Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, toàn tỉnh hiện có hơn 25.600ha trồng sầu riêng với sản lượng mỗi năm đạt khoảng 175.000 tấn.
Kế hoạch tỉnh đã công bố đến năm 2030, toàn tỉnh sẽ có 25.800hasầu riêng, sản lượng đạt khoảng 270.535 tấn/năm.
Tuy nhiên, các chuyên gia nông nghiệp nhận định để đạt mục tiêu và phát triển bền vững, Lâm Đồng phải kiểm soát nghiêm ngặt diện tích trồng mới, không để xảy ra tình trạng tăng trưởng diện tích theo phong trào như thời kỳ người dân ồ ạt trồng hồ tiêu hay mắc ca trước đây.
Ông Nguyễn Hoàng Phúc, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, cho biết Ủy ban Nhân dân tỉnh đã đề nghị các đơn vị liên quan tăng cường quản lý sản xuất, sơ chế, chế biến và tiêu thụ sản phẩm sầu riêng; trong đó, khuyến cáo người dân không chặt cây trồng khác để trồng mới sầu riêng.
Theo ông Phúc, phát triển cây sầu riêng là xu hướng đúng nhưng phải đi đúng lộ trình, đúng kỹ thuật, đúng tiêu chuẩn. Đó mới là cách để loại cây này trở thành ‘mũi nhọn xuất khẩu’ bền vững chứ không phải là cuộc đua phong trào.
Năm 2024, tỉnh Lâm Đồng có kế hoạch phát triển cây ăn quả chủ lực gắn với xây dựng thương hiệu, hướng đến thị trường xuất khẩu giai đoạn 2024-2030.
Mục tiêu đặt ra là phát triển cây ăn quả chủ lực phù hợp với điều kiện địa hình, thổ nhưỡng, khí hậu từng tiểu vùng sinh thái đảm bảo bền vững và hình thành các vùng nguyên liệu tập trung. Từ đó, tạo liên kết đồng bộ, chặt chẽ, hiệu quả cao giữa sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm, góp phần tăng giá trị xuất khẩu gắn với xây dựng thương hiệu và thúc đẩy cơ cấu lại ngành nông nghiệp.
Cụ thể, đến năm 2030, diện tích cây ăn quả toàn tỉnh đạt 51.000ha với sản lượng 633.500 tấn; trong đó, diện tích sản xuất ứng dụng công nghệ cao đạt 12.000ha, giá trị sản xuất trái cây bình quân trên đơn vị diện tích đạt trên 300 triệu đồng/ha/năm.
Đáng chú ý là mục tiêu khoảng 10.000ha cây ăn quả được cấp mã số vùng trồng và khoảng 30 cơ sở được cấp mã cơ sở đóng gói, tỷ lệ trái cây qua chế biến 30% tổng sản lượng (khoảng 190.000 tấn), kim ngạch xuất khẩu trái cây đạt trên 200 triệu USD.
Đặc biệt, tỉnh Lâm Đồng đặt mục tiêu đến năm 2030 diện tích cây sầu riêng toàn tỉnh đạt 25.800ha với sản lượng đạt 270.535 tấn.
Vùng sản xuất chủ yếu tại các huyện Di Linh, Đạ Huoai, Bảo Lâm, Đam Rông, Đạ Tẻh, Lâm Hà, Cát Tiên và rải rác tại các huyện Lạc Dương, Đơn Dương, Đức Trọng, thành phố Bảo Lộc.
Tuy nhiên, theo ghi nhận của ngành nông nghiệp, một số địa phương như các huyện Di Linh, Bảo Lâm… có diện tích canh tác sầu riêng đã vượt quá diện tích kế hoạch đến năm 2030.
Trước tình hình trên, Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Ủy ban Nhân dân các huyện, thành phố tổ chức sản xuất sầu riêng trên địa bàn tuân thủ đúng các quy định, quy trình, hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường và phù hợp với điều kiện thực tế.
Các địa phương trên địa bàn tỉnh kiểm soát chặt chẽ diện tích trồng mới, không để xảy ra tình trạng tăng nóng về quy mô, phá vỡ cân đối cơ cấu cây trồng, cân đối cung-cầu và các trường hợp lạm dụng đất rừng, đất dốc hoặc các khu vực không đáp ứng điều kiện sản xuất bền vững.
Rà soát, điều chỉnh kế hoạch phát triển vùng trồng sầu riêng theo hướng tập trung, quy mô lớn, thuận lợi cho áp dụng cơ giới hóa, công nghệ cao, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.
Các huyện, thành phố kiểm soát chặt chẽ diện tích trồng mới, khuyến cáo nông dân không tự phát mở rộng diện tích sầu riêng ngoài quy hoạch, không tự phát chặt phá các loại cây trồng khác để chuyển sang trồng mới sầu riêng; thường xuyên tuyên truyền, phổ biến quy định về kiểm dịch thực vật, an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn chất lượng do các nước nhập khẩu quy định cho các tổ chức, cá nhân biết và áp dụng quy trình canh tác sầu riêng đảm bảo năng suất và chất lượng tốt, đáp ứng yêu cầu của thị trường.
Tuyên truyền người dân chỉ sử dụng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật được phép lưu hành, sử dụng tại Việt Nam, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc 4 đúng, không lạm dụng phân bón vô cơ, khuyến khích sử dụng than sinh học để cải tạo, xử lý đất.
Đối với các vùng trồng sầu riêng xuất khẩu, cần hạn chế sử dụng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật có chứa Cadimi, chì và đảm bảo thời gian cách ly trước khi thu hoạch để tránh tồn dư trong sản phẩm; không sử dụng chất Vàng O (Auramine O) trong sơ chế, bảo quản sản phẩm sầu riêng.
Đặc biệt, các địa phương cần phối hợp với Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường hỗ trợ, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục theo quy định đề nghị cấp mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói sầu riêng phục vụ xuất khẩu nhằm mở rộng thị trường, nâng cao hiệu quả kinh tế cho người sản xuất.
Theo Chu Quốc Hùng (TTXVN/Vietnam+)
