khoa Thần kinh - Đột quỵ-cho biết: “Việc ngăn chặn được các loại thuốc không rõ nguồn gốc là nỗ lực rất lớn của Khoa. Hiện nay, chúng tôi kiểm soát rất chặt, không để bất kỳ loại “thuốc bẩn” nào lọt vào khu điều trị”.
Ông kể lại một trường hợp đáng nhớ: “Nhiều năm trước, chúng tôi tiếp nhận một cụ bà bị đột quỵ. Sau thời gian điều trị, sức khỏe của bệnh nhân tiến triển rất tốt. Tuy nhiên, con trai bà - người có trình độ, đang công tác tại một cơ quan báo chí ở TP Hồ Chí Minh - vẫn tìm mua một loại “thần dược” truyền tai để cho mẹ uống thêm. Đã quyết định cho mẹ dùng nhưng vẫn lo lắng, anh nhờ một người quen hỏi ý kiến tôi, kèm lời dặn trước: “Tôi hỏi cái này, anh đừng la!””.
Đó không phải trường hợp cá biệt. Nhiều người vẫn tìm đến các loại “thuốc quý” vì niềm tin “còn nước còn tát”.
Bạn H.V. (phường Quy Nhơn Đông) kể: “Khi người nhà tôi bị đột quỵ, dù đã đưa vào viện cấp cứu, điều trị đúng phác đồ và được cho ra viện để phục hồi chức năng, nhưng vì nghe nhiều người mách rằng uống viên thuốc màu đen, khoảng hơn 1 triệu đồng sẽ có tác dụng tốt. Gia đình vẫn tìm mua cho người thân, biết là trái chỉ định nhưng ai cũng sợ bỏ qua cơ hội sống”.
Các bác sĩ cho biết, việc làm này không mang lại tác dụng gì, đôi khi còn gây nguy hiểm cho tính mạng bệnh nhân.
Niềm tin vào “thần dược” - dù xuất phát từ tình thương - đôi khi lại trở thành con dao hai lưỡi trong điều trị. Và câu chuyện ấy vẫn đang tiếp diễn từng ngày, ngay trong những phòng bệnh, nơi sự sống và cái chết chỉ cách nhau một sợi chỉ mong manh.
“Thần dược” An Cung và lời cảnh tỉnh từ giới chuyên môn
Không chỉ tại Gia Lai, nhiều địa phương khác cũng từng ghi nhận tình trạng tương tự. Từng nhiều lần lên tiếng cảnh báo, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu-Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho rằng, những loại “thần dược” như An Cung Ngưu Hoàng đang bị thổi phồng quá mức, khiến người dân sử dụng sai cách, sai mục đích, thậm chí gây hại cho sức khỏe.
Theo ông, An Cung là sản phẩm của nhà thuốc Đồng Nhân Đường (Trung Quốc). Rất ít, hoặc có thể nói là không có nghiên cứu khoa học nào được công bố công khai bằng tiếng Anh về vị thuốc này. Thành phần gồm sừng tê giác, sỏi mật bò, xạ hương… nhưng hiện nay đều đã bị thay thế bằng các chất tương tự hoặc nhân tạo. Một số thành phần khác như hùng hoàng, chu sa - đều là dược liệu có độc tính - cần được kiểm soát chặt chẽ về liều lượng và đối tượng sử dụng.
“Nếu xét về thành phần, có thể thấy An Cung phần nào có tác dụng làm giảm hiện tượng đông máu, tiêu đi các cục máu đông nhỏ. Tuy nhiên, trên thực tế, khi bệnh nhân bị nhồi máu não hay nhồi máu cơ tim, chúng tôi phải sử dụng thuốc tiêm truyền trực tiếp vào mạch máu, và nhiều trường hợp vẫn không thể tan được cục máu đông nên phải dùng biện pháp cơ học như hút hoặc nong bằng bóng để khai thông dòng chảy.
Hơn nữa, nếu tác dụng làm chậm quá trình đông máu của An Cung là có thật, đó sẽ là thảm họa cho các trường hợp bị xuất huyết, đặc biệt là chảy máu não”-PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu cho hay.
Điều đáng lo ngại là hiện nay, nhiều gia đình có điều kiện vẫn sẵn sàng chi hàng chục triệu đồng để mua An Cung dự trữ trong nhà, coi như “bùa hộ mệnh”.
Ông kể thêm, nhiều lần bác sĩ phải đổ bỏ cốc thuốc đen sì mà người nhà bệnh nhân pha sẵn, ép bệnh nhân uống giữa phòng hồi sức.
“Ai cũng mong những điều tốt đẹp nhất cho mình và người thân, nhưng riêng về sức khỏe, đặc biệt là tính mạng con người, xin hãy tìm hiểu thật kỹ, suy nghĩ bằng cả trái tim và khối óc.
Tôi xin khẳng định những loại thuốc này không thể dùng theo kiểu “dự phòng” - vài tháng uống một viên - vì bất kỳ thuốc nào cũng có thời gian bán hủy trong máu. Việc truyền tai nhau “3 tháng/1 viên” thực chất chỉ là chiêu trò kinh doanh, bởi nếu bảo uống mỗi ngày 1 viên thì quá tốn kém, không ai đủ sức theo đuổi loại thuốc đắt đỏ này”-PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu nhấn mạnh.