Ngày 26-10, ông Lê Đình Phương, Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa cho biết các nhà khoa học vừa công bố loài chuột chũi mới phát hiện tại khu bảo tồn.
Đây là công trình nghiên cứu giữa Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học công nghệ Việt Nam, Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường Đại học Hồng Đức (Thanh Hóa) và Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông.
Theo ông Phương, loài động vật mới có tên khoa học là Euroscaptor Darwini (chuột chũi Darwin), được đặt theo tên của nhà tự nhiên học lỗi lạc Charles Darwin, người có những đóng góp nền tảng cho sinh học tiến hóa có ảnh hưởng sâu sắc đến phân loại học hiện đại và sự hiểu biết về sự hình thành loài.
"Loài chuột chũi mới này hiện tại chỉ được biết đến qua địa điểm điển hình của nó trong Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, thuộc khu vực Bắc Trung Bộ Việt Nam. Với phát hiện này, trên thế giới ghi nhận có tăng từ 10 lên 11 loài, còn Việt Nam từ 5 lên 6 loài chuột chũi được ghi nhận"- ông Phương cho hay.
Quá trình khảo sát, nghiên cứu, các nhà khoa học đã thu thập được các mẫu vật dọc theo một tuyến khảo sát có rừng rậm trên sườn núi phía tây nam của dãy Pù Luông, ở độ cao dao động từ 900 m đến 1.100 m so với mực nước biển.
Các nhà khoa học cho biết, sự khác biệt của Euroscaptor Darwini so với các loài cùng chi là rất rõ ràng và độc đáo, được xác định qua các đặc điểm giải phẫu chưa từng thấy.
Điểm nổi bật nhất là chiếc đuôi cực kỳ ngắn, chỉ nhô ra khỏi bề mặt da một chút, lớn hơn 2 mm. Chiếc đuôi này được bao phủ hoàn toàn bởi những sợi lông cứng, thưa thớt, ngắn, dài dần về phía đầu xa.
Đáng chú ý, đuôi chuột chũi mới chỉ bao gồm sáu hoặc bảy đốt sống đuôi, ít hơn đáng kể so với các loài Euroscaptor khác, cho thấy một quá trình tiến hóa thích nghi sâu sắc với môi trường sống ngầm.
Những đặc điểm này không chỉ dựa trên hình thái mà còn được khẳng định vững chắc qua kết quả phân tích ADN chứng minh chuột chũi Darwin tách biệt rõ ràng với các loài cùng chi từng được biết đến ở Việt Nam, Lào và Trung Quốc.
Với phát hiện này, theo ông Phương sẽ mở ra hướng nghiên cứu sâu hơn về cơ chế thích nghi của động vật sống ngầm, đồng thời khẳng định vị thế của Việt Nam trong bản đồ khoa học thế giới về tiến hóa và bảo tồn.
Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông có diện tích 16.982,6 ha (thuộc địa bàn huyện Bá Thước và Quan Hóa cũ, nằm ở phía Tây tỉnh Thanh Hóa). Khu bảo tồn này có hệ thực vật chủ yếu là loại rừng kín nhiệt đới thường xanh theo mùa, có hệ động thực vật phong phú, đa dạng về số lượng và chủng loại với 1.579 loài thực vật, trong đó có 58 loài quý hiếm có trong sách đỏ Việt Nam và thế giới, 106 loài IUCN (2022).
Động vật tại đây cũng rất phong phú, đa dạng với 908 loài, trong đó 47 loài có tên trong sách đỏ đang có nguy cơ tuyệt chủng, cần được bảo tồn; 257 loài IUCN (2022).
Không chỉ là khu bảo tồn đa dạng, có giá trị lớn về nghiên cứu khoa học, bảo tồn loài, Pù Luông còn được biết tới với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, đang trở thành một điểm đến thu hút khách du lịch thích khám phá, đặc biệt là khách quốc tế.
Theo Tuấn Minh (NLĐO)