 |
Tác phẩm tranh sơn dầu “Les Chanteuses de Campagne” (tạm dịch: Người hát dân ca) của họa sĩ Nguyễn Phan Chánh |
Danh họa Nguyễn Phan Chánh (1892-1984) là một tên tuổi tiêu biểu của mỹ thuật Đông Dương. Ông kế thừa phương pháp tạo hình hàn lâm Tây phương và giao thoa những kỹ thuật này với họa pháp tranh lụa phương Đông, đưa chất liệu này lên đỉnh cao với những kiệt tác kinh điển như “Chơi ô ăn quan” hay “Lên đồng”. “Người hát dân ca” được thực hiện bằng sơn dầu trên toan khổ lớn (90,5 x 102,5cm) vào năm 1930, thời điểm Nguyễn Phan Chánh tốt nghiệp khóa đầu tiên Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương.
Giám tuyển Ace Lê, Giám đốc thị trường Việt Nam của nhà đấu giá Sotheby’s, chia sẻ: “Ngay từ sớm, họa sĩ Nguyễn Phan Chánh đã chọn cho mình một lối đi riêng với những chủ đề người lao động và làng quê giản dị mang đậm tinh thần nông thôn Bắc bộ, khác hẳn so với phong cách đài các lãng mạn của các họa sĩ cùng thời. “Người hát dân ca” có thể xem là một minh họa tiêu biểu cho phong cách này. Với tông nâu trầm đặc trưng, tác phẩm vẽ 2 cô gái ngồi xổm đối diện với nhau, đội nón quai thao, cầm quạt, vận áo nâu quần lĩnh, đi chân đất.
Bố cục kim tự tháp chặt chẽ, tạo tương quan cận - viễn theo kỹ thuật Tây phương, được xẻ ngang bằng một đường kẻ vách đất, tạo cảm giác cho người xem như cũng đang ngồi xổm bên cạnh 2 ca nương một cách suồng sã mà gần gũi”. Vì tính đặc sắc của tác phẩm, Victor Tardieu, Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, đã tuyển chọn bức “Người hát dân ca” gửi đi tham dự Đấu xảo Thuộc địa vào năm 1931 tại Paris cùng những tác phẩm lụa của Nguyễn Phan Chánh như “Bữa cơm” hay “Cô hàng ốc”.
Theo giám tuyển Ace Lê, việc giới thiệu tác phẩm “Người hát dân ca” có thể coi là một trong những phát hiện quan trọng nhất với mỹ thuật Đông Dương nói chung và họa sĩ Nguyễn Phan Chánh nói riêng. Với những giao thoa Đông - Tây về cả kỹ thuật và tư tưởng, đây có thể coi là một trong những kiệt tác hiếm có, góp phần sớm định hình Nguyễn Phan Chánh như một tên tuổi tiên phong đặt nền móng cho mỹ thuật hiện đại Việt Nam. Và hy vọng sau gần một thế kỷ lưu lạc nơi đất khách, kiệt tác quan trọng này sẽ có cơ hội được hồi hương, về với quê nhà.
