Trong năm 2024, rap không còn "làm mưa làm gió". Trụ cột của rap Việt, game show Rap Việt mùa 4, bị lu mờ vì cơn sốt Anh trai say hi và Anh trai vượt ngàn chông gai. Những rapper hàng đầu như Đen Vâu, Karik, Binz không gặt thành công khi tung những dự án lớn. Trong khi đó, nhóm rapper phủ sóng mạnh nhất lại là những "anh trai" hòa nhập cùng các ca sĩ ở game show.
Thành công của Low G và Wxrdie là điểm sáng của rap Việt. Họ là những rapper vẫn mang tinh thần rap/hip hop mãnh liệt và phát hành những sản phẩm rap thuần túy. Trong khi đó, xu hướng của đa số rapper Việt hiện tại sẽ pha trộn giữa rap - hát, làm nhạc catchy (bắt tai) và chạy theo xu hướng nhiều hơn, điển hình như Hieuthuhai.
Nhìn trên bình diện thị trường nhạc Việt, về số lượng, rap vẫn vượt trội. Lý do bởi rapper Việt vẫn xuất hiện ồ ạt những gương mặt mới, bên cạnh hàng chục cái tên ít nhiều đã có tên tuổi trong vài năm qua. Đặc thù của rap là 99% rapper đều tự sáng tác. Quy trình sản xuất gọn nhẹ hơn các dòng nhạc khác và tinh thần featuring (các rapper kết hợp làm ra bài nhạc) là yếu tố khác giúp nhạc rap được phát hành liên tục.
Dù vậy, từ năm ngoái, số lượng bản hit được tạo ra bởi rapper không nhiều. Trước tiên là nhìn vào nhóm rapper lão làng, đã khẳng định vững chắc chỗ đứng như Binz, Karik, Đen Vâu và Suboi.
Sau bản hit Bạn đời, Karik trở lại với album 421. Dự án lớn nhất từ đầu sự nghiệp của Karik chạy đà khá tốt với MV Nhật ký vào đời, song không duy trì sức hút lâu dài như Bạn đời. Tiếp đó, Karik phát hành trọn vẹn album 421 với 14 ca khúc. Tiếc cho Karik khi loạt sản phẩm tâm huyết, đa dạng màu sắc rap trong album không được lan tỏa.
Một phần, Karik bị "kẹp" giữa 2 game show Anh trai đang chiếm sóng. Mặt khác, thành tích đối lập giữa MV Bạn đời và phần còn lại trong album phản ánh một điều. Ở Bạn đời, Karik hát chủ yếu, tổng thể sản phẩm có tính mềm mại. Trong khi đó, với các sản phẩm tiếp theo, Karik làm ra chất rap hơn nhưng sự đón nhận từ khán giả lại thấp xuống.
Với Binz, nam rapper tái xuất bằng EP Duyên keep cầm ca. Hai năm trước, Binz cứu rỗi sự nghiệp bằng Hit me up, một sản phẩm gắn mác của rapper nhưng toàn bộ về vocal là hát. Đến năm 2024, Binz có lực đẩy truyền thông từ việc tham gia Anh trai vượt ngàn chông gai, song thành tích của EP không mấy khả quan. Toàn bộ ca khúc ở Duyên keep cầm ca đều thất bại trong cuộc đua trending.
Suboi đã trở lại với MV Dâu thiên hạ, ra mắt đúng lúc Sơn Tùng và Bích Phương kèn cựa nhau. Từ "hiệu ứng domimo" ở cuộc đại chiến nhạc Việt, MV của Suboi có sự khởi đầu ổn. Dần dần, hiệu ứng đổ về MV Dâu thiên hạ không còn, sau 9 tháng chỉ hút hơn 1,7 triệu lượt xem.
Tương tự Suboi, những sản phẩm đơn lẻ của Đen Vâu trong năm 2024 không còn tạo sức ảnh hưởng mạnh mẽ như trước. MV Friendship được khán giả chú ý, theo một thói quen Đen Vâu phát hành MV mới, nhưng hiệu ứng duy trì trong thời gian rất ngắn. Gần đây, Đen Vâu tung sản phẩm mới, cũng hiện diện ở top trending và lặng lẽ mất hút trên đường đua.
Một khán giả từng đặt câu hỏi như vậy khi nghe Karik hát nhiều hơn rap ở sản phẩm Bạn đời. Rapper nhưng không làm rapper, đây là câu hỏi mà các khán giả đặt ra cho rất nhiều điều họ chứng kiến ở rap Việt vài năm qua. Ngày càng có nhiều rapper chuyển hướng làm ca sĩ, bất chấp giọng hát còn nhiều vấn đề như Karik, Binz.
Ngay cả một chương trình tìm kiếm tài năng rap như Rap Việt, một loạt thí sinh vẫn ung dung mang những ca khúc Rn'B lên tranh tài, dẫn đến tranh cãi gay gắt về việc họ là rapper hay ca sĩ?
Đó là thực tại của rap trên thị trường nhạc Việt. Hiện vẫn có rất nhiều nghệ sĩ mang danh rapper gây sốt trên thị trường. Nhạc rap vẫn phát hành ồ ạt hàng tuần. Song, vấn đề là rap chưa thể có chỗ đứng độc lập và đậm bản sắc. Các rapper phải linh hoạt, đánh đổi, thậm chí rũ bỏ hình tượng như Binz để tồn tại trên thị trường.
Binz, Tlinh, Rhymastic, Hieuthuhai và nhiều rapper khác, được gọi với danh xưng rapper nhưng thực tế chất rapper trong người bị trộn lẫn vào dòng nhạc khác. Họ bị những "fan cứng" của rap chỉ trích vì không trung thành với văn hóa rap/hip hop. Đổi lại, nhóm rapper này lại có sự nghiệp thành công vượt trội, không chỉ về âm nhạc mà còn ở yếu tố là những "celeb" thực thụ để khai thác thương mại.
Giữa sự hỗn loạn của rap trên thị trường, vẫn còn rapper kiên định với con đường họ đã đi. Wxrdie và Low G là những điểm sáng của giới rap trong 2 năm qua. Những rapper này đều đã lên mainstream, ít nhiều chịu ảnh hưởng từ thị trường âm nhạc giải trí, song họ vẫn giữ bản sắc của rap thuần túy.
Trong năm 2024, Low G phát hành EP FLVR cùng tlinh. Đây là EP/album thành công bậc nhất của rap Việt trong năm, với điểm nhấn là 2 bản hit Phóng zìn zìn và MV Hop on da show. Sau đó, rap Việt có thêm một "cú nổ" với album của Wxrdie, quy tụ hàng chục nghệ sĩ trong giới, tạo nên 24 bản nhạc.
Low G và Wxrdie là những rapper xuất sắc của thế hệ nghệ sĩ gen Z. Chính chất "hip hop" và cá tính gai góc trong âm nhạc, từng nước đi của Low G và Wxrdie không quảng bá rộng rãi như những rapper ngôi sao khác ở mainstream. Cả 2 vẫn giữ được nhiều phần cá tính âm nhạc, đổi lại sự nghiệp sẽ không hào nhoáng và được nhận diện rộng rãi ở mainstream như những ngôi sao khác.
Theo Hương Ly (TPO)
