Thương màu đất đỏ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Bình minh mọng hơi nước, cơn mưa đêm qua còn hờ hững buông những giọt cuối vào ngày mới. Mảnh vườn nhỏ mướt mát biếc xanh, con chuồn chuồn đang nép mình dưới chiếc lá cỏ, đôi cánh mỏng lấm tấm những giọt mưa. Tiếng xe công nông cắt ngang buổi ban mai tĩnh lặng, đi về phía mặt trời, in dấu trên mặt đường vệt dài màu đất đỏ.
Cái thứ đất gì mà mùa mưa như keo, níu chân người không buông, mùa khô cũng bám riết vai người không bỏ để rồi khi đi xa, những gót chân không còn vệt đất đỏ, những vai áo không còn bụi nâu mờ, lại rưng rưng thương màu đất ấy. Tôi thương và biết ơn màu đất ấy như một phần nuôi dưỡng tôi. Nơi phần liên kết giữa tôi và mẹ được hòa lẫn vào đất ngày tôi chào đời. Bước đi đầu tiên tôi tập tễnh trên cái sân màu đỏ quạch, cả những viên sỏi cũng đỏ. Vết xước đầu tiên rớm máu cũng hòa với đất đỏ, vịn vào màu đỏ ấy mà bước những sải chân rộng dài.
Tôi nhớ như in con mương nhỏ vừa để phân định nhà tôi với nhà cô bạn hàng xóm, vừa để thoát nước vào mùa mưa, đã biến đổi một cách thần kỳ. Mùa khô nông choèn choẹt. Bọn trẻ con chúng tôi chơi trò nhảy qua nhảy lại. Vậy mà, vào mùa mưa, nước chảy cuồn cuộn từ đồi xuống dồn vào con mương trườn ngang thung lũng. Nước khoét vào lòng đất sâu hoắm, mở rộng ra hai bên. Thành mương lúc này được mài nhẵn, đỏ tươi ngậm đầy nước. Dưới lòng mương còn đọng lại ít nước mưa đỏ ngầu. Những tầng đất mặt màu mỡ được dòng nước cuốn phăng tràn vào vùng đất gần chân đồi ánh lên sắc đỏ hồng trong nắng sớm ban mai.
Minh họa: Huyền Trang
Minh họa: Huyền Trang
Nguồn nước ngọt ngào chắt ra từ lòng đất đỏ trong lành thấm vào da thịt người dân nơi đây. Nó làm nên những đôi mắt nâu sâu thẳm, tròn đầy, hồn hậu. Phải chăng đất là điều kiện cho tự nhiên ở đây trong lành, hiền hòa, nhưng cũng thẳm sâu không kém phần hào sảng, tạo nên tính cách người dân nơi đây. Bao mùa rẫy qua đi, những người vùng quê khác bén duyên với mảnh đất này đã coi đây là quê hương để rồi nghiễm nhiên tự tạo cho mình một tính cách, giọng nói riêng của người Phố núi. Và đất đã luôn hào phóng ban tặng điều kỳ diệu ấy. 
Cà phê nơi đây cũng thật khác lạ. Thơm đủ gây nghiện những người yêu cà phê và quyến rũ, níu kéo người chưa một lần thưởng thức. Sự kết hợp ngẫu nhiên mà tinh tế của đất và nước, thiên nhiên nơi đây được chiu chắt trong từng hạt cà phê nâng niu vị giác của mỗi người. Uống một ly cà phê Phố núi là uống cả hương vị của nắng và gió. Đến khi có việc rời xa, ngồi một quán cà phê nơi miền đất khác lòng lại nôn nao trở về chỉ để thưởng thức hương vị cà phê quen thuộc.
Năm tháng qua đi, đất như máu thịt nuôi dưỡng, dìu dắt tôi trưởng thành mà khó rời xa dù trong tâm tưởng. Màu đất tựa như màu máu của những người đã ngã xuống, nằm lại nơi này. Bảo vệ và khiến cho nơi đây trở nên huyền bí, linh thiêng hơn. Nơi mà mỗi người khi nhắc đến đều nghĩ về điều bí ẩn chưa được khám phá. Không phải ngẫu nhiên, Gia Lai được ví như nàng công chúa ngủ quên. Có lẽ vậy nên khơi gợi sự tò mò của mỗi người chăng. Bầu trời xanh kia, tiếng thì thào của ngàn thông, của gió, núi, sông, suối ngày đêm kể cho người nơi đây nghe về vùng đất này ắt hẳn có cả linh hồn của tổ tiên, ông cha ngày lập đất, của những chiến sĩ đã hy sinh cho hòa bình hôm nay. Bầu trời xanh vời vợi yên bình. Đất vẫn một màu đỏ nhắc nhở những con người được sống trong hòa bình hôm nay khắc ghi ơn người đi trước.
Tôi đã từng qua những con đường đất đỏ chỉ mùa mưa-nắng để được nhích từng bước trong bùn đỏ đặc quánh hay mùa khô phải mặc áo mưa băng qua con đường đầy bụi đỏ. Cũng là đất đỏ đấy thôi mà ở hai trạng thái khác nhau vào 2 mùa rõ rệt, neo lại trong tôi những ký ức đầy yêu thương, nghĩa tình.
TRẦN HỒNG VÂN

Có thể bạn quan tâm

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Để chào đón thời khắc đặc biệt của đất nước, của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ cao cả với vai trò, vị thế là cơ quan ngôn luận của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ mà người đứng đầu hệ thống Mặt trận đã tin tưởng giao phó; kể từ tháng 7.2025, Báo Đại đoàn kết ra mắt ấn phẩm Tinh hoa Việt bộ mới.
Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1.7.1915 – 1.7.2025), sáng 29.6, tại Hà Nội, Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.
Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh) đã đi vào thơ của tác giả Nguyễn Thanh Mừng. Ảnh: Phạm Quý

Cao nguyên trong thơ Nguyễn Thanh Mừng

(GLO)- Tên tuổi nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng gắn liền với các tập thơ “Rượu đắng”, “Ngàn xưa”, .... Viết không nhiều nhưng thơ ông lại có mặt trong hầu hết các tuyển tập danh tiếng thơ Việt Nam hiện đại. Mấy năm gần đây, ông dành tình thương mến với Tây Nguyên và viết nhiều về vùng đất này.

null